Makbet (org. Macbeth) – główny bohater dramatu Williama Szekspira o tym samym tytule. Postać jest wzorowana na historycznym królu Szkocji Makbecie, choć historyczny Makbet niewiele ma wspólnego z tym literackim. Makbet w dramacie jest początkowo tanem (zarządca prowincji) Glamis. Jest krewnym oraz wodzem armii króla Szkocji, Dunkana.
For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Jakub I Stuart. Connected to: {{:: Z Wikipedii, wolnej encyklopedii {{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}} This page is based on a Wikipedia article written by contributors (read/edit). Text is available under the CC BY-SA license; additional terms may apply. Images, videos and audio are available under their respective licenses. Please click Add in the dialog above Please click Allow in the top-left corner, then click Install Now in the dialog Please click Open in the download dialog, then click Install Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list, then click Install {{::$
- Լаዘαժеኡ ጏ
- ዱօհοծос ፕгιማаտυпы
- Едрузо ጲходрырևቂи ዖሤֆачጦማ
- Воዬаጠፗրե ኢոζуг
- Νግдικ н
- Тапрኅц нοпехሖкл ኪ
- ስ ቨомዳчուвсе
Wikipedia ( Karol I Stuart ): Karol I Stuart (ur. 19 listopada 1600 w Dunfermline, Fife; zm. 30 stycznia 1649 w Londynie) – król Anglii i Szkocji w latach 1625-1649, syn Jakuba I Stuarta, króla Anglii i Szkocji (jako Jakub VI) oraz Anny, córki króla Danii Fryderyka II. Karol był jedynym brytyjskim władcą, który został obalony przez
Zimne январским rano 1649 roku na szafot, ustawiony w centrum Londynu, wstał nie jest zwykły przestępca, a król, повелевавший swoim ludem w ciągu dwudziestu czterech lat. W tym dniu kraj uzupełniał kolejny etap swojej historii, i finałem mu była egzekucja Karola 1. W Anglii data tego wydarzenia nie było w kalendarzu, ale ona zawsze znalazła się w jej szlachetnego rodu StewartsPani stewart ó dynastia, происходившая z dawnego szkockiego domu. Jej przedstawiciele, nie raz zajmując angielski i szkocki tron, jak nikt inny zostawili ślad w historii państwa. Ich wyniesienie odnosi się do początku XIV wieku, kiedy hrabia Walter Stewart (ośrodka steward) ożenił się z córką króla Roberta I Bruce ' a. Ledwo tego małżeństwa poprzedzone romantyczna historia, najprawdopodobniej, angielski monarcha uznał za rzecz wzmocnienia tej europejską swój związek z szkockiej Pierwszy, o tragicznych losach którego będzie rozmowa w tym artykule, był jednym potomków szanownego hrabiego Waltera, i tak samo jak i on należał do dynastii Stewarts. Jego narodziny to «błogosławiony» przyszłych poddanych 19 października 1600 roku, pojawiając się na światło w zabytkowej rezydencji szkockich monarchów ó Денфермлинском późniejszego uroczystość wstąpienia na tron mały Karol miał doskonałą pochodzenie – jego ojcem był król Szkocji Jakub VI, a matką królową Anglii Anna Duńska. Jednak sprawa namieszałeś starszy brat Henryk, książę Walii, który pojawił się na światło, sześć lat wcześniej, i dlatego miał prawo pierwszeństwa do etapy rozwoju psychiki w филогенезеRozwój psychiki w филогенезе charakteryzuje się kilkoma etapami. Rozważmy dwie główne historie związane z tym - to historyczny rozwój, obejmującego miliony lat ewolucji, historię rozwoju różnych gatunków organizmów to jest gronkowiec i metody jego leczeniaWielu w swoim życiu miał do czynienia z zakażeniem gronkowca. Dlatego konieczne jest posiadanie pełnej informacji o tej chorobie, aby w pełni zrozumieć, co dzieje się w organizmie. Więc co to jest gronkowiec? To bakterie, lub jedną z ich odmian, z kt...Co studiuje morfologia Przed podjęciem się, że studiuje morfologia, należy zauważyć, że sam studiuje ten dział gramatyki. Tak, morfologia studiuje słowo jako część mowy, a także sposoby jego edukacji, jego formy, struktury i gramatyki wartości, a także poszczególne j...W Ogóle los nie był szczególnie hojny do Carla, oczywiście, jeśli to można powiedzieć o młodych mężczyzn z rodziny królewskiej. W dzieciństwie był chorowitym dzieckiem, kilka задержавшимся w rozwoju, i dlatego później niż jego rówieśnicy начавшем chodzić i mówić. Nawet kiedy w 1603 roku jego ojciec odziedziczył tron angielski, i przeniósł się do Londynu, Carl nie mógł pójść za nim, tak jak nakazuje, by lekarze obawiali się, że on nie przeżyje zauważyć, że fizyczna słabość i худосочность towarzyszyły mu przez całe życie. Nawet na oficjalnych portretach artystom nie udało się nadać temu suwerenne jakiś majestatyczny wygląd. Tak i wzrostem Karl 1 Stewart był tylko 162 cmDroga do królewskiego tronuW 1612 roku miało miejsce wydarzenie, która determinuje całe dalsze losy Carla. W tym roku w Londynie wybuchła straszna epidemia tyfusu, od której nie można było ukryć nawet w murach zamku królewskiego. Na szczęście nic mu się nie stało, ponieważ przebywał w tym czasie w Szkocji, ale ofiarą choroby stał się jego starszy brat Henry ' ego, którego od urodzenia przygotowywali się do zarządzania krajem, na którego wszyscy ludzie z klasą возлагало duże śmierć otworzyła Charles drogę do władzy, i ledwo się w Westminster abbey, gdzie odszedł proch Henry, zakończyły się uroczystości żałobne, został podniesiony do rangi księcia Walii ó następcy tronu, i w ciągu kolejnych lat jego życie jest wypełniony różnego rodzaju przygotowaniami do realizacji tak dużej Charles miał dwadzieścia lat, ojciec przeszkadza urządzeniem jego przyszłego życia rodzinnego, ponieważ małżeństwo następcy tronu jest sprawą czysto politycznym, a błona dziewicza do niego na strzał nie dopuszczają. Swój wybór Jakub VI zatrzymał się na hiszpańskiej infante Anna. Taka decyzja wywołała oburzenie członków parlamentu, nie chcą династического zbliżenia z katolickim państwem. Idąc dalej, należy zauważyć, że przyszła egzekucja Karola 1 będzie mieć w znacznej mierze religijne podłoże, i tak nieodpowiedzialne wybór panny młodej stał się pierwszym krokiem do w tym momencie nic nie zapowiadało nieszczęścia, i Karol udał się do Madrytu z pragnieniem, aby osobiście interweniować w małżeńskie negocjacje, a jednocześnie spojrzeć na pannę młodą. W podróży towarzyszył narzeczony faworyt, a raczej kochanka jego ojca " George Вильерсом. Według historyków król Jakub VI miał wielkie i miłości serce, w którym dopasować nie tylko dworzanie, panie, ale i ich czcigodni frustracji angielskiego dworu, negocjacje w Madrycie w impasie, tak jak hiszpańska strona wymagała od księcia przyjęcia katolicyzmu, a to było zupełnie nie do przyjęcia. Carl i jego nowy przyjaciel George, były tak boli строптивостью hiszpanów, że po powrocie do domu zażądał od parlamentu zerwania stosunków z dworem królewskim, a nawet lądowania spedycyjnej obudowy do prowadzenia działań bojowych. Wiadomo, czym by się to wszystko skończyło, ale na szczęście w tym momencie zbłądził bardziej сговорчивая narzeczona ó córka króla Francji Henryka IV Henrietta Maria, która stała się jego żoną, i odrzucony narzeczony się szczycie władzyCarl 1 Stewart wstąpił na tron po śmierci swojego ojca, w ostateczności w 1625 roku i od pierwszych dni zaczął wchodzić w konflikt z parlamentem, domagając się od niego dotacji na różnego rodzaju wojenne przygody. Nie uzyskanie pożądanego (gospodarka pękała w szwach), dwukrotnie go rozpowszechnia, ale za każdym razem zmuszony był zwołać ponownie. W końcu niezbędne narzędzia król odniósł, обложив ludność kraju nielegalne i bardzo uciążliwe податями. Historia zna wiele takich przykładów, kiedy krótkowzroczna monarchowie затыкали dziury budżetowe, ужесточая Następnych latach również nie przyniosły poprawy. Jego przyjaciel i faworyt GeorgeВильерсом, po śmierci Jakuba VI ostatecznie переселившийся do komnaty Karola, został wkrótce zamordowany. Ten drań był nieczysty na rękę, za co przypłacił, zajmując się zbieraniem podatków. Nie mając najmniejszego pojęcia w gospodarce, jedynym sposobem zasilenia skarbu król, zawsze uważałem nowych podatków, kar, wprowadzenie różnych monopoli i tym podobne środki. Egzekucja Karola 1, kolejne dwadzieścia czwartym roku jego panowania, stał się godnym finałem takiej po zabójstwie Вильерсома, z grona dworzan wyraźnie stał się niejaki Thomas Wentworth, któremu udało się zrobić w latach panowania Karola Pierwszego błyskotliwą karierę. Do niego należy pomysł ustanowienia w państwie absolutnej władzy królewskiej, opartej na regularną armię. Stając się później namiestnikiem króla w Irlandii, z powodzeniem претворил w życie ten plan, ogniem i mieczem, tłumiąc które spowodowały napięcia społeczne w SzkocjiCarl Pierwszy nie okazał przezorność i religijnych konfliktów, раздиравших kraju. Rzecz w tym, że ludność Szkocji w większości składało się z wyznawców presbyterian i purytańskie kościołów, należących do dwóch z wielu kierunków często był powodem konfliktów z przedstawicielami kościoła anglikańskiego, главенствовавшей w Anglii i obsługiwanej przez rząd. Nie chcąc szukać kompromisu, król próbował brutalnymi środkami przez cały ustawić jej dominację, co wywołało skrajne oburzenie szkotów, i w końcu doprowadziło do rozlewu głównym błędem, której konsekwencją była wojna domowa w Anglii, egzekucja Karola 1 i dalsze następnie kryzys polityczny, należy uznać za niezwykle podstępny i nieudolnie prowadzoną politykę w stosunku do Szkocji. Na tym jednomyślnie zbiega się większość badaczy jest tak smutne zakończony kierunkiem jego działalności było wzmocnienie nieograniczonej królewskiej i władzy kościelnej. Taka polityka była brzemienna bardzo negatywnymi konsekwencjami. W Szkocji od czasów starożytnych ułożyły tradycji, закреплявшие prawa klas i возводившие w prawo nietykalność własności prywatnej, a na nich w pierwszej kolejności i dobrał się królewskiej politykiWszystko inne, należy zauważyć, że biografia Karola 1 potoczyły się tragicznie nie tyle z powodu prześladowanych im celów, ile ze względu na sposoby ich realizacji. Jego działania, jak zwykle, zbyt prosta i słabo przemyślane, zawsze wywoływały ludowej oburzenie i przyczyniły się do wzmocnienia 1625 roku król nastawił przeciwko sobie większość szkockiej szlachty, wydawszy dekret wszedł do historii pod nazwą „Ustawa o ревокации». Według tego dokumentu, аннулировались wszystkie uchwały angielskich królów, począwszy od 1540 roku, o przekazaniu w dzierżawę szlachcie działek. Dla zachowania ich właściciele są zobowiązani byli wpłacić na rzecz skarbu państwa kwotę równą wartości ten sam dekret odgrywał zwrot kościoła anglikańskiego jej ziemi, które znajdowały się na terenie Szkocji, i przejęli od niej w okresie Reformacji, robotów w kraju protestantyzm, co w sposób zasadniczy wpływa interesy religijne ludności. Nic dziwnego, że po ogłoszeniu tak prowokacyjny dokument króla złożono wiele wniosków protestu od przedstawicieli różnych warstw społeczeństwa. Jednak nie tylko demonstracyjnie zrezygnował z ich rozpatrzenia, ale i pogarsza stan wprowadzeniem nowych episkopatu i zniesienie parlamentu szkockiegoOd pierwszych dni swego panowania karola I zaczął posuwać się naprzód na wyższe stanowiska anglikańskich biskupów. Im przyznano większość miejsc w królewskiej radzie, co znacznie zmniejszyło przedstawicielstwo w nim szkockiej szlachty, i dało nowy powód do niezadowolenia. W wyniku szkocka arystokracja była spauzować treningi od władzy i pozbawione dostępu do się wzmocnienia opozycji, król z 1626 roku praktycznie zawiesił działalność parlamentu Szkocji, i wszystkimi środkami pozwalał zwołania walnego zgromadzenia szkockiego kościoła, nabożeństwo w której według jego dyspozycji oddano szereg obcych im anglikańskich kanonów. To był fatalny błąd, i Egzekucja Karola 1, która stała się smutnym zakończeniem jego zarządu, ukazała się nieuchronny skutek podobnych pierwszej wojny domowejKiedy chodziło o ущемлении praw politycznych szlachty, to takie działania spowodował protest tylko w ich, wąsko сословном gronie, ale w przypadku łamania norm religijnych ó król przywracał przeciwko sobie cały naród. To znów spowodowało przepływ zaburzeń i protestów petycji. Tak jak i ostatnim razem, król odmówił ich traktować, i подлил oliwy do ognia, казнив jednego z najbardziej aktywnych петиционеров, przedstawiając mu normalne w takich przypadkach, oskarżenie o взорвавшей beczki z prochem Szkocji, stała się próba spędzić 23 lipca 1637 roku w Edynburgu nabożeństwo, zbudowany na podstawie anglikańskiego liturgii. To spowodowało nie tylko oburzenie obywateli, ale i otwarty bunt, pochłonęła większą część kraju, i wszedł do historii jako Pierwsza wojna domowa. Sytuacja накалялась z każdym dniem. Lideramiarystokratycznej opozycji został sporządzony i wysłany do króla protest przeciwko obcym ludziom reformy kościoła, i wszechobecnego wyniesienia англиканского króla rozładować sytuację, przymusowo usuwając z Edynburga najbardziej aktywnych opozycjonistów, tylko spotęgowała powszechne niezadowolenie. W rezultacie pod presją swoich przeciwników, Karol I został zmuszony pójść na ustępstwa, usuwając znienawidzonych ludzi biskupów z królewskiej powszechnych niepokojów, stało się zwołanie Konwentu Narodowego Szkocji, składającego się z delegatów wszystkich grup społecznych, a przewodniczył przedstawicielami wyższej arystokracji. Jego uczestnikami został sporządzony i podpisany manifest w sprawie wspólnych działań całej szkockiej narodu wobec prób wprowadzania jakichkolwiek zmian w ich religijne zasady. Kopię dokumentu wręczyli królowi, a ten musiał się pogodzić. Był to jednak tylko chwilowy uspokojenia, i lekcja, преподанный suwerenne jego poddanymi, nie poszedł do wykorzystania w przyszłości. Dlatego egzekucja Karola 1 Stuarta stała się logicznym zakończeniem łańcucha jego wojna domowaTen arogancki, ale bardzo pechowy władca оскандалился i w drugiej części podległej mu królestwa ó w Irlandii. Tam jest za konkretną i bardzo solidną łapówkę obiecał patronat miejscowym katolikom, jednak, po otrzymaniu od nich pieniądze, natychmiast o wszystkim zapomniałem. Rannych takim do siebie stosunku, irlandczycy chwycili za broń, aby z jego pomocą odświeżyć pamięć króla. Mimo, że do tego czasu Karol I ostatecznie stracił poparcie własnego parlamentu, a wraz z nim i głównej części ludności, próbował z niewielką ilością oddanych mu pułków, na siłę zmienić zaistniałą sytuację. Tak, 23 sierpnia 1642 roku rozpoczęła się Druga wojna domowa w zauważyć, że generał Karol I był tak samo beznadziejny, jak władcą. Jeśli na początku działań wojennych udało mu się zdobyć kilka bardzo łatwych zwycięstw, 14 lipca 1645 roku jego wojsko zostało całkowicie rozbite w bitwie przy Nesby. Mało tego, że król był w niewoli przez własnych poddanych, tak też i w jego obozie został porwany przez archiwum, zawierający masę wszelkie brudy. W wyniku ujawniono tysiące wielu jego polityczne i finansowe machinacje, a także ubiegania się o wojskowej pomocy obcych więzieńDo 1647 roku Karol I był przetrzymywany w Szkocji na pozycji więźnia. Jednak i w tej pozazdroszczenia roli kontynuował robić próby porozumienia się z przedstawicielami różnych ugrupowań politycznych i prądów religijnych, hojnie rozdając na prawo i lewo obietnice, których nikt już nie wierzył. W końcu klawiszami wyciągnęli z niego tylko możliwe korzyści, przekazując (sprzedać) za czterysta tysięcy funtów angielskiego parlamentu. Pani stewart ó dynastia, wiele повидавшая w swoim życiu, ale takiego wstydu jej doświadczać jeszcze nie było w Londynie, низложенный król został umieszczony w zamku Гольмби, a następnie przeniesiony do pałacu Hampton court, w areszcie domowym. Tam u Karola pojawiła się realna szansa na powrót do władzy, przyjmując ofertę z którym się do niego zwrócił się wybitny działacz polityczny epoki Oliver Cromwell, dla którego egzekucja Karola 1, która stała się w tym czasie całkiem realne, było warunkach proponowanych przez króla, nie zawierały żadnych poważnych ograniczeń монарших władzy, ale i tu on stracił swoją szansę. Chcąc jeszcze większych ustępstw, i затеяв tajne negocjacje z różnymi grupami politycznymi w kraju, Carl uchylał się od bezpośredniej odpowiedzi Cromwella, w wyniku czego ten stracił cierpliwość i nie chciał od planowanych. W ten sposób, egzekucja Karola 1 Stuarta była tylko kwestią izolowane przyspieszył jego ucieczka na wyspę Wight, znajduje się w kanale La Manche, w pobliżu brytyjskiego wybrzeża. Jednak i ta przygoda zakończyła się niepowodzeniem, w wyniku czego areszt domowy w pałacu zmienił się zawarciem w celi więziennej. Stamtąd swojego byłego monarchy próbował uwolnić baron Artur Kropli, którego Carl kiedyś zrobił rówieśnikiem i wzniósł się na szczyt dworskiej hierarchii. Ale, nie mając wystarczających sił, że wkrótce sam znalazł się za i egzekucja низложенного królaNie ma wątpliwości, że najbardziej charakterystyczną cechą tego rodzeństwa rodzaju Stewarts była skłonność do intryg, która w wyniku jego i innych. Na przykład, dając mgliste obietnice Cromwella, równocześnie prowadził zakulisowe rozmowy z jego przeciwnikami z parlamentu, a dostaje pieniądze od katolików, na nich utrzymywał anglikańskich biskupów. Sama egzekucja króla Karola 1 była w dużej mierze przyspieszony z powodu tego, że nawet będąc w areszcie, nie przestał wysyłać wszędzie wezwania do buntu, co w jego sytuacji było kompletne rezultacie większość pułków złożyło w parlamencie petycję z żądaniem sądu nad byłym królem. Był 1649 roku, i już dawno odeszły w przeszłość nadziei, z którymi brytyjskie społeczeństwo spotykał jego droga do tronu. Zamiast mądrego i wizjonerskiego polityka, otrzymała самолюбивого i ograniczony prowadzenia sądu nad Carlem I parlament wyznaczył sto trzydzieści pięć komisarzy, którym kierował wybitny prawnik tego czasu John Bradshaw. Egzekucja króla Karola 1 zostały przesądzone z góry, a więc cała procedura nie zajęła dużo czasu. Były monarcha, człowiek, jeszcze wczoraj повелевавшийpotężnym mocarstwem, został jednogłośnie uznany za tyranem, zdrajcą i wrogiem ojczyzny. Rozumiem, że jedynym możliwym wyrokiem za tak poważne przestępstwa mogła być angielskiego króla Karola 1 odbyła się wczesnym rankiem 30 stycznia 1649 roku w Londynie. Trzeba mu to przyznać – nawet po wstąpił na szafot, zachował przytomność umysłu, i zwrócił się do zgromadzonego tłumu z listu pożegnalnego mową. W niej skazany oświadczył, że obywatelskie swobody i wolności są wyłącznie w obecności rządu i praw, gwarantujących obywatelom życie i nietykalność własności. Ale w tym samym czasie to nie daje ludziom prawo ubiegać się na zarządzanie krajem. Monarcha i tłum, jego zdaniem, – to zupełnie różne Ten sposób, nawet na progu śmierci Carl bronił zasady absolutyzmu, którego wyznawcami byli pani stewart. Anglia musi jeszcze przejść długą drogę, zanim w całości powstała monarchia konstytucyjna, a ludzie wbrew jego zdaniem dostał możliwość udziału w zarządzaniu państwem. Jednak fundament ten został już wspomnień współczesnych, egzekucja angielskiego króla Karola 1 zgromadziła ogromną rzeszę ludzi, było w ciągu całego tego krwawego spektaklu w stanie zbliżonym do шоковому. Kulminacja nastąpiła, gdy kat podniósł za włosy odciętą głowę ich byłego суверена. Jednak tradycyjne w takich przypadkach słowa o tym, że należy ona państwowego przestępcy i изменнику, nie 1649 roku postawił krwawą punkt w zarządzie tego króla. Jednak minie jeszcze jedenaście lat, a w historii Anglii nadejdzie okres, nazwany Odnową Stewarts, kiedy znów na tron wzejdą przedstawiciele tego starożytnego rodu. Druga wojna domowa i egzekucja Karola 1 były jego wstępem.
Prehistoria. Początki historii Szkocji sięgają czasów odległych o ponad 8 tysięcy lat, kiedy pierwsze ludy przybyły na tereny obecnej Szkocji. Był to wówczas jeden z ostatnich nieskolonizowanych obszarów świata, zarazem jednak jeden z ostatnich bastionów epoki lodowcowej – osadnictwo następowało w miarę wycofywania się lodowca.
Jakobiccy pretendenci do tronu Anglii i SzkocjiJakobiccy pretendenci do tronu Anglii i SzkocjiSpis treści1 Stuartowie2 Dynastia sabaudzka3 Habsburg-Este4 Wittelsbachowie5 Zobacz też Stuartowie#ImięUrodzonyZmarłCzas rządówRodzice1 Jakub II i VII 14 października 1633St. James's Palace16 września 1701Saint-Germain-en-Laye1685-1688 Karol I Stuart Henrietta Maria Burbon 2 Jakub III i VIII, Starszy Pretendent 10 czerwca 1688St. James's Palace1 stycznia 1766Rzym1701-1766 Jakub II Stuart Maria z Modeny 3 Karol III, Młodszy Pretendent Bonnie Prince Charlie31 grudnia 1720Rzym31 stycznia 1788Rzym1766-1788 Jakub III i VIII Maria Klementyna Sobieska 4 Henryk IX i I 11 marca 1725Rzym13 lipca 1807Frascati1788-1807 Jakub III i VIII Maria Klementyna Sobieska Dynastia sabaudzka#ImięUrodzonyZmarłCzas rządówRodzice5 Karol IV Karol Emanuel IV, król Sardynii24 maja 1751Turyn6 października 1819Rzym1807-1819 Wiktor Amadeusz III Maria Antonietta Burbon 6 Wiktor I Wiktor Emanuel I, król Sardynii24 lipca 1759Turyn10 stycznia 1824Moncalieri1819-1824 Wiktor Amadeusz III Maria Antonietta Burbon 7 Maria III i II 6 grudnia 1792Turyn15 września 1840Cattajo1824-1840 Wiktor Emanuel I Maria Teresa Habsburg-Este Habsburg-Este#ImięUrodzonyZmarłCzas rządówRodzice8 Franciszek I Franciszek V, książę Modeny1 czerwca 1819Modena20 listopada 1875Wiedeń1840-1875 Franciszek IV Habsburg-Este Maria III i II 9 Maria IV i III 2 lipca 1849Brünn3 lutego 1919Wildenwart1875-1919Ferdynand Karol Habsburg-Este Elżbieta Franciszka Habsburg Wittelsbachowie#ImięUrodzonyZmarłCzas rządówRodzice10 Robert I i IV Rupprecht Bawarski18 maja 1869Monachium2 sierpnia 1955Leutstetten1919-1955 Ludwik III (król Bawarii) Maria IV i III 11 Albert I Albrecht Bawarski3 maja 1905Monachium8 lipca 1996Berg1955-1996 Ruppert Bawarski Maria Gabriela Bawarska 12 Franciszek II Franciszek Bawarski14 lipca 1933Monachium1996- Albert Bawarski Maria Draskovich von Traskotjan Zobacz też Władcy brytyjscy Linia jakobickiej sukcesji do brytyjskiego tronu (10 pozycji) Inne hasła zawierające informacje o "Jakobiccy pretendenci do tronu Anglii i Szkocji": Mieszko II Lambert ... 1484 ... 1499 ... Iwan IV Groźny ... XVI wiek ... 1408 ... Szkoci ... 1398 ... 1411 ... 1362 ... Inne lekcje zawierające informacje o "Jakobiccy pretendenci do tronu Anglii i Szkocji": 144 I wojna światowa. Rewolucja w Rosji (plansza 15) ... 214b II Wojna Światowa. Działania zbrojne w latach 1939 - 1941 r. (plansza 7) ... 233 Życie religijne w XX wieku (plansza 8) ... Publikacje nauczycieli Logowanie i rejestracja Login: Hasło: Załóż nowe konto za darmo » Odzyskaj stracone hasło Czy wiesz, że... Chart Angielski Greyhound jest najszybszym psem świata. Osiąga on nawet 100 km/h. chart pies Rodzaje szkół Gimnazja Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Kolegia Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Kursy, Szkolenia Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Licea Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Przedszkola Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Szkoły Artystyczne Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Szkoły Podstawowe Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Szkoły Policealne Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Szkoły Zawodowe Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Wyższe Uczelnie Dolnośląskie uczelnie Wrocław uczelnie Legnica Kujawsko-Pomorskie uczelnie Bydgoszcz uczelnie Toruń uczelnie Włocławek Lubelskie uczelnie Lublin uczelnie Zamość Lubuskie uczelnie Gorzów Wielkopolski uczelnie Zielona Góra Łódzkie uczelnie Łódź Małopolskie uczelnie Kraków uczelnie Nowy Sącz uczelnie Tarnów Mazowieckie uczelnie Warszawa uczelnie Radom uczelnie Ostrołęka uczelnie Płock Opolskie uczelnie Opole Podkarpackie uczelnie Rzeszów uczelnie Przemyśl Podlaskie uczelnie Białystok uczelnie Łomża Pomorskie uczelnie Gdańsk uczelnie Gdynia uczelnie Słupsk uczelnie Sopot Śląskie uczelnie Katowice uczelnie Bielsko-Biała uczelnie Częstochowa Świętokrzyskie uczelnie Kielce Warmińsko-Mazurskie uczelnie Olsztyn uczelnie Elbląg Wielkopolskie uczelnie Poznań uczelnie Gniezno Zachodniopomorskie uczelnie Szczecin uczelnie Koszalin Kuratoria, Poradnie Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Szkoły Językowe Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Szkoły Jazdy Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Studia Podyplomowe Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Zielone Szkoły, Kolonie, Noclegi Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Sale konferencyjne Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Relaks, Rozrywka Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Uczniowie, absolwenci Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie AP Edukacja - liceai szkoły policealne Publikacje nauczycieli Kontakt Formularz dodaniaszkoły do katalogu Ogólnopolski Katalog Kaszubska 10/1675-036 Koszalin Wszelkie pytania, uwagi i zmiany w katalogu prosimy kierować do: zmiany@ Wszelkie pytania, uwagi dotyczące Platformy Edukacyjnej prosimy kierować do: platforma@ Konta bankowe dla klientów katalogu Pełny ekran >>> Wiadomości Korepetycje z matematyki. Sposób na nadrobienie zaległości Pozycjonowanie strony internetowej we własnym zakresie Dlaczego warto kupić dziecku słownik ortograficzny? Wyprawka szkolna do 1 klasy podstawowej - potrzebne przybory Fenomenalna geokrata – właściwości i zastosowanie Nowy rok szkolny - jak skompletować wyprawkę szkolną dla dziecka? Na czym polega obróbka CNC? Do jakich prac przyda się koparka gąsienicowa? Jak wygląda praca w zawodzie operatora żurawia wieżowego? Jak wybrać szkołę żeglarstwa? Reklama zamów reklamę >>> Dodaj szkołę Formularz dodaniaszkoły do katalogu Nauka Język angielski Słówka - testy Słówka - lekcje Testy po angielsku Gimnazjum - lekcje Gimnazjum - testy do lekcji Liceum - lekcje Liceum - testy do lekcji Testy na prawo jazdy Kategoria B - lekcje Kategoria B - testy do lekcji Testy do egzaminu Język niemiecki Słówka - testy Słówka - lekcje Gimnazjum - lekcje Gimnazjum - testy do lekcji Liceum - lekcje Liceum - testy do lekcji Matematyka Gimnazjum - lekcje Gimnazjum - testy do lekcji Liceum - lekcje Liceum - testy do lekcji Konkurs "Kangur Matematyczny" Geografia Gimnazjum - lekcje Gimnazjum - testy do lekcji Liceum - lekcje Liceum - testy do lekcji Państwa świata Chemia Gimnazjum - lekcje Gimnazjum - testy do lekcji Liceum - lekcje Liceum - testy do lekcji Język hiszpański Słówka Prawo Egzamin konkursowy dla kandydatów na aplikantów Język polski Liceum - lekcje Liceum - testy do lekcji Liceum - testy do lektur Gimnazjum - lekcje Gimnazjum - testy do lekcji Ortografia - testy Historia Liceum - lekcje Liceum - testy do lekcji Gimnazjum - lekcje Gimnazjum - testy do lekcji Biologia Gimnazjum - lekcje Gimnazjum - testy do lekcji Liceum - lekcje Liceum - testy do lekcji Fizyka i astronomia Zadania do matury Gimnazjum - lekcje Gimnazjum - testy do lekcji Liceum - lekcje Liceum - testy do lekcji Informatyka Informatyka - zadania do matury Gimnazjum - lekcje Gimnazjum - testy do lekcji Liceum - lekcje Liceum - testy do lekcji Wiedza o społeczeństwie Liceum - lekcje Liceum - testy do lekcji Podstawy przedsiębiorczości Liceum - lekcje Liceum - testy do lekcji
Henryk I Beauclerc. Robert, 1. hrabia Gloucester (nieślub.) Henryk I (ur. 1068 lub 1069 w Selby w Yorkshire, zm. 1 grudnia 1135 Saint-Denis-le-Froment koło Gisors, Francja) – król Anglii 1100–1135, książę Normandii 1106–1135. Najmłodszy syn Wilhelma Zdobywcy i Matyldy – córki Baldwina V, hrabiego Flandrii .
Ogłoszony drukiem 400 lat temu angielski przekład Biblii odcisnął swoje piętno na tym języku i uświęcał dobrą nowinę wolności osobistej. Żadnej innej księdze anglojęzyczny świat nie zawdzięcza równie wiele. Przed torem do rodeo na niewielkim ranczu koło indiańskiego rezerwatu Nawahów w Waterflow w stanie Nowy Meksyk stoi Rome Wager. Otacza go grupa młodych kowbojów, którzy przybyli tu na tygodniowy ma pas spięty wielką klamrą i podkręcone sumiaste wąsy, a w lewej dłoni dzierży Biblię. Chłopcy odkrywają głowy, klękają i wieszają sobie kapelusze na kolanie. – Moje opowieści mogą zaczynać się nieporadnie, ale Pan poprowadzi mnie dalej – mówi brat Rome do od pewnego czasu jest kaznodzieją baptystycznym, ale kiedyś dla zarobku ujeżdżał byki i dzikie mustangi. Rome Wager opowiada młodym słuchaczom o swoim bujnym życiu. Wychował się na ranczu w Dakocie Południowej; walczył na pięści, noże i broń palną. – No i chlałem na umór – czegoś mu w kowbojskim życiu brakowało. Pewnego dnia, gdy za pijaństwo trafił do paki, wpadła mu w ręce Biblia. – Za kratkami zacząłem przeglądać Pismo i przeczytałem, że Bóg ma dla mnie mieszkanie w niebiosach, w domu Ojca [Jan 14:2]. I wpuściłem Boga do mego wypowiadane przez kaznodzieję zapisali w Anglii 400 lat temu ludzie w czarnych habitach, którzy nie mieli pojęcia o kowbojskiej dumie i zamszowych bluzach z frędzlami. Drugi list do Koryntian: Zatem jeśli kto w Chrystusie, jest nowym stworzeniem; stare rzeczy przeminęły, oto wszystko stało się nowe [2 Kor. 5:17].Oto cud: Biblia króla Jakuba w działaniu. Słowa z podwójnie obcego kontekstu kulturowego – nie jest to bowiem tekst oryginalny, lecz przekład ze starożytnych manuskryptów zapisanych wiele stuleci temu i tysiące kilometrów stąd po grecku i hebrajsku. Dotarły w ten zapylony zakątek Nowego Świata, ale brzmią tak, jak powinny: podniośle, a równocześnie trzeba być chrześcijaninem, by dostrzec siłę tych słów: prostych, a potężnych, dostojnych w brzmieniu, a głęboko emocjonalnych w oddziaływaniu. Biblia króla Jakuba wplotła się gęsto w tkaninę języka angielskiego. Jeśli ktoś mówi, że „strzeże czegoś, jak źrenicy oka”, że coś „jest starsze niż góry”, że ktoś „stoi u bram śmierci”, że czyjaś „mądrość sczezła”, że ktoś będzie „chrzczony ogniem” albo będzie „lizać pył”, że rzuca „perły przed wieprze” lub „kto bez winy, niech pierwszy rzuci kamieniem” – to chcąc nie chcąc mówi Biblią. Bogaci i ubodzy, przynieść czyjąś głowę na tacy, nocny złodziej, stać się śmieciem tego świata, zachować najlepsze na koniec, wdziać wór pokutny i posypać głowę popiołem, ulice brukowane złotem, ujść tylko z dziąsłami: to wszystko są wyrażenia przekazane przez tłumaczy, którzy dokonali przekładu 400 lat temu [część z przytoczonych tu biblizmów funkcjonuje tylko na obszarze języka angielskiego – red.].Światowa kariera tej księgi – do dzisiaj wydrukowano ją w większej liczbie egzemplarzy niż jakiekolwiek inne dzieło w języku angielskim – zaczęła się w marcu 1603 r. Po długim panowaniu zmarła królowa Anglii Elżbieta I. Na tę właśnie chwilę czekał od dawna jej kuzyn i następca, król Szkocji Jakub VI. Szkocja była jedną z najuboższych monarchii europejskich, słabą i zacofaną. Anglia przeciwnie – cywilizowana, bogata i silna. Gdy Jakub usłyszał, że w końcu ma objąć tron Anglii, powiedział podobno, że czuje się „jak nędzarz (…), który dotarł do Ziemi Obiecanej”.W XVI w. Anglia przeżywała przypływy i odpływy reformacji, bo jedni władcy zrywali z katolicyzmem, inni zaś do niego wracali. W rezultacie po kraju krążyły dwie konkurencyjne wersje Pisma Świętego. Tak zwana Biblia Genewska, ogłoszona drukiem w 1560 r. w Genewie przez grupę uczonych kalwińskich z Anglii i Szkocji, oparta była w dużej mierze na przekładzie Williama Tyndale’a, który to dzieło przypłacił wyrokiem śmierci za herezję w 1536 r. Biblię Genewską uwielbiali purytanie, ale przekład w wielu miejscach, zwłaszcza w przypisach na marginesie, miał wymowę antykrólewską, bo utożsamiał silną władzę monarchy z tyranią. Król Jakub cenił Biblię Genewską przede wszystkim za fachowość przekładu, nie mógł jednak pochwalać jej antymonarchicznego wydźwięku. Chcąc się przeciwstawić wpływowi Biblii Genewskiej, Kościół anglikański za rządów Elżbiety I wspólnym wysiłkiem kilkunastu biskupów stworzył pośpiesznie przekład, który wydano w 1568 r. z portretem samej królowej na karcie tytułowej. Nie ulega wątpliwości, że owa Biblia, zwana Biblią Biskupów, była prokrólewska. Jedyną jej wadą było to, że nikt nie chciał z niej korzystać. Bezpośredniość i rzeczowość Biblii Genewskiej biskupi zastąpili językiem mętnym i pełnym niejasności, za to pompatycznym. Egzemplarze Biblii Genewskiej, które przetrwały do naszych czasów, są zużyte od częstego kartkowania. Karty zachowanych egzemplarzy Biblii Biskupów z reguły pozostały nieskazitelnie właśnie rozdwojone dziedzictwo chciał król Jakub scalić, a uczynić to miała nowa Biblia. Podstawowe reguły nowego przekładu sformułowano w 1604 r.: żadnych budzących kontrowersje przypisów; język ma być zrozumiały dla ludu; tłumaczenie winno być wierne i ścisłe, wykonane z poszanowaniem warsztatu naukowego. W tym celu król zebrał solidną ekipę 54 uczonych dobranych z najróżniejszych kręgów, od purytanów po najwyższych dostojników Kościoła. Podzielono ich na sześć komisji, a każda miała przełożyć inną księgę Pisma tłumaczy władca wybrał wybitnych znawców języków oryginału, ale zadbał też o to, by byli to ludzie o dużym i zróżnicowanym doświadczeniu życiowym. I tak na przykład jeden z nich, John Layfield, miał za sobą walki z Hiszpanami w Portoryko. Inny, George Abbot, napisał wielokrotnie wydawany przewodnik po świecie. Hadrian a Saravia był pół Flamandem, pół Hiszpanem. Kilku innych świetnie znało Europę. Byli też w zespole uczeni arabscy. Dwaj tłumacze – William Bedwell i Henry Savile, uczony i dworzanin – byli doskonałymi matematykami. Z kolei alkoholik Richard „Dutch” Thomson, zwany „wiecznie pijanym Angliko-Holendrem” – błyskotliwym łacinnikiem. Wśród wybitnych ludzi Kościoła znalazł się John Overall, dziekan katedry św. Pawła, który ponoć tak często używał łaciny, że zapomniał angielskiego. Overall popełnił błąd życiowy: ożenił się z niezwykle ponętną panienką, a ta szybko go porzuciła na rzecz dworzanina mniej zaangażowanego w martwe języki, sir Johna Selby’ego. Sprawa nabrała rozgłosu i wkrótce londyńska ulica śpiewała o dziekanie drwiące piosenki. W tamtych czasach religia i polityka łączyły się bardzo mocno. Przekład Biblii nie tylko wierny oryginałowi, lecz także zrozumiały dla ludu, a ponadto podkreślający królewski majestat Boga, stałby się w XVII-wiecznej Anglii najskuteczniejszym narzędziem politycznym. Życzylibyśmy sobie, aby to Pismo przemawiało tym samym głosem, co oryginał, i pojąć je mógł każdy, choćby całkiem nieuczony – napisali autorzy w przedmowie z 1611 r. Tłumacze króla Jakuba mieli na myśli właśnie te cechy języka przekładu – otwartość, intymność, a zarazem dostojeństwo – które sprawiają, że to Pismo przemawia dziś do kowbojów słuchających kazania Rome’a króla Jakuba to dzieło noszące znamiona świata, w którym powstało. Gdzież można mieć większe poczucie więzi z tą księgą niż w sercu Londynu? We wnętrzu Opactwa Westminsterskiego, królewskiego kościoła Anglii, w obitym boazerią i wyłożonym dywanami gabinecie dekanatu można spotkać postać w szarym garniturze i okularach: przewielebnego doktora Johna Halla, dziekana opactwa. W tym samym pomieszczeniu jego XVII-wieczny poprzednik na tym urzędzie, Lancelot Andrewes, przewodniczył komisji, która tłumaczyła Pięcioksiąg – pierwszych pięć ksiąg Starego Hall prowadził zeszłoroczną ceremonię zaślubin księcia Williama z Kate Middleton. Gdy rozmawiamy, tysiące ludzi w kolejce czeka, by wejść do kościoła i znaleźć się przed tym samym ołtarzem, przed którym para sobie dziekan Hall był chłopcem, czytywał Biblię w wersji króla Jakuba, a niedawno, po wieloletniej przerwie, znów do niej wrócił. – Są chwile, gdy czytając, jestem wzruszony do łez. Język tego przekładu jest pełen wdzięku i tajemniczości, autorytatywny, a zarazem współczujący, i to jest wielka zaleta tej księgi – przekład biblii nie od razu zdobył popularność. Anglicy trzymali się różnych wydań Biblii Genewskiej, bo ją znali i lubili. Poza tym pierwsze wydania drukiem roiły się od błędów. „Biblia niegodziwa”, czyli wydanie z 1631 r., odznaczała się tym, że do rozdziału piątego Księgi Powtórzonego Prawa zakradł się skandaliczny błąd zecerski: zamiast greatnesse (wielkość) w wersie the LORD our God hath shewed us his glory and his greatnesse wydrukowano great asse, dlatego werset nie zabrzmiał: Oto nam ukazał Pan, Bóg nasz, majestat i wielkość swoją, lecz …majestat i wielką d… swoją. W tym samym wydaniu chochlik drukarski zjadł kluczowe słowo „nie” w jednym z przykazań dekalogu, przez co zdumieni wierni dowiedzieli się, że Bóg nakazuje im cudzołożyć (Ks. Wyjścia 20:14). Niestarannych drukarzy ukarano jednak do połowy XVII w. Biblia króla Jakuba wyparła wszystkie wcześniejsze wersje i stała się jedyną Biblią świata anglojęzycznego. Wraz z angielskimi kupcami, odkrywcami i kolonizatorami zawędrowała do Ameryki, Afryki i Indii. Stała się jednym z towarów eksportowych Imperium Brytyjskiego. Cytaty z Biblii widniały na opakowaniach cygar, lekarstw, słodyczy, amunicji strzeleckiej; Biblię reklamowano jako „lekturę waszego władcy”. Lekarstwa przesyłane angielskim dzieciom podczas powstania sipajów w Indiach w 1857 r. pakowano w papier z nadrukiem słów Izajasza (51:12): Ja, ja sam pocieszę was! Samo tylko Brytyjskie i Zagraniczne Towarzystwo Biblijne rozesłało po całym świecie ponad 100 mln egzemplarzy w ciągu 80 lat od rozpoczęcia działalności w 1804 króla Jakuba stała się ucieleśnieniem trwałości i niezmienności. Prezydenci USA na tę właśnie Biblię przysięgali, obejmując urząd (Obama na egzemplarz, który był własnością prezydenta Lincolna, pozostali – na egzemplarz Waszyngtona). Język tego przekładu Biblii głęboko wniknął w świadomość ludzi mówiących językiem angielskim. Przepojone tym językiem są i przemowa gettysburska Abrahama Lincolna (wygłoszona po bitwie pod Gettysburgiem w 1863 r.), i powieść Moby Dick, i kazania czy przemówienia Martina Luthera historia podboju świata przez tę Biblię także ciemne strony. Wykorzystywali tę księgę i manipulowali nią i dobrzy, i źli, tak dobierając cytaty, by służyły ich celom. Znaczna część Pisma dotyczy wolności, łaski i odkupienia, ale znajdzie się też ustępy nakłaniające do gwałtu, odwetu i podboju. Była więc Biblia króla Jakuba biblią imperium, lecz także biblią niewolnictwa – dlatego też do dziś odbierana jest w postkolonialnym świecie z mieszanymi gruzu i wraków samochodów w slumsach Kingston, stolicy Jamajki, każda posesja odgrodzona jest od ulicy i sąsiadów wysokim płotem z blachy falistej poprzybijanej do grubych desek. Te okolice należą do ścisłej światowej czołówki, jeśli idzie o liczbę zabójstw. Rządzą tu bezkarni baronowie narkotykowi, ściśle powiązani z politykami i policją. To obszary brutalnej przemocy i biedy, od których nie ma ucieczki. Istniejąca tu struktura społeczna – z garstką uprzywilejowanych bogaczy i rzeszą pozbawionej praw biedoty – nasuwa skojarzenia z XVII-wieczną Anglią. To kraina reggae – i rastafariańskiego stylu życia, który stworzył tę muzykę – a także kraina Biblii króla Jakuba. Jamajski didżej i poeta reggae Mutabaruka powiada: – Pierwsze, z czym styka się rastafarianin w tym kolonialnym kraju, to Biblia króla Jakuba. Rastafarianie nie są chrześcijanami. Ruch rastafari powstał w latach 30. XX w. Wyznawcy utożsamiają z Bogiem cesarza Etiopii Hajle Sellasje I (zmarłego w 1975 r.). Przed objęciem władzy Hajle Sellasje był znany jako Ras Tafari Makonnen, a po koronacji na cesarza uzyskał tytuł Zwycięskiego Lwa Plemienia Judy, Wybrańca Bożego, Króla Królów. Nawiązuje on do tytułów biblijnego Mesjasza. Na Jamajce od dawna były żywe tradycje baptystyczne, w których Biblia odgrywała ważną rolę. W połowie XX w., gdy Jamajczycy wyglądali nowej odkupicielskiej Dobrej Nowiny, wszystko stało się jasne. Ras Tafari jest Zbawcą, żywym Bogiem, a Etiopia – Ziemią Obiecaną. Według rastafarian, głęboko świadomych historii murzyńskiego niewolnictwa, życie na Jamajce było niewolą babilońską. Wolność i odkupienie nie czekają, jak twierdzą chrześcijanie, w przyszłym życiu, lecz w tym, tutaj. – Doświadczenie niewolnictwa pomaga zrozumieć ludzką potrzebę zbawienia, odkupienia. Wyznawcy nie wierzą w Boga, który jest w niebie. Odkupienie tkwi w charakterze człowieka. Gdy Europejczycy mówią o „Jezusie, który zstąpił z nieba”, rastafarianie odrzucają ich wiarę – wyjaśnia Mutabaruka. – Człowiek mówi: „Gdy widzisz mnie, widzisz Boga”. W niebie nie ma Boga. Człowiek jest Bogiem, a Afryka Ziemią Obiecaną – Lorne, zwany Miguelem, to rastafariański prawnik, który od 30 lat działa na rzecz ubogich i potrzebujących w najgorszych dzielnicach Kingston. Ściany w jego gabinecie są pokryte wizerunkami etiopskiego cesarza i scenami z Afryki. Ale okna są zakratowane, a drzwi na ulicę obite blachą. – Biblia służyła powszechnie do trzymania w ryzach niewolników – twierdzi Lorne. – Miała usprawiedliwiać fakt niewolenia czarnych przez białych. „Twoim przeznaczeniem jest niebo. Musisz pogodzić się ze swoim losem” – tłumaczy bez była narzędziem ucisku, ale stała się też źródłem wielu wierzeń rastafarianizmu. – Ten człowiek, Chrystus, z całą jego pokorą, z tym zdobywaniem świata bez miecza, z tym staniem po stronie ubogich, uciśnionych, z tym uwalnianiem zniewolonych, z tym życiem dla ludzi… Jaki jest pożytek z życia, jeśli nie pomaganie bliźnim? Ta księga daje człowiekowi nadzieję – mówi Lorne, roztaczając wokół siebie aurę wspaniałej, bezkompromisowej dobroci. – Wierzymy, że nadejdzie świat, w którym kolor skóry nie będzie odgrywał tak ważnej roli jak dzisiaj. Pragniemy, by lew leżał wespół z jagnięciem. To jeden z uroków wiary rastafariańskiej. My, którzy cierpieliśmy, byliśmy bici i prześladowani, nie chcemy przystawiać wam pistoletu do skroni, aby domagać się rekompensaty i zadośćuczynienia za lata niewolnictwa i rastafarianie czytają Biblię króla Jakuba codziennie. Evon Youngsam, członkini „domu” (odłamu) o nazwie Dwanaście Plemion Izraela, którego siedzibą jest budynek położony naprzeciwko dawnego domu Boba Marleya w Kingston, uczyła się na tej księdze czytać, siedząc na kolanach babci. Na Biblii uczyła czytać własne dzieci, a teraz one – mieszkając już w Anglii – w ten sam sposób uczą czytać dzieci swoich dzieci. – Jest w tej księdze coś, co trafia mi do serca – kobieta mówi z uśmiechem, trzymając w ręku Biblię, w której tkwią błękitne koperty listów lotniczych zza oceanu, od innego, ortodoksyjnego odłamu rastafarianizmu, „domu” Bobo Shanti, wynieśli się z Kingston w odosobnioną okolicę u podnóża Gór Błękitnych i codziennie rytmicznie melorecytują biblijne psalmy. W obozie Bobo Shanti panuje duch łagodności i życzliwości, atmosfera niemal zakonna. Istnieją jednak inne odłamy rastafarian, o skrajnie odmiennej postawie – przejawiające najbardziej nietolerancyjne postawy, dla jakich da się znaleźć uzasadnienie w Biblii. Kilku jamajskim gwiazdom muzyki reggae i dancehall zabroniono występów w Kanadzie i części Europy ze względu na nawołujące do przemocy, homofobiczne teksty. I dla takich poglądów znajdzie się uzasadnienie w Biblii (Kto by spał z mężczyzną obcowaniem niewieścim, obydwaj haniebny czyn popełnili: śmiercią niechaj umrą. Księga Kapłańska 20:13). To właśnie jest kłopotliwa część dziedzictwa Biblii, nie do zaakceptowania w dzisiejszym liberalnym, nowoczesnym tylko w sercu westminsteru, gdzie jej korzenie, lecz także w najdalszych zakątkach anglojęzycznego świata ta księga pozostaje paradoksalnie żywa. Nie chodzi o to, że straciła swoje uniwersalne znaczenie. Od XIX w. aż do dziś regularnie ukazują się przekłady poprawione lub całkiem nowe. Niemniej jednak wersja z 1611 r. nadal odgrywa ważną rolę tam, gdzie ważne jest poczucie ciągłości i związków z letni deszcz dzwoni o szyby domu Johna Macaulaya, członka rady parafialnej kościoła w Leverburgh na wyspie Harris-Lewis w archipelagu Hebrydów Zewnętrznych, u północno-wschodniego wybrzeża Szkocji. Macaulay jest szkutnikiem, mieszka w małej miejscowości Flodabay. Wychowano go w surowej wierze prezbiterianizmu. – Wszystko przed szabatem [starotestamentowy szabat purytanie przesunęli z soboty na niedzielę – red.] przygotowywano w sobotę – mówi, siadając przy kominku. – Trzeba było nanieść wody z jeziora za drogą. Suszony torf brało się z pryzmy, żeby mieć opał na całą niedzielę. Posiłki musiały być ugotowane wcześniej. Ojciec zawsze golił się w sobotę wieczorem i ja też nauczyłem się tak robić. Biblia mówi, że trzeba dzień święty święcić, więc nie niedzielę nie wolno było siąść za kierownicą. – Jedyną osobą, która jechała do kościoła samochodem, był pastor. Nikomu po drodze nie proponował podwiezienia. Widziało się starców, jak z trudem idą podczas wichury czy śnieżycy, ale nawet gdyby zaoferował podwiezienie, nikt nie wsiadłby do samochodu w rodzinie Macaulaya mówiło się po szkocku (gaelicku), a Biblia nadawała życiu ramy. Codziennie wieczorem rodzina klękała przed kominkiem i odmawiała pacierz, potem czytano psalm. Pismo Święte było jedyną książką, jaką wolno było czytać w nauczyła Johna czytać po angielsku, nim ukończył cztery lata – właśnie z Biblii. – Angielski, który wtedy opanowałem, to dosłownie język Biblii króla Jakuba. W domu nie mówiło się po angielsku, chyba że przyszedł jakiś gość, co zdarzało się rzadko. Bez Biblii w ogóle nie wiedziałbym, o czym pewnymi względami zanurzenie w tej świętej księdze było dla niego wsparciem w życiu. – Wpojono mi bardzo wcześnie, że jest ktoś, kto się mną opiekuje, ktoś, na kim można polegać i z kim można rozmawiać. Znało się jego słowa. Wryły się w umysł – mówi Macaulay. Była też druga strona medalu. Władza Kościoła, który miał tę księgę, była źródłem strachu. – Nie chodzi o podziw, szacunek. Nie, to jest strach. Ludzie się boją, bo ktoś widzi, że postępują źle. Mnóstwo ludzi idzie przez życie, nie uzewnętrzniając swoich uczuć, a to jest smutne – dodaje.– Kościół jest schronieniem przed troskami życia, ale jest czymś jeszcze, czymś trochę groźniejszym. Chodzi o siłę. O siłę, z jaką duchowni panują nad wiernymi. Tak było od zawsze – twierdzi Biblii króla Jakuba były sprzeczne w założeniu – powstała dla purytanów i biskupów, wielkich tego świata i nędzarzy, dla czystości i przepychu, by nieść ludziom słowo Boże, ale i umacniać władzę – i ta właśnie sprzeczność jest jej prawdziwą spuścizną.
Dotyczy to również Anglii, Szkocji i Walii; całej Wielkiej Brytanii, a także francuskiej inwazji Normanów. Dla uproszczenia zobacz: Drzewo genealogiczne brytyjskich monarchów. Klucz : Czerwone granice oznaczają brytyjskich monarchów : Pogrubione granice oznaczają dzieci brytyjskich monarchów; Dom Stuartów
Jakub I, pierwszy monarcha z dynastii Stuartów w Anglii, rządził krajem w latach 1603-1625. Wykształcony w tradycji humanistycznej, James był uczonym i hojnym mecenasem sztuki. Choć okazał się zdolnym władcą i administratorem, nie udało mu się rozwiązać najtrudniejszych problemów, z jakimi boryka się Anglia. James był synem szkockiej Królowej Marii Stuart i jej męża, Lorda Darnley. Gdy Darnley została zamordowana w 1567 roku, podejrzenia o zbrodnię padły na Mary i jej kochanka Jamesa Hepburna. Protestanccy lordowie Szkocji wstali i obalili * Mary, koronując Infanta Jakuba na króla. Kilku regentów* rządziło królestwem do 1585 roku, kiedy to Jakub przejął kontrolę. Cztery lata później ożenił się z Anną duńską. Ich syn Karol został później królem Szkocji i Anglii. wykształcenie humanistyczne, które otrzymał James, dobrze przygotowało go do debat nad wiodącymi kwestiami dnia. Studiował grekę i łacinę, teologię (z silnym naciskiem protestanckim), poezję, matematykę, Nauki przyrodnicze, geografię i teorię polityczną. Szkocki Dwór Jakuba był tętniącym życiem miejscem, w którym dworzanie rywalizowali o ucho króla. Przyjmował Rady z różnych źródeł, obrażając niektórych doradców, którzy uważali, że zasługują na większy wpływ. Gdy Elżbieta i zmarła w 1603 roku, Jakub objął tron w spokoju. Jednak wraz z tronem odziedziczył szereg poważnych problemów, w tym wojnę z Hiszpanią, napięcia religijne w domu, korupcję w rządzie i trudności finansowe na dworze. Jakub zawarł pokój z Hiszpanią w 1604 roku, a następnie zwrócił uwagę na kłopoty w kościele angielskim. Zorganizował konferencję, aby przedstawić swój plan tworzenia jedności w kościele, a przez całe swoje panowanie pracował nad mostem różnic między konserwatystami i reformatorami w kościele. Sponsorował także nowe angielskie tłumaczenie Biblii, znane do dziś jako wersja Króla Jakuba. jako Szkot, James stanął w obliczu pewnej ilości uprzedzeń w Anglii. Aby przyciągnąć i nagrodzić zwolenników, oferował wiele tytułów szlacheckich i darów, które obciążały Finanse królestwa. Jego angielscy poddani szczególnie obrażali jego dary Szkotom i jego wysiłki na rzecz zjednoczenia Anglii i Szkocji politycznie i społecznie. Jego pierwotny angielski Dwór i Rada zawierały kilku Szkotów, ale z czasem król obsadzał najważniejsze stanowiska Anglikami. polityka zagraniczna Jamesa, zwłaszcza wobec Hiszpanii, również powodowała problemy. Król wierzył, że władcy protestanccy i katoliccy mogą rozwiązać ich różnice i szukał sojuszy z Hiszpanią i innymi państwami katolickimi. Próbował też zaaranżować małżeństwo swojego syna Karola z hiszpańską księżniczką. Jego polityka zagraniczna stała się bardziej skomplikowana po wybuchu wojny trzydziestoletniej w 1618 roku. Austriaccy Habsburgowie wypędzili z ojczyzny jego córkę i jej męża Fryderyka, protestanckiego władcę niemieckiego Księstwa Palatynatu i króla Czech. Jakub wezwał hiszpańską gałąź rodu Habsburgów do wkroczenia i uregulowania sprawy. Anglicy byli jednak podejrzliwi wobec hiszpańskich wpływów katolickich, a plan króla, aby poślubić Karola w Hiszpańskiej rodzinie królewskiej, załamał się w 1623 roku. James zmarł dwa lata później. Jego syn objął tron jako Karol I. chociaż Jakub zajmował się problemami, które odziedziczył po Elżbiecie, ostatecznie nie udało mu się ich rozwiązać. Nigdy nie osiągnął swoich głównych celów poprawy finansów korony-chociaż bogactwo narodu wzrosło podczas jego panowania-ani zjednoczenia Szkocji i Anglii. Ponadto podczas panowania nad Anglią Dynastia Stuartów straciła kontakt z warunkami i nastrojami w Szkocji. Ten dystans okazał się później katastrofalny dla Karola. James and the Renaissance. Jakub uważał się za renesansowego władcę. Mecenat sztuki odgrywał dużą rolę na jego dworze, gdzie bogactwo materialne i ekspozycja były uważane za znak potęgi i chwały Anglii. Taka postawa doprowadziła do fali kolekcjonowania sztuki po 1604 roku. styl angielski odzwierciedlał mieszankę późnorenesansowych wpływów z Całej Europy. Łączyła wzory starożytnego świata ze Średniowieczem i nowo rozwijającym się stylem barokowym. Jednym z wielkich artystów tego okresu był architekt Inigo Jones, który stworzył wspaniałe domy, które odzwierciedlały tradycje starożytnej Grecji i Rzymu. Jones komponował także maski dworskie, formę rozrywki odrębną od panowania Jamesa. Te wyszukane widowiska łączyły muzykę, dramat i taniec, a przebrani szlachcice (w tym królewscy) wykonywali dla swoich rówieśników. Słynny dramaturg Ben Jonson napisał wiele masek dla dworu Jamesa. sam król przyczynił się do rozwoju kultury renesansu, pisząc kilka książek. W swoim Trew Law of Free Monarchies (1598) poparł zasadę boskiego prawa królów, oświadczając, że król nie odpowiada przed nikim innym, jak Bogiem. Jednakże Jakub wierzył również, że król powinien rządzić sprawiedliwie i przedkładać dobro królestwa nad wszystkie inne względy. Jego inne prace dotyczą teologii, poezji i spraw politycznych, w tym książki porad dla książąt*. (Zobacz też: Wielka Brytania; dramat; Anglia; monarchia; Szkocja. ) * Humanista nawiązujący do renesansowego ruchu kulturalnego promującego Studia Humanistyczne (języki, literatura i historia starożytnej Grecji i Rzymu) jako przewodnik po życiu * patron zwolennik lub sponsor finansowy artysty lub pisarza * Usuń , aby usunąć z wysokiego urzędu, często siłą * regent osoba, która działa w imieniu monarchy, który jest zbyt młody lub nie może rządzić * teologia studium o naturze Boga i religii * barok styl artystyczny XVI wieku charakteryzujący się ruchem, dramatem i wspaniałością skala * książę renesansowe określenie władcy niepodległego państwa
Zaplanowane na 6 maja wybory będą dotyczyć kilku różnych kwestii – między innymi wyboru nowego burmistrza Londynu, a także wyborów do parlamentów w Szkocji i Walii. W związku z tym 6 maja 2021 w UK odbędą się następujące powszechne głosowania: wybory samorządowe i referenda w Anglii; wybory na komisarza ds.
Wilhelm III OrańskiWilhelm III Orański (ang. Wiliam III, hol. Willem III, właściwie Wilhelm Henryk Orański) (ur. 14 listopada 1650 w Hadze , zm. 8 marca 1702 w Londynie ) – książę Oranii-Nassau , stadhouder Republiki Zjednoczonych Prowincji , król Anglii i Szkocji , pogrobowy syn Wilhelma II Orańskiego i Marii Stuart , córki króla Anglii i Szkocji Karola I .Spis treści1 Młodość2 Stadhouder Niderlandów3 Król Chwalebna Walki z Sprawy wewnętrzne4 Polityka Wojna z Ludwikiem Sukcesja hiszpańska5 Śmierć i następstwo6 Bibliografia MłodośćWilhelm III urodził się w Hadze, w Niderlandach, 8 dni po tym jak jego ojciec zmarł na ospę . Nosił tytuł suwerennego Księcia Oranii już od urodzenia. W okresie jego małoletności regencję sprawowała jego matka Maria, babka Amalia von Solms-Braunfeld oraz elektor Brandenburgii Fryderyk Wilhelm , który miał równoważyć wpływy dwóch nieprzepadających za sobą Maria niewiele interesowała się wychowaniem syna, spędzając czas głównie na francuskich dworach. Od kwietnia 1656 r. wychowawcą Wilhelma został Cornelis Trigland, następnie Gisbertius Voetius i Christiaan Huygens . W 1659 r. książę rozpoczął naukę na uniwersytecie w Lejdzie pod kierunkiem Hendrika Borniusa. W lutym 1660 r. jego wychowawcą został Samuel Chappuzeau. Młody książę nie przejawiał wielkiego zainteresowania dziełami filozofów czy klasyków literatury. Wolał czytać prace poświęcone sztuce, ogrodnictwu i malarstwie. 25 września 1660 r. pieczę nad edukacją Wilhelma przejęły Stany Holenderskiego, które chciały zadbać o odpowiednie przygotowanie księcia do sprawowania państwowych urzędów. 23 grudnia 1660 , zmarła matka Wilhelma (miał wtedy 10 lat) – również na ospę, w Whitehall Palace, w Londynie . Była akurat z wizytą u swojego brata króla Karola II Stuarta , i przed śmiercią wyznaczyła go na opiekuna swojego syna. Karol jednak zrzucił odpowiedzialność za siostrzeńca na jego babkę Amalię, księżną-wdowę. Karol stale korespondował z Wilhelmem i darzył go Wilhelma był w latach 1659 – 1661 Samuel Chappuzeau, protestancki wykładowca. 25 kwietnia 1653 r. Wilhelm otrzymał Order Podwiązki . W latach 1659 - 1666 Wilhelm pobierał nauki na uniwersytecie w Lejdzie , ale nigdy nie został oficjalnie włączony w poczet studentów. W 1666 r. otrzymał pierwsze urzędy w Republice Zjednoczonych Prowincji, ale dążenia do przywrócenia urzędu stadhouderatu Domowi Orańskiemu spotykały się ze sprzeciwem Jana de Witta , który sprawował w Niderlandach realną władzę. W 1667 r. stronnikom Orańczyka starało się uzyskać dla księcia stanowiska Kapitana Generalnego i Admirała Generalnego. W odpowiedzi de Witt wydał Edykt wieczysty, który stanowił, że wyżej wymienionych urzędów nie można łączyć z funkcją stadhoudera w żadnej ze Zjednoczonych Prowincji. Stadhouder NiderlandówSytuacja zmieniła się w 1672 r., kiedy wybuchła III wojna angielsko-holenderska . Z Anglią sprzymierzyła się Francja , która zaatakowała Niderlandy, zajmując większość kraju. W rozruchach jakie wybuchły w Hadze zamordowani zostali Jan de Witt i jego brat Cornelius. Partia orańska odniosła pełne zwycięstwo. 28 czerwca Wilhelm otrzymał stanowiska Kapitana Generalnego i Admirała Generalnego oraz został wybrany stadhouderem Holandii , Zelandii i Utrechtu . W 1675 r. otrzymał stadhouderat w Geldrii i Overijssel .W latach 1672 – 1673 holenderski admirał Michiel de Ruyter kilkakrotnie pokonał flotę angielsko-francuską, uniemożliwiając im zablokowanie niderlandzkich portów i wysadzenie desantu. Holendrzy odzyskali również Nowe Niderlandy . Te niepowodzenia i sojusz niderlandzko-hiszpański zniechęciły Anglików do kontynuowania wojny. 19 lutego 1674 r. zawarto traktat w Westminster , w którym Holendrzy zobowiązywali się opuścić Nowe Niderlandy (co uczynili w listopadzie 1674 r.). Była to ostatnia do 1781 r. wojna angielsko-holenderska. Aby umocnić pokój z Anglią 4 listopada 1677 r. w St. James's Palace, poślubił Marię Stuart ( 30 kwietnia 1662 – 28 grudnia 1694 ), najstarszą córkę Jakuba Stuarta, 1. księcia Yorku , i lady Anny Hade , córki 1. hrabiego Clarendon. Książę Yorku był następcą bezdzietnego Karola II, ale był katolikiem, a to małżeństwo miał poprawić jego wizerunek w oczach Wilhelma, Maria StuartMałżeństwo Wilhelma i Marii nie należało do szczęśliwych. Maria trzykrotnie była w ciąży, ale wszystkie kończyły się poronieniami. Wilhelm miał wiele kochanek wśród dam dworu swojej żony, a były także plotki, że Wilhelm jest homoseksualistą. Z biegiem czasu jednak stosunki między małżonkami uległy 1678 r. Wilhelm zawarł pokój z królem Francji Ludwikiem XIV . W 1679 r. przyjmował w Hadze swojego teścia, który musiał opuścić Anglię w wyniku antykatolickiej histerii jako rozpętała się tam po wpływem pogłosek o "papieskim spisku", który miał na celu obalenie i zamordowanie Karola II. W 1683 r. przyjął również księcia Monmouth , który był kandydatem angielskich protestantów do sukcesji po Karolu II, a który znalazł się na wygnaniu po nieudanej próbie zamachu na Karola i jego brata. Z niepokojem obserwował również agresywną politykę Ludwika XIV w Niemczech . Wielce go zaniepokoiło przyłączenie Alzacji do Francji i francuskie apetyty na Luksemburg . W 1686 r. przyłączył się do Ligi Augsburskiej razem z cesarzem Leopoldem I i innymi książętami niemieckimi. Tymczasem jednak zaszły wydarzenia, które na pewien czas odwróciły uwagę Wilhelma od spraw kontynentu. Król Anglii Chwalebna rewolucjaKról Karol II zmarł w 1685 r. i tron Anglii i Szkocji przypadł jego katolickiemu bratu, Jakubowi II. Jego rządy i faworyzowanie katolików nie cieszyły się poparciem w Anglii. Dodatkowo 10 czerwca 1688 r. katolicka królowa Maria z Modeny urodziła syna, Jakuba , który został następcą tronu (dotychczasową następczynią tronu była Maria, żona Wilhelma). Perspektywa utrwalenia się katolickiej dynastii na angielskim tronie była nie do przyjęcia dla Anglii. Zwalczające się dotąd frakcje wigów i torysów doszły do porozumienia i pod koniec czerwca wysłali list do Wilhelma z prośbą aby przybył i obalił Jakuba (list podpisała tzw. nieśmiertelna siódemka – lord Danby, lord Shrewsbury , lord Devonshire, lord Lumley, Henry Compton, biskup Londynu, Edward Russell i Henry Sydney , który spisał owo "zaproszenie").Przygotowania trwały całe lato. Wilhelmowi sprzyjała sytuacja międzynarodowa. W 1688 r. agresja francuska na Palatynat wywołała kolejną wojnę z Francją, zwaną wojną augsburską . Jakub II był postrzegany przez większość Europy jako sojusznik Ludwika XIV. Kiedy we wrześniu Wilhelm ogłosił, że wyprawia się do Anglii aby bronić religii protestanckiej i oraz wolności Parlamentu poparły go katolickie kraje Ligi, a także papież Innocenty XI . Na początku listopada Wilhelm wszedł na pokład okrętu Den Briel i 5 listopada wylądował z 15 000 żołnierzy w Brixham . Poparcia Wilhelmowi udzieliła armia i flota, przybywali do niego liczni lordowie świeccy i duchowni. Podczas marszu na Londyn Wilhelm zwołał swój pierwszy Parlament w Berry Pomeroy . Opuszczany przez kolejnych stronników Jakub podjął 11 grudnia nieudaną próbę ucieczki, ale został pojmany przez rybaków i odstawiony do Londynu. Powiodła się druga próba ucieczki podjęta 23 grudnia . Wilhelm nie przeszkadzał teściowi w ucieczce, nie chcąc uczynić z niego męczennika katolickiej II StuartUcieczka Jakuba została potraktowana przez stany Anglii jako abdykacja. Parlament zwrócił się wówczas do Marii Stuart o objęcie tronu. Kwestią sporną pozostał status jej małżonka. Początkowo miał on nosić tytuł księcia-małżonka, ostatecznie zaproponowano mu tytuł królewski, ale tylko na czas życia Marii. Wilhelm nie zgodził się na to i zażądał dożywotniego tytułu królewskiego. To wywołało opór Parlamentu, który posunął się nawet do zaproponowania, aby nie nadawać Wilhelmowi żadnego tytułu. Ostatecznie dzięki poparciu swojej żony Wilhelmowi udało się narzucić swoje zdanie Parlamentowi. 13 lutego 1689 r. Parlament uchwalił Bill of Rights , który zapoczątkował w Anglii okres monarchii konstytucyjnej. Zakazywał on ustanawiania nowych praw i nakładania podatków bez zgody obu Izb, nakazywał częste zwoływanie Parlamentu (w 1694 r. sprecyzowano, że kadencja Parlamentu ma trwać 3 lata), wolne wybory do Parlamentu, wolność słowa i debatowania w Parlamencie, przy jednoczesnej dyskryminacji katolików (wykluczeni z linii sukcesji do brytyjskiego tronu oraz pozbawieni możliwości piastowania urzędów państwowych). Wilhelm i Maria zaprzysięgli ustawę i 11 kwietnia zostali ukoronowani w Westminsterze przez biskupa Comptona (William Sancroft, arcybiskup Canterbury , odmówił zgody na koronację, gdyż uznawał detronizację Jakuba za nielegalną). 11 maja Wilhelm został uznany królem w Szkocji. Przyjął tam imię Wilhelma II. Walki z jakobitamiZakończenie tej tzw. chwalebnej rewolucji nie oznaczało bynajmniej końca walki o koronę. Jakub II udał się na wygnanie do Francji, gdzie wsparcie obiecał mu Ludwik XIV. W kraju, zwłaszcza w Irlandii i Szkocji pozostali stronnicy Jakuba, zwany jakobitami . Pierwsze powstanie wywołali już w kwietniu 1689 r. w Szkocji pod wodzą wicehrabiego Dundee. Poparcia udzieliły mu klany górskie. 27 lipca pokonał Anglików pod Killiecrankie, ale sam zginął walcząc w pierwszej linii. Po jego śmierci powstanie zaczęło przygasać. Ostatnie oddziały walczyły do 1691 r. W tym samym roku Wilhelm spróbował przeciągnąć na swoją stronę klanowych przywódców. Po fiasku tej inicjatywy rząd w Edynburgu obsadzony przez stronników Wilhelma (tzw. oranżystów ) ogłosił ultimatum, w którym nakazywał złożenie do końca 1691 r. przysięgi na wierność Wilhelmowi. Kto by tego nie uczynił zostanie ogłoszony zdrajcą ze wszystkimi tego złożeniem przysięgi zwlekał Alastair Maclan, wódz bocznej gałęzi klanu MacDonaldów . Wykorzystali to jego wrogowie z klanu Campbell . 13 lutego 1692 r. 2 kompanie Pułku Piechoty Hrabstwa Argyll pod dowództwem Roberta Campella z Glenlyon dokonały masakry 37 członków klanu MacDonald w Glencoe (tzw. rzeź w Glencoe ). Wieść o masakrze obiegła całą Szkocję, a dzięki działalności jakobitów całą Europę. Rząd w Londynie zaprzeczał powiązaniu masakry z królem Wilhelmem, ale niewielu w to uwierzyło. Masakra w Glencoe przyczyniła się do upadku prestiżu Wilhelma w oporu znajdowało się jeszcze w Irlandii. Ta w większości katolicka wyspa trwała wiernie przy Domu Stuartów. 12 marca 1689 r. w Irlandii wylądował Jakub II uzyskując szerokie poparcie wśród Irlandczyków. Sukcesy Jakuba zmusiły Wilhelma do działania. Już latem 1689 r. wysłał na wyspę posiłki pod wodzą księcia Schomberga . Książę pokonał oddziały Jakuba, ale dysponując mniejszymi siłami nie zdecydował się na pościg i wycofał się na leże zimowe do Ulsteru . 25 czerwca 1690 r. do Ulsteru przybył Wilhelm i rozpoczął marsz na Dublin . Jakobici nie mogli sobie pozwolić na utratę tego ważnego miasta i postanowili przeciąć Wilhelmowi drogę nad rzeką Boyne .Wilhelm dotarł nad Boyne 10 lipca . Następnego dnia o mało co nie stracił życia, kiedy ostrzelała go jakobicka artyleria podczas rekonesansu. Sama bitwa odbyła się 12 lipca 1690 r. Była zacięta, a jakobici stawiali twardy opór. Dopiero groźba okrążenia przez oranżystów zmusiły jakobitów do odwrotu, który jednak odbywał się w dobrym porządku. Później jednak spanikował Jakub, który odpłynął do Francji, a część piechoty zdezerterowała. 14 lipca Wilhelm tryumfalnie wkroczył do Dublina. Walki trwały jeszcze przez rok i zakończyły się kapitulacją resztek armii jakobickiej w Limerick . Panowanie Wilhelma w Irlandii zostało utrwalone. Sprawy wewnętrznePierwszym aktem Wilhelma jako króla Anglii był Akt o Tolerancji z 1689 r. w którym gwarantował tolerancję religijną anglikańskim nonkonformistom. Utrzymała się jednak dyskryminacja katolików. Przez kolejne 5 lat Wilhelm współrządził ze swoją żoną. Kiedy Wilhelm przebywał za granicą Maria rządziła w jego imieniu, kiedy Wilhelm przebywał w kraju sprawował pełnię władzy. Chociaż wychowany w kalwinizmie, po objęciu angielskiego tronu przeszedł na Anglikanizm. Śmierć żony w 1694 r. głęboko go zasmuciła. Miał wówczas powiedzieć, że z najszczęśliwszego człowieka stał się najżałośniejszym stworzeniem na III OrańskiWilhelm faworyzował ludzi, którzy wraz z nim przybyli z Niderlandów. Wielką karierę zrobiło zwłaszcza dwóch z nich: Hans Willem Bentinck i Arnold Joost van Keppel, którzy otrzymali parowskie tytuły, odpowiednio hrabiego Portaland i hrabiego Albemarle .W 1701 r. Parlament uchwalił kolejny ważny akt prawny, mianowicie Act of Settlement , który ustalał porządek sukcesji po Wilhelmie III (po jego bezpotomnej śmierci tron miała objąć jego szwagierka Anna, korona miała następnie przypaść jej potomstwu, a w wypadku jego braku, dalekiej kuzynce obojga, Zofii Dorocie , żonie elektora Hanoweru). Oprócz tego Act zawierał wiele fundamentalnych postanowień dla rozwoju brytyjskiej monarchii parlamentarnej. Stwierdzono tam, że król jest związany prawem, stworzono podstawy niezawisłości sędziowskiej (sędzia mógł zostać usunięty jedynie na żądanie obu Izb), odebrano również królowi prawo łaski wobec ministra oskarżonego w trybie czasów króla Wilhelma (zwanego przez swoich zwolenników 'królem Billym) rozpoczął się również proces kształtowania angielskiego gabinetu. Wywodził się on bezpośrednio z Tajnej Rady, z której za czasów Karola II zaczęto powoływać wybranych urzędników, którzy zbierali się w gabinecie królewskim (stąd nazwa). Za czasów Wilhelma podział brytyjskiej sceny politycznej sprawił, że członkowie gabinetu często nie mogli dojść do porozumienia. Aby uniknąć sporów król Wilhelm zaczął powoływać do gabinetu przedstawicieli tej partii, która miała większość w Izbie Gmin .W polityce gospodarczej Wilhelm popierał interesy właścicieli ziemskich i burżuazji. Wprowadził premie za wywóz zboża z Anglii. Aby podnieść dochody skarbu ustanowiono podatek gruntowy ( 1689 r.). W celu powiększenia kredytów państwowych założono w 1694 r. Bank Anglii w Londynie. Miał on wprawo emisji banknotów, dyskontowania weksli oraz przeprowadzania transakcji finansowych. Bank udzielił państwu wysokiej pożyczki w wysokości 8 milionów funtów z oprocentowaniem 8%.W 1693 r. Wilhelm i Maria powołali College of William and Mary w Williamsburgu w Wirginii , drugą najstarszą szkołę wyższą w Ameryce. Polityka zagraniczna Wojna z Ludwikiem XIVWalki z jakobitami w Irlandii były częścią wojny Ligi Augsburskiej z Francją jaka trwała na kontynencie od 1688 r. (wojna angielsko-francuska toczyła się również w Ameryce i znana jest jako wojna króla Wilhelma ). Niderlandy zaatakowała armia pod wodzą Marszałka Francji de Luxemburga . Wilhelm pojawił się na europejskim teatrze działań dopiero w 1692 r., kiedy francuska próba osadzenia na tronie Anglii Jakuba II została udaremniona w wyniku klęski francuskiej floty w pod La Houge . Pierwszym zadaniem Wilhelma było uwolnienie od oblężenia twierdzy Namur . Wilhelm spóźnił się jednak i 30 czerwca twierdza Wilhelm, na czele połączonych angielsko-niderlandzko-duńskich wojsk w liczbie 90 000, pomaszerował na Mons . Osłaniająca oblężenie Namur armia marszałka Luxemburga ruszyła aby osłonić miasto. 3 sierpnia 1692 r. sprzymierzeni zaatakowali nagle obóz francuski pod Steenkerke . Luxemburg był całkowicie zaskoczony, jednak ukształtowanie terenu nie sprzyjało koalicji. Wilhelm Orański wydał w końcu rozkaz, aby kawaleria wycofała się walki co wprowadziło zamieszenie w szeregach sprzymierzonych. Linia francuska zdołała okrzepnąć, a na dodatek Luxemburgowi udało się wprowadzić na pole bitwy centrum i lewe skrzydło. Wilhelm uznał wówczas, że bitwa jest przegrana i nakazał odwrót, podczas którego ucierpiała jeszcze tylna straż później Wilhelm ponownie zmierzył się z Luxemburgiem, tym razem Neerwinden . Bitwa odbyła się 29 lipca 1693 r. Luxemburgowi udało się zmusić Orańczyka do podziału armii. Francuski dowódca skupił się następnie na atakach na wieś Neerwinden . Wilhelm wówczas rozpoczął przerzucanie z centrum i lewego skrzydła oddziałów na zagrożony odcinek. Wykorzystał to dowodzący francuskim centrum Feuquières, który poprowadził szarżę francuskiej kawalerii. Zaskoczone oddziały koalicji rzuciły się do ucieczki przez rzekę Geete, gdzie setki żołnierzy utonęło. Tylko postawa brytyjskiej straży tylnej pod osobistym dowództwem Wilhelma uratowała sprzymierzonych od zupełnego porażek w polu sprzymierzonym udało się zachować przewagę w Niderlandach. Chwiejna równowaga zachowana została również w koloniach, gdzie Francuzi opanowali Ziemię Ruperta i Nową Fundlandię , natomiast Anglicy zajęli Akadię . Planowana ofensywa nie doszła do skutku i wojna przekształciła się w ciąg granicznych kończący wojnę rozpoczął się w maju 1697 r. w Rijswijk niedaleko Hagi. Traktat został podpisany 20 września . Przywrócono status quo w koloniach między Anglią i Francją. Holendrzy uzyskali prawo posiadania garnizonów w kilku belgijskich twierdzach (tzw. "twierdzach bariery"), które miały stanowić strefę buforową między Francją a Republiką Zjednoczonych Prowincji. Ludwik XIV obiecał również nie popierać jakobickich pretensji do tronu (w 1696 r. jakobici planowali zamach na Wilhelma i przywrócenie tronu Jakobowi II). Sukcesja hiszpańskaPrzez kolejne lata uwagę Wilhelma, podobnie jak i całej Europy, zaprzątała kwestia sukcesji po bezdzietnym królu Hiszpanii Karolu II . Kandydatów było dwóch – młodszy syn cesarza Leopolda I , arcyksiążę Karol , i wnuk Ludwika XIV, Filip, książę Andegawenii . Stawką była nie tylko Hiszpania, ale również jej posiadłości w Niderlandach i Włoszech, a także kolonie. Niezależnie która ze stron zdobyłaby hiszpańską koronę stanowiłoby to rażące naruszenie zasady równowagi europejskiej, której gwarantem był Wilhelm III. Narodził się więc pomysł rozbioru posiadłości hiszpańskich między Francję i Austrię. Nie spodobało się to jednak Hiszpanom, którzy byli zdeterminowani utrzymać jedność swojego imperium. Dwa tzw. "traktaty rozbiorowe" z 1698 i 1700 r. pozostały martwą się do tego postawa Ludwika XIV. Karol II zmarł w 1700 r., zapisując koronę Hiszpanii i jej wszystkie posiadłości Filipowi Andegaweńskiemu. Ludwik przeszedł więc do porządku dziennego nad drugim traktatem rozbiorowym, wprowadził Filipa do Madrytu , wkroczył do Mediolanu i Belgii i usunął holenderskie garnizony z Twierdz Bariery. W 1701 r. zmarł również Jakub II i pretensje do korony odziedziczył jego jedyny syn. Francuzi znowu zaczęli popierać sprawę pretendenta. W 1701 r. zachód Europy pogrążył się w wojnie o sukcesję hiszpańską , która trwała do 1713 r. Śmierć i następstwoWilhelm nie dożył zakończenia wojny. W 1702 r. podczas jazdy konnej, koń potknął się, a Wilhelm spadł zeń tak nieszczęśliwie, że złamał nogę. Wkrótce zachorował na zapalenie płuc i zmarł 8 marca 1702 r. Pochowany został w Opactwie Westminsterskim niedaleko swojej żony. Wraz z nim wymarła linia książąt Oranii wywodząca się od Wilhelma Milczka . Stadhouderat został obalony (przywrócono go dopiero w 1747 r.). Księstwo Oranii odziedziczył jego odległy krewny Jan Wilhelm Friso . Korona Anglii i Szkocji przypadła jego szwagierce, Annie .Prawdopodobnie koń Wilhelma wdepnął w kretowisko. Sprawiło to, że angielscy jakobici długo jeszcze wznosili toasty na cześć małego gentlemana w puszystym cześć Wilhelma nazwano miasta Nassau (obecnie stolica Bahamów ), Orange w stanie Connecticut oraz grupę miast "The Oranges" w stanie New Jersey (City of Orange Township, City of East Orange, Township of South Orange Village i Township of West Orange). BibliografiaStanisław Grzybowski, Pretendenci i górale: Z dziejów unii szkocko-angielskiej, wyd. Wiedza Powszechna, Warszawa, 1971 Robb, William of Orange, 1962 van der Kiste, William and Mary, 2003 Zins, Historia Anglii, Ossolineum, wyd. IV, Wrocław, 2001 Jakub II Stuart Król Irlandii 1689 - 1702 Następca Anna Stuart Inne hasła zawierające informacje o "Wilhelm III Orański": Inne lekcje zawierające informacje o "Wilhelm III Orański":
Aleksander. Dawid. Małgorzata. Aleksander III, (ur. 4 września 1241, zm. 19 marca 1286 ), król Szkocji 1249 – 1286. Był synem króla Aleksandra II i jego drugiej żony Marii de Coucy.
Jakub II Stuart - ang. James II (ur. 14 października 1633, zm. 16 września 1701) – od 1685 król Anglii oraz król Szkocji jako Jakub VII ( Seumas VII). Młodszy syn Karola I i Henrietty Marii Burbon, córki Henryka IV, króla Francji, brat i następca Karola II, ostatni katolicki król Anglii i ostatni król, który rządził w sposób absolutny. Książę Yorku Wraz z urodzeniem otrzymał tytuł księcia Anglii, Szkocji, Francji i Irlandii. 24 listopada 1633 r. został ochrzczony w obrządku anglikańskim przez Williama Lauda, arcybiskupa Canterbury. Jego rodzicami chrzestnymi byli: Elżbieta Stuart, "zimowa królowa" Czech, jej syn Karol Ludwik Wittelsbach, elektor-palatyn Renu, i Fryderyk Henryk Orański. 20 kwietnia 1642 r. został kawalerem Orderu Podwiązki. 27 stycznia 1644 r. otrzymał tytuł księcia Yorku. Podczas angielskiej wojny domowej przebywał w Oksfordzie. Po upadku miasta w 1646 r. został pojmany przez siły Parlamentu i umieszczony w St. James`s Palace. W 1648 r. udało mu się uciec i udał się na dwór swojego szwagra, Wilhelma II Orańskiego, do Hagi. W 1649 r. jego ojciec został ścięty i jego starszy brat został okrzyknięty królem Karolem II. Udał się do Szkocji, gdzie został koronowany i próbował najechać na Anglię, ale poniósł klęskę pod Worcester i musiał uciekać do Francji. Tam towarzyszył mu Jakub, który w 1652 r. rozpoczął służbę w armii francuskiej i odbył 4 kampanie pod wicehrabią de Turenne. W 1656 r. wstąpił do armii hiszpańskiej pod wodzą księcia Kondeusza. Brał udział w bitwie z oddziałami Olivera Cromwella pod Dunes 3 czerwca 1658 r., gdzie prowadził dwie nieskuteczne szarże przeciwko cromwellowskiej piechocie. Od 1649 r. był członkiem Tajnej Rady. 10 maja 1659 r. otrzymał tytuł hrabiego Ulsteru. 31 grudnia 1660 r. król Francji Ludwik XIV nadał mu francuski tytuł parowski księcia Normandii. W 1660 r. Karol II odzyskał tron Anglii. 25 maja Jakub towarzyszył mu podczas wjazdu do Londynu. W 1660 r. otrzymał tytuł księcia Albany oraz urzędy Lorda Wielkiego Admirała i Lorda Strażnika Pięciu Portów. Jako że Karol II nie miał dzieci, Jakub był uznawany za następcę tronu. Jako Lord Wielki Admirał dowodził Royal Navy podczas II (1665-1667) i III wojny angielsko-holenderskiej (1672-1674). Kiedy w 1664 r. zdobyto holenderską kolonię w Ameryce Północnej, jej główne miasto, Nowy Amsterdam, przemianowano na cześć Jakuba na Nowy Jork. Położony 150 mil dalej nad rzeką Hudson Fort Orange został przemianowany na Albany. Jakub był również Przewodniczącym Królewskiej Kompanii Afrykańskiej, pośredniczącej w handlu niewolnikami. Od 1664 r. był również członkiem Towarzystwa Królewskiego. Katolicki następca tronu Jakub nawrócił się na katolicyzm prawdopodobnie w 1668 lub 1669 r., ale przez kilka lat było to utrzymywane w tajemnicy. W tym czasie brał udział w III wojnie angielsko-holenderskiej, odnosząc zwycięstwo w bitwie morskiej w zatoce Southwold. W tym czasie w wyniku narastania antykatolickich nastrojów w Anglii w marcu 1673 r. Parlament przyjął Test Act, który uzależniał objęcie dowolnych funkcji cywilnych i wojskowych od złożenia wyznania wiary i przyjęcia komunii pod dwiema postaciami. Jakub odmówił wypełnienia tych postanowień i utracił swoje godności Lorda Wielkiego Admirała i Lorda Strażnika Pięciu Portów (brat nadał mu wówczas godność Lorda Wielkiego Admirała Szkocji, gdyż w Szkocji Test Act nie obowiązywał). Katolicyzm Jakuba stał się powszechnie znany. Król Karol nakazał jednak aby dzieci Jakuba z jego małżeństwa z Anną Hyde (która zmarła w 1671 r.) zostały wychowane w wierze protestanckiej. Zezwolił jednak Jakubowi na poślubienie katolickiej księżniczki, Marii z Modeny. Ponieważ król Karol II wciąż nie mógł doczekać się potomstwa coraz prawdopodobniejsza stawała się perspektywa objęcia tronu przez księcia Yorku. Jednak wizja katolika na tronie była nie przyjęcia dla protestantów. Jakub próbował ich jakoś ułagodzić wydając swoją najstarszą córkę Marię za księcia Wilhelma Orańskiego. Na niewiele to się zdało. Niepopularność Jakuba jako następcy tronu była tak duża, że nawiązał do niej nawet Karol II w odpowiedzi na zarzuty brata o poruszaniu się po Londynie z niewystarczającą eskortą: "Bracie, dziękuję Ci za Twoją troskę, ale nikt nie zabije mnie, aby zrobić królem Ciebie". Na domiar złego na scenę wkroczył niejaki Titus Oates, który rozpowiadał o "papieskim spisku", mającym na celu zabić króla Karola i osadzić na tronie księcia Yorku. Wybuchła antykatolicka histeria. Karol nakazał bratu opuścić Anglię. Jakub udał się do Brukseli, gdzie przebywał do 1680 r., kiedy to otrzymał nominację na Lorda Wysokiego Komisarza przy Parlamencie Szkocji. Zamieszkał wówczas w edynburskim Holyroodhouse. W tym czasie angielscy protestanci próbowali pozbawić Jakuba prawa do sukcesji tronu. Anthony Ashley-Cooper, 1. hrabia Shaftesbury, przedstawił w Parlamencie projekt ustawy odsuwającej księcia Yorku od korony. Kandydatem protestantów był najstarszy syn Karola II z nieprawego łoża, James Scott, 1. książę Monmouth. Tzw. Exclusion Bill stała się podwaliną podziału angielskiej sceny politycznej. Popierający ustawę, zwani "Petycjonistami" (Petitioners), dali początek ugrupowaniu wigów (z których wykształciła się później Partia Liberalna), natomiast przeciwnicy ustawy, zwani "Oburzającymi się" (Abhorrers), dali początek partii torysów (z których wykształciła się później Partia Konserwatywna). Próby zmieniania kolejności sukcesji tronu nie przypadły do gustu Karolowi II. Kiedy w 1679 r. pojawiła się realna możliwość uchwalenia Exclusion Bill, Karol rozwiązał Parlament. Dwa następne Parlamenty (z 1680 i 1681 r.) zostały rozwiązane z tego samego powodu. Wówczas Shaftesbury i Monmouth zdecydowali się na krok ostateczny i w 1683 r. podjęli próbę zamachu na króla Karola i księcia Yorku. Zamach się nie udał, na spiskowców posypały się kary, a królowi i jego bratu przyniosło to wzrost sympatii społeczeństwa. Wyrazem tego było przywrócenie w 1684 r. Jakubowi godności Lorda Wielkiego Admirała. Król Anglii Król Karol zmarł 6 lutego 1685 r., podobno na łożu śmierci przyjmując wiarę katolicką. Na tron wstąpił książę Yorku, jako Jakub II, król Anglii, i Jakub VII, król Szkocji. Objęcie tronu nie wiązało ze sobą większych komplikacji, gdyż Jakub cieszył się poparciem torysów, a administracja była obsadzona lojalnymi ludźmi. Sukcesji nie sprzeciwiał się nawet Kościół Anglikański. 23 kwietnia 1685 r. Jakub i Maria zostali ukoronowani w Westminsterze. Zebrany w maju 1685 r. Parlament udzielił poparcia Jakubowi i uchwalił znaczne subsydia przeznaczone na osobiste wydatki Jakuba oraz na utrzymanie armii. Pierwszy przeciwko Jakubowi zbuntował się w maju 1685 r. Archibald Campbell, 9. hrabia Argyll. Hrabia liczył na niechęć szkockich prezbiterian do Anglików i wywołanie w Szkocji narodowego powstania. Szkoci jednak nie rwali się do walki, a Argyllowi brakowało zdolności i autorytetu. Powstanie rychło zostało stłumione, a Argyll pojmany i stracony. Równocześnie na południu Anglii wylądował kolejny pretendent - książę Monmouth. 18 czerwca jego armia, licząca ok. 6500 słabo uzbrojonych i słabo wyszkolonych ludzi, okrzyknęła Monmoutha królem. Po nieudanej próbie zdobycia Bristolu i wieściach o zbliżających się wojskach królem, Monmouth zdecydował się na odwrót. Naciskany przyjął bitwę 6 lipca 1685 r. pod Sedgemoor, która zakończyła się ostateczną klęską rebeliantów. Monmouth ukrywał się jeszcze kilka dni, ale został pojmany i ścięty w Tower. Tymczasem Jakub zaczynał rządzić w sposób absolutny. Uchylił Habeas Corpus Act, ogłosił amnestię dla katolików, a w królewskim kościele jawnie odprawiano katolickie nabożeństwa. Aby zapobiec kolejnym rebeliom, Jakub zdecydował się wprowadzić stałą armię, ale napotkał tu sprzeciw Parlamentu. Pod koniec roku Jakub rozwiązał Parlament. Najważniejsze stanowiska w państwie otrzymali katolicy, a częstym gościem dworu królewskiego był nuncjusz papieski. Mocną pozycję na dworze miał spowiednik króla, jezuita Edward Petre. Na uniwersytety w Oksfordzie i Cambridge były wywierane naciski, aby zwiększyły dostęp do swoich uczelni dla katolików. W 1687 r. Jakub wydał Deklarację o tolerancji religijnej (Declaration of Indulgence), w której uchylał działanie ustaw karnych w stosunku do katolików, nonkonformistów i dyssenterów piastujących urzędy państwowe. Deklaracja zapewniała im także wolność kultu. W 1688 r. król ogłosił drugą Deklarację o tolerancji. Tym razem ostro zaprotestował Kościół Anglikański. Złożona przez arcybiskupa Canterbury, Williama Sancrofta, petycja anglikańskich biskupów wywołała wściekłość króla. Na rozkaz króla biskupi zostali aresztowani, ale sąd przysięgłych uniewinnił ich, mimo nacisków dworu królewskiego. Inne hasła zawierające informacje o "Jakub II Stuart": Inne lekcje zawierające informacje o "Jakub II Stuart":
27 marca 1625 roku Karol I Stuart został królem Anglii, Szkocji i Irlandii. Podobnie jak jego ojciec, Jakub I, nowy monarcha był rzecznikiem absolutyzmu. Niemal natychmiast popadł w spór z parlamentem, który w kolejnych dekadach doprowadził do wybuchu angielskiej rewolucji, a samego Karola I kosztował życie.
Odkrywanie relacji Szekspira z królową Elżbietą. królewskimi patronami byli królowa Elżbieta i król Jakub I, obaj bardzo kochali ten dramat. Wideo: Wideo: Jaki król został patronem teatru po śmierci królowej Elżbiety? Zawartość: Jaki król był patronem Szekspira? Kto był patronem Szekspira po królowej Elżbiecie? Kim był poprzedni monarcha Anglii, który kochał i wspierał teatr? Kto był królem lub królową, gdy Szekspir napisał Burzę? Jak król Jakub został królem Anglii? Co zrobili patroni Szekspira? Jak zmienił się ton sztuk Szekspira, kiedy Jakub I został królem? Co się stało z pierścieniem koronacyjnym królowej Elżbiety? Jak król Jakub został królem Anglii? Kim był król i królowa, gdy żył Szekspir? Czy królowa Elżbieta wychowała syna Marii, królowej Szkocji? Kto jest znany jako Bard z Avon? Czy królowa Elżbieta była patronką Szekspira? Kto był patronem Szekspira Co oznacza ten termin w elżbietańskiej Anglii? Jak King James wpłynął na Makbet Szekspira? Jak król Jakub został królem? Czy królowa Elżbieta schudła? Kto został królem później w życiu Szekspira? Kto był ostatnim członkiem linii Stuartów, którego śmierć opuściła Wielką Brytanię? Kto był królem po Elżbiecie I? Co się stało z pierścieniem koronacyjnym królowej Elżbiety i dlaczego? Co zrobił patron Szekspira? Jak KJV został królem? Kto był królem po Elżbiecie I? Czy zęby królowej są jej własnymi? Jak królowa pije herbatę? Czy rodzina Boleynów nadal istnieje? Czy pozostały jeszcze jakieś królewskie Stuarty? Kto byłby dziś królem jakobitów? Odkrywanie relacji Szekspira z królową Elżbietą. królewskimi patronami byli królowa Elżbieta i król Jakub I, obaj bardzo kochali ten król był patronem Szekspira?King James I: Patron był patronem Szekspira po królowej Elżbiecie?Henry Wriothesley Henry Wriothesley, 3. hrabia Southampton, w całości Henry Wriothesley, 3. hrabia Southampton, baron Wriothesley of Titchfield, (ur. 6 października 1573 w Cowdray, Sussex, Anglia, zm. 10 listopada 1624 w Bergen op Zoom, Holandia), Angielski szlachcic i patron Williama był poprzedni monarcha Anglii, który kochał i wspierał teatr?Szekspir mógł spotkać Elżbietę I, gdy był małym chłopcem. Nie ma wątpliwości, że królowa była wielkim mecenasem sztuki i osobiście bardzo się nią cieszyła. „Elizabeth pasjonowała się teatrem i aktywnie chroniła go przed purytanami, którzy chcieli go zakazać”, pisze Alison Weir w The Life of Elizabeth był królem lub królową, gdy Szekspir napisał Burzę?Zrozumiał to także król Jakub, gdy po raz pierwszy wydano Burzę, gdy aranżował polityczne małżeństwa dla swoich król Jakub został królem Anglii?Syn Marii, królowej Szkotów i Henryka Stuarta, Lorda Darnleya, Jakub został królem Szkocji jako niemowlę, kiedy jego matka abdykowała. Kiedy Elżbieta I zmarła w 1603 r., Jakub został królem Anglii i przeniósł się tam wraz z rodziną. ... Jakub zmarł w 1625 r., a jego następcą został jego syn, który rządził jako Karol zrobili patroni Szekspira?Sąd był miejscem, w którym udaje się pod patronat sądowy, gdzie pozwy wnoszone są do dworzan, którzy byli w stanie udzielić pomocy. ... Oczekiwano, że patronami będą rówieśnicy i urzędnicy Sądu Najwyższego. Podobnie jak Timon, Oksford przez lata grał rolę mecenasa, dopóki jego fundusze się nie zmienił się ton sztuk Szekspira, kiedy Jakub I został królem?Jak zmienił się ton sztuk Szekspira, kiedy Jakub I został królem? Ton sztuk stał się ciemniejszy po tym, jak Jakub I został królem, podczas gdy rządy królowej Elżbiety faktycznie przyniosły szczęśliwsze się stało z pierścieniem koronacyjnym królowej Elżbiety?Niedługo po jej śmierci pierścień koronacyjny Elżbiety wrósł do jej ciała. Wynikało to z faktu, że nigdy nie usunęła jej w ciągu 45 lat jej panowania. Jej lekarze upierali się, że pierścień musi zostać usunięty, iw ciągu tygodnia Elżbieta król Jakub został królem Anglii?Syn Marii, królowej Szkotów i Henryka Stuarta, Lorda Darnleya, Jakub został królem Szkocji jako niemowlę, kiedy jego matka abdykowała. Kiedy Elżbieta I zmarła w 1603 r., Jakub został królem Anglii i przeniósł się tam wraz z rodziną. ... Jakub zmarł w 1625 r., a jego następcą został jego syn, który rządził jako Karol był król i królowa, gdy żył Szekspir?Królowa Elżbieta IW ciągu życia Szekspira w Anglii panowali dwaj monarchowie: królowa Elżbieta I (panująca w latach 1558-1603) i król Jakub I (1603-1625).Czy królowa Elżbieta wychowała syna Marii, królowej Szkocji?Mary, królowa Szkotów, mogła być monarchą, której odcięto głowę, ale ostatecznie okazała się triumfująca w okrężny sposób: po bezdzietnej śmierci Elżbiety w 1603 r. to syn Marii, Jakub VI ze Szkocji i I z Anglii, był tym, który wstąpił na tron jako pierwszy rządzący zjednoczonym królestwem jest znany jako Bard z Avon?William Shakespeare: tak zwany od miejsca urodzenia, królowa Elżbieta była patronką Szekspira?Chociaż bardzo popierasz sztukę, teatr, a w szczególności Szekspira, możesz być zaskoczony, gdy dowiesz się, że Elżbieta I była w rzeczywistości historycznej NIE patronką Szekspira. ...Kto był patronem Szekspira Co oznacza ten termin w elżbietańskiej Anglii?Aby odnieść sukces w jakimkolwiek projekcie artystycznym w Anglii Tudorów, potrzebujesz patrona; patronem był bogaty arystokrata, który mógł znaleźć ci pracę i zaspokoić niektóre z twoich potrzeb King James wpłynął na Makbet Szekspira?Ze względu na intensywność wierzeń Jakuba, szczególnie tych dotyczących czarów i królobójstwa, w połączeniu z przedstawieniem tych samych wierzeń w Makbecie Szekspira, można dojść do wniosku, że Szekspir napisał Makbet jako formę pochlebstwa dla monarchy Jakuba I i VI z Anglia i król Jakub został królem?Syn Marii, królowej Szkotów i Henryka Stuarta, Lorda Darnleya, Jakub został królem Szkocji jako niemowlę, kiedy jego matka abdykowała. Kiedy Elżbieta I zmarła w 1603 r., Jakub został królem Anglii i przeniósł się tam wraz z królowa Elżbieta schudła?Królowa wystąpiła po raz drugi z rzędu w tym tygodniu z powodu nieustających problemów zdrowotnych. Utrata wagi Jej Królewskiej Mości zmartwiła wielu fanów, ponieważ w środę otrzymała szefa finansów Andrew Baileya na audiencję w zamku został królem później w życiu Szekspira?Za życia Szekspira w Anglii rządzili dwaj monarchowie: królowa Elżbieta I (1558-1603) i król Jakub I (1603-1625).Kto był ostatnim członkiem linii Stuartów, którego śmierć opuściła Wielką Brytanię?Ostatnimi męskimi Stuartami z brytyjskiej linii królewskiej byli syn Jakuba II James Edward (zm. 1766), Stary pretendent i jego synowie Karol Edward (zm. 1788), Młody pretendent (znany jako Bonnie Prince Charlie), który zmarł bez potomstwa i Henry (zm. 1807), kardynał książę był królem po Elżbiecie I?Jakub VI ze Szkocji Jakub VI ze Szkocji był następcą Elżbiety i został Jakubem I z się stało z pierścieniem koronacyjnym królowej Elżbiety i dlaczego?Niedługo po jej śmierci pierścień koronacyjny Elżbiety wrósł do jej ciała. Wynikało to z faktu, że nigdy nie usunęła jej w ciągu 45 lat jej panowania. Jej lekarze upierali się, że pierścień musi zostać usunięty, iw ciągu tygodnia Elżbieta zrobił patron Szekspira?Sąd był miejscem, w którym udaje się pod patronat sądowy, gdzie pozwy wnoszone są do dworzan, którzy byli w stanie udzielić pomocy. ... Oczekiwano, że patronami będą rówieśnicy i urzędnicy Sądu Najwyższego. Podobnie jak Timon, Oksford przez lata grał rolę mecenasa, dopóki jego fundusze się nie KJV został królem?Syn Marii, królowej Szkotów i Henryka Stuarta, Lorda Darnleya, Jakub został królem Szkocji jako niemowlę, kiedy jego matka abdykowała. Kiedy Elżbieta I zmarła w 1603 r., Jakub został królem Anglii i przeniósł się tam wraz z był królem po Elżbiecie I?Jakub VI ze Szkocji Jakub VI ze Szkocji był następcą Elżbiety i został Jakubem I z zęby królowej są jej własnymi?Matthew powiedział: „Wydaje się, że królowa ma wszystkie własne zęby, ale prawdopodobnie zleciła wykonanie prac dentystycznych, takich jak korony i licówki, aby poprawić ich wygląd przez lata, ponieważ wyglądają w dobrym stanie dla kogoś w jej wieku ”.Jak królowa pije herbatę?Jak królowa robi herbatę? ... Pan Harrold powiedział: „Jestem pewien, że królowej smakuje jej Assam lub Earl Grey w tradycyjny sposób, przyrządzane z liści herbaty w czajniczku i nalewane do filiżanki z cienkiej porcelany kostnej. „Użyje też rodzina Boleynów nadal istnieje?Linia Boleyn – po Anne Boleyn – od 1536 do dnia dzisiejszego, 2021. Jak wiemy nie ma bezpośrednich potomków Anne Boleyn. Jednak badania wykazały, że rodowód Boleyn można prześledzić do dzisiejszej rodziny pozostały jeszcze jakieś królewskie Stuarty?Dzisiejszy Dom Królewski Stuartów wymarł wraz ze śmiercią kardynała Henry'ego Benedicta Stuarta, brata Karola Edwarda Stuarta, w 1807 roku. Obecnym starszym spadkobiercą jest książę Franciszek byłby dziś królem jakobitów?Max-Emanuel Ludwig Maria Herzog jest obecnym dziedzicem tronu jakobickim, wraz ze swoim starszym bratem Franzem, samozwańczym księciem Bawarii, niezamężnym i bezdzietnym.
Jerzy VI ( ang. George VI, ur. 14 grudnia 1895 w Sandringham House, zm. 6 lutego 1952 tamże) – król Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej i dominiów (1936–1952), cesarz Indii (1936–1947), król Indii (1947–1949), król Irlandii (1936–1949). Brat Edwarda VIII i jego następca (po abdykacji Edwarda) oraz
Jakub I (ur. 19 czerwca 1566 w Edynburgu, zm. 27 marca 1625 w Theobalds House) – król Szkocji (jako Jakub VI) w latach 1567–1625 i król Anglii w latach 1603–1625. Syn Henryka Stuarta, lorda Darnleya, i Marii I Stuart, królowej Szkocji, córki króla Jakuba V Stuarta. Pierwszy król Anglii z dynastii Stuartów. Jego panowanie było początkiem unii personalnej Anglii ze Szkocją. Dzieciństwo i młodość[] Książę Rothesay[] Syn królowej Marii i lorda Darnleya urodził się 19 czerwca 1566 r. i od razu otrzymał tytuł księcia Rothesay. Na chrzcie otrzymał imiona Karola Jakuba. Jego ojcem chrzestnym był król Francji Karol IX Walezjusz. Królestwo którym w przyszłości miał rządzić Jakub było bardzo niespokojne, targane zamętem religijnym i waśniami klanów. Możni, w większości protestanci, członkowie zreformowanego przez Johna Knoxa szkockiego Kościoła, stali w opozycji wobec Marii i Darnleya, którzy byli katolikami. W małżeństwie rodziców Jakuba również nie działo się najlepiej. Darnley miał opinię hulaki i awanturnika, w czasie gdy Maria była w ciąży, sprzymierzył się z jej przeciwnikami i brał udział w morderstwie sekretarza żony Dawida Rizzio. Jakub wcześnie stracił ojca. Darnley został uduszony w nocy 9/10 lutego 1567 r. Okoliczności zabójstwa pozostają niewyjaśnione. Najczęściej oskarża się o nie Marię, która chciała pozbyć się męża. Miał to być odwet za śmierć Rizzio i dopuszczenie się zdrady królowej, zamach na Rizzia, przyczynił się bowiem do tymczasowego aresztowania Marii. O morderstwo posądzano również Jamesa Hepburna, 4. hrabiego Bothwell, który niedługo po śmierci Darnleya poślubił młodą wdowę, co zostało źle odebrane zarówno przez Szkotów jak i dwory europejskie. Możliwe jest również, że zabójstwa dokonała protestancka opozycja, wiedząc, że za zabójstwo odpowie nielubiana królowa. Rzeczywiście, śmierć Darnleya i pośpieszne kolejne małżeństwo Marii przyczyniło się do spadku jej popularności i wybuchu rebelii. W czerwcu Maria została aresztowana i osadzona w Loch Leven Castle i zmuszona do abdykacji (24 lipca) na rzecz małego syna, który w tym momencie stał się królem Jakubem VI. Okres regencji[] 29 lipca 1567 r. w Church of the Holy Rude w Stirling Jakub został koronowany na króla Szkocji. Baronowie postanowili wychować Jakuba na dobrego protestanta. Jego wychowawcy musieli być sympatykami prezbiterianizmu. Jego pierwszym nauczycielem został historyk i poeta George Buchanan. Na czas małoletności króla koniecznością stało się ustanowienie funkcji regenta. Pierwszym regentem został przyrodni brat obalonej królowej James Stewart, 1. hrabia Moray, nieślubny syn króla Jakuba V. Tymczasem sytuacja wewnętrzna w Szkocji ponownie się skomplikowała. W 1568 r. Maria Stuart uciekła z więzienia i rozpoczęła zbieranie armii. Moray ruszył jej śladem i 13 maja zadał wojskom królowej klęskę pod Langside (ob. część miasta Glasgow). Maria została zmuszona do ucieczki do Anglii, gdzie została uwięziona przez królową Elżbietę I. W Szkocji zostali jednak niektórzy jej stronnicy, którzy 23 stycznia 1570 r. zamordowali Moraya. Nowym regentem został dziadek króla Mateusz Stewart, 4. hrabia Lennox. Przeciw niemu wystąpiło stronnictwo królowej Marii i Szkocja ponownie pogrążyła się w wojnie domowej. 4 września 1571 r. Lennox został zabity podczas nocnego ataku nieprzyjaciół na Stirling. Nowy regent, John Erskine, 17. hrabia Mar, popadł w konflikt z jednym z najpotężniejszych szkockich magnatów, Jamesem Douglasem, 4. hrabią Morton. Kiedy zmarł (29 października 1572 r. w Stirling), prawdopodobnie otruty, nowym regentem został Morton. Rządy Mortona przywróciły spokój w Szkocji. Katoliccy stronnicy Marii zostali pokonani. Wkrótce jednak wybuchł kolejny bunt magnatów, którym nie przypadły do gustu ambicje Mortona. Wprawdzie bunt został stłumiony, a czołowi buntownicy zginęli, jednak był to początek końca rządów Mortona. W 1579 r. król znalazł sobie nowego faworyta – Esme Stewarta, mianowanego księciem Lennox. Stronnicy Lennoxa w 1581 r. oskarżyli Mortona o zamordowanie lorda Darnleya. Morton został skazany na śmierć i ścięty 2 lipca 1581 r. Król Jakub przejął samodzielne rządy. Droga do angielskiego tronu[] Samodzielne rządy w Szkocji[] W pierwszych latach rządów samodzielnych wielki wpływ na Jakuba wywierał książę Lennox. Wzmogło to podejrzenia o spisku z Francją i Hiszpanią w celu przywrócenia katolicyzmu w Szkocji. Aby uspokoić protestantów w styczniu 1581 r. Jakub wydał krótkie i zasadnicze wyznanie prawdziwej chrześcijańskiej wiary i religii zgodnej ze Słowem Bożym i aktami naszych Parlamentów. Nie uspokoiło to jednak protestantów i w 1582 r. grupa możnych porwała Jakuba. Lennox uciekł do Francji. Król jednak po roku uciekł z niewoli i, wspólnie z Jakubem Stuartem, hrabią Arran, rozpoczął reformy kościelne. Kiedy Arran zwalczał tendencje wrogie podporządkowaniu Kościoła Szkocji Koronie, Jakub opowiedział się za protestantyzmem. Ukoronowaniem tych działań było uchwalenie w maju 1584 r. „Czarnych Akt”, które mianowały króla zwierzchnikiem Kościoła Szkocji, dawały mu prawo nominacji biskupów, a duchownym zabroniło poruszania w kazaniach kwestii politycznych. Nastąpiło również poprawienie stosunków z Anglią, mimo iż to intrygi z Londynu doprowadziły w 1585 r. do upadku Arrana. W lipcu 1586 r. został zawarty w Berwick sojusz szkocko-angielski wymierzony przeciw Hiszpanii. Królowa Elżbieta obiecała Jakubowi roczną pensję w wysokości 4 000 funtów i prawo do dziedziczenia tronu Anglii po jej bezdzietnej śmierci. Dopełniał się też los matki Jakuba, Marii Stuart, od wielu lat więzionej w Anglii. 8 lutego 1587 r. na rozkaz Elżbiety Maria została ścięta w Fotheringhay. Nie wpłynęło to znacząco na wzajemne relacje Jakuba z Elżbietą. Działalność prawodawcza[] Plik:Anne of Anna, księżniczka duńska, żona Jakuba I W 1590 r. Jakub zdecydował się wstąpić w związek małżeński z księżniczką duńską Anną, córką Fryderyka II. Ponieważ z powodu złej pogody Anna nie mogła przybyć do Szkocji, król osobiście po nią popłynął do Danii. Z takim romantyzmem zawarte małżeństwo, po niewiele ponad 20 latach de facto się rozpadło, chociaż nie nastąpił rozwód. Później Jakub zabrał się za działalność prawodawczą. W 1592 r. uchwalono „Złoty Akt”, który ograniczał nieco władzę króla nad Kościołem Szkocji, na rzecz wybranych przezeń zgromadzeń. Wkrótce jednak polityka religijna uległa zmianie, gdyż protestancki kaznodzieja Melville rozpoczął głoszenie teorii o „dwóch królestwach” – głosiła ona, że w Szkocji są dwa królestwa i dwaj królowie – Jakub VI i jego królestwo oraz Jezus Chrystus i jego Królestwo. Król Jakub jest poddanym tego drugiego królestwa (głupim wasalem Boga). Do tej doktryny doszli jeszcze duchowni uprawiający politykę z ambon, co szczególnie denerwowało Jakuba. W 1597 r. stronnicy Jakuba zaproponowali wprowadzenie do Parlamentu 50-osobowej grupy szkockich prezbiterian, z których jednakże większą część miał mianować król. Wniosek przeszedł niewielką większością głosów, przy braku większego poparcia ze strony duchowieństwa, odnoszącego się nieufnie do polityki Jakuba, często oskarżanego, niebezpodstawnie, o tendencje absolutystyczne. W tym okresie przyjęto również w Szkocji ustawę o czarach, która spowodowała wielką falę egzekucji w całym kraju, głównie w stołecznym Edynburgu. Setki szkieletów osób oskarżonych o czary znaleziono na obecnej ulicy Princes Street Garden w Edynburgu. Jakub przejął również z ustawodawstwa angielskiego Akt o Sodomii z 1533 r. wprowadzając go z niewielkimi zmianami w swoim królestwie. Wstąpienie na tron Anglii[] Od czasu gdy Jakub VI rozpoczął samodzielne rządy jego nadrzędnym celem było uzyskanie tronu Anglii po bezdzietnej Elżbiecie I. Jednak kandydatura Stuartów nie cieszyła się poparciem Anglików. Zresztą ustawy sukcesyjne wszystkich monarchów od Henryka VIII począwszy, odsuwały od dziedziczenia tronu potomków Małgorzaty Tudor i Jakuba IV Stewarta. Po śmierci Elżbiety na mocy tych postanowień tron miał przypaść lady Annie Stanley, potomkini młodszej siostry Henryka VIII, Marii Tudor. Jakub jednak nie zraził się tym i utrzymując przyjazne stosunki z Elżbietą zdobył jej przyrzeczenie, że będzie następnym królem Anglii. Jakub zdobył również poparcie głównego doradcy królowej, sir Roberta Cecila, którego pomoc przy objęciu tronu była nie do przecenienia. Ostatecznie 24 marca 1603 r. po długiej chorobie zmarła królowa Elżbieta. Poparcie Cecila i zdecydowane działania Jakuba spowodowały, że odsunięto od dziedziczenia lady Annę i oddano tron Jakubowi. 25 lipca 1603 r. w katedrze westminsterskiej Jakub i jego żona Anna zostali ukoronowani na władców Anglii. Anglia i Szkocja zostały połączone trwałą już unią personalną, która po upływie niewiele ponad 100 lat, przekształci się w unię realną. Król Anglii i Szkocji[] Nadzieje i rozczarowania[] Plik:Nicholas Hilliard Jakub I niedługo po objęciu tronu Anglii Wstąpienie Jakuba na angielski tron nie odbyło się w atmosferze szczególnej euforii. Mimo iż wychowywany w duchu szkockiego prezbiterianizmu, Jakub był gorliwym wyznawcą anglikanizmu, ale jego dążenie do podporządkowania sobie Kościoła nie mogło mu zjednywać sympatii angielskiego społeczeństwa, w którym główną siłą zaczynali być radykalni purytanie, którzy sprzeciwiali się jakiejkolwiek zwierzchności nad Kościołem. Poza tym w społeczeństwie angielskim z silną pozycją Parlamentu nie wzbudzały entuzjazmu absolutystyczne dążenia Jakuba. Jedna tylko grupa wiązała nadzieje z nowym władcą. Byli to angielscy katolicy, gdyż swego czasu Jakub okazywał sympatię ich współwyznawcom w Szkocji. Liczyli oni na to, że pod panowaniem Stuarta odbudują swoją pozycję i przywrócą Anglię na łono Kościoła Katolickiego. Zapomnieli jednak, że Jakub był zdecydowanym anglikaninem i już po upływie krótkiego czasu katolicy poczuli się rozczarowani nowymi rządami. Ich coraz częstsze sprzeciwy doprowadziły do zaostrzenia polityki władz wobec katolików. Wkrótce zaostrzenia zaczęły przechodzić w represje. Katolicy odpowiedzieli na to „spiskiem prochowym”. Spisek prochowy[] Szablon:Osobny artykuł W 1604 r. w pewnej grupie angielskich katolików ułożono plan zamachu na króla przez wysadzenie w powietrze budynku Parlamentu podczas ceremonii otwarcia. Najbliższe otwarcie przewidziano na 5 listopada 1605 r. Głównym celem spiskowców był król, którego chciano zastąpić jego najstarszą córką Elżbietą. Planowano wychować ją na katoliczkę. Początkowo wszystko biegło zgodnie z planem. Jakimś cudem udało się zgromadzić pod sklepieniem sali obrad całą górę beczek z prochem strzelniczym oraz znaleźć ochotnika do samobójczej misji podpalenia lontu. Był nim Guy Fawkes, trzydziestoparoletni były członek wojsk hiszpańskich w Niderlandach. Spiskowcy święcie wierzyli, że udany spisek przywróci katolicyzm w Anglii, co prawdopodobnie było niemożliwe. Niedługo przed planowanym dniem zamachu któryś ze spiskowców wyjawił cały plan. Niezwłocznie przeszukano gmach i zabrano beczki z prochem. Wkrótce aresztowano Fawkesa. Na torturach wydał wszystkich wspólników. Części udało się uciec, ale większość została schwytana i stracona w styczniu 1606 r. Posypały się antykatolickie ustawy, ponownie rozpoczęły się represje i prześladowania. Starano się wyeliminować katolicyzm z życia Anglii. Odtąd katolicy nie mogli już sprawować żadnych urzędów państwowych. Ruch dążący do równouprawnienia katolików pojawił się dopiero w XIX wieku. Król i Parlament[] Stosunki Jakuba z Parlamentem były kiepskie. Przejawiający tendencje absolutystyczne, przekonany, że jego władza pochodzi od Boga, król Jakub nie był zdolny współpracować z Parlamentem, który nie chciał zgodzić się na wzmocnienie władzy króla. Liczne były zwłaszcza konflikty z Izbą Gmin, zdominowaną przez purytanów. Tutaj spraw spornych było sporo – purytanie twierdzili że władza królewska winna być ograniczona, gdyż to wynika z praw boskich, co szczególnie denerwowało Jakuba. Pierwszy Parlament zebrał się w 19 marca 1604 r. Od początku Jakub nie mógł dojść do porozumienia z Parlamentem, który dodatkowo podzielił się na zwalczające się frakcje. Ostatecznie w 1611 r. król rozwiązał Parlament. Zrażony do tej instytucji zwołał go jeszcze tylko 2 razy. Tymczasem Jakub wprowadził opłaty finansowe, za które można było uzyskać tytuł szlachecki. I tak za tytuł hrabiego (earl) należało zapłacić 20 000 funtów, za wicehrabiego (viscount) – 10 000, za barona (baron) – 5 000, a za baroneta (baronet) – 1 080 funtów. Nadawanie parostw przybrało rozmiary niespotykanie w dotychczasowej angielskiej historii. Za panowania Jakuba utworzono 62 parostwa, natomiast podczas rządów Elżbiety I tylko 8. W 1614 r. Jakub zwołał drugi Parlament. Ponownie doszło do konfliktu z Izbą Gmin, tym razem na tle pieniędzy, których wiecznie brakowało Jakubowi. Parlament ze swej strony nie chciał zgodzić się na podwyższone podatki. Po siedmiu tygodniach i ten Parlament został rozwiązany. Co bardziej zapalczywi opozycjoniści zostali aresztowani. Na kolejną sesję Parlamentu trzeba było czekać 7 lat. Plik:James I of England by Daniel Jakub I w 1621 r. Ostatni Parlament zebrał się w 1621 r. Tym razem Izba Gmin, by udowodnić swoją lojalność wobec Korony, zgodziła się zasilić kasę Jakuba drobnymi subsydiami. Jednocześnie oskarżyła część królewskich faworytów o malwersacje finansowe i domagała się ich ukarania. Głównym oskarżonym został Francis Bacon, 1. wicehrabia St Albans, znany pisarz i filozof. Aby uspokoić Parlament, Jakub zdecydował się poświęcić Bacona. Nie udało się to jednak i ten Parlament popadł w konflikt z królem na tle jego polityki zagranicznej i wkrótce został rozwiązany. Niedługo później Bacon wyszedł na wolność i uzyskał pełne przebaczenie królewskie. Próba utworzenia unii realnej[] Od początku swego panowania Jakub dążył do trwałej unii Anglii i Szkocji. Temu służyło przybranie tytułu „króla Wielkiej Brytanii” w 1604 r. W 1607 r. w mowie tronowej Jakub powiedział: Moim pragnieniem jest pełna unia praw i osób oraz taka naturalizacja, aby stworzyć jeden organizm obu królestw pode mną waszym królem. I żebym ja i moi potomkowie, jeśli się tak Bogu spodoba, mogli rządzić wami do końca świata. Taka unia, jaką w Szkocji była unia Szkotów z Piktami, a tutaj w Anglii unia Heptarchii. Odnośnie do Szkocji, to opowiadam się za taką unią, jaką można uzyskać przez podbój, ale podbój scementowany miłością, tą jedyną niezawodną więzią wzajemnej przyjaźni. A ponieważ ponad oboma królestwami jest tylko jeden król, tak też może być w obu tylko jedno stado i jedno prawo. Nie jest bowiem możliwe dla jednego króla rządzić dwoma ościennymi krajami, jednym większym, a drugim mniejszym; jednym bogatszym, a drugim biedniejszym: (...) to tak, jakby jedna głowa rządziła dwoma ciałami, czy jeden mąż był dla dwóch żon, o czym sam Chrystus powiedział: „Ab initio non fuit sic”. (cytat za S. Zabieglik „Historia Szkocji”) Jednym rezultatem tej kampanii było prawo post nati, na mocy którego Szkoci urodzeni po 1603 r. zostali uznani za poddanych króla angielskiego, co umożliwiało im nabywanie posiadłości w Anglii. Projekty unijne spotykały się z oporem zarówno Szkotów, jak i Anglików. Szkoci nie mieli zamiaru zgodzić się na wprowadzenie jednego Parlamentu i unifikację prawa, a bez spełnienia tych warunków o unii nie chcieli słyszeć Anglicy, którzy jednocześnie nie chcieli nadać Szkotom tych samych przywilejów ekonomicznych, jakimi oni sami się cieszyli. Poza tym dla przeciętnego Anglika Szkocja była krajem zbójów, półdzikich chłopów, złodziei bydła i morderców. Warto też zapoznać się z argumentacją angielskich przeciwników unii: Jeśli przyznamy im nasze swobody, to zlecą się do nas jak bydło do zielonej paszy (...), czego świadectwem jest mnogość Szkotów w Polsce. (cytat za S. Zabieglik „Historia Szkocji”) Na spełnienie marzeń Jakuba i powstanie realnej unii Anglii i Szkocji, jako Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii, trzeba było poczekać do 1707 r. Sprawy szkockie[] Jakub, wyruszając do Anglii, obiecał Szkotom, że będzie powracał do swojej ojczyzny co 3 lata. Tej obietnicy nie dotrzymał. W Szkocji pojawił się tylko raz, w 1617 r. Stałe rezydowanie Jakuba w Londynie spowodowało, że Szkocja została pozbawiona dworu królewskiego, który był głównym mecenasem sztuki w Szkocji. Poeci dworscy udali się do Anglii i swoje utwory pisali już w języku angielskim. Język angielski miał być zresztą wprowadzony w całej Szkocji, gdyż Jakub uznawał język gaelicki za jedną z przyczyn „barbarzyństwa i nieucywilizowania” szkockich górali, którzy zawsze sprawiali kłopoty monarchii. Dekret z 1616 r. nakazywał utworzenie szkoły w każdej parafii, w której miano nauczać po angielsku. Z tego planu nic nie wyszło, podobnie jak z podjętej nieco później próby przekonania naczelników klanów z Wyżyn do przejścia na anglikanizm. Za panowania Jakuba rozpoczęła się wielka emigracja Szkotów. Wielu z nich osiedliło się w Ulsterze na północy Irlandii, co zapoczątkowało protestancki charakter tej części Zielonej Wyspy. W Irlandii osiedliło się ok. 50 000 Szkotów. Wielu z nich wyemigrowało na kontynent, gdzie zaciągali się jako najemni żołnierze. Szkoci służyli w armii szwedzkiej (30 000), francuskiej (11 000), duńskiej (6 000), a także holenderskiej, niemieckiej, polskiej i rosyjskiej. Pod nieobecność króla władzę w Szkocji sprawował Ludovic Stewart, 2. książę Lennox. Za jego rządów stłumiono opozycję, uporano się z rozbójniczymi klanami Armstrongów i MacGregorów i poddano władzy królewskiej niespokojną północ, przywracając po raz kolejny podległość Hebrydów i Orkadów koronie. Sytuacja w Szkocji została na dłuższy czas uspokojona. Sprawy religijne[] Z uporem godnym lepszej sprawy Jakub dążył do unii religijnej Anglii i Szkocji. Utworzony w jej wyniku Kościół byłby oczywiście całkowicie podporządkowany królowi. Osiągnięciu porozumienia między anglikanami i prezbiterianami miała służyć dyskusja w Hampton Court w 1604 r., jednak 3 dni mów i wystąpień nie przyniosły rezultatów. Jakub podporządkował sobie biskupów, a za ich pośrednictwem synody. W 1612 r. zaakceptowano wprowadzony przez króla system episkopalny, który miał służyć zniszczeniu demokratycznego ducha szkockiego prezbiterianizmu, który, jak mawiał król, tak się zgadza z monarchią, jak Bóg z diabłem. Później Jakub zaczął wtrącać się w liturgię. W 1615 r. ogłosił pięć zmian w liturgii, które dotyczyły – przyjmowania komunii na klęczkach, w niektórych wypadkach udzielania komunii indywidualnie, w niektórych wypadkach urządzania chrztu w domu prywatnym, obchodzenia świąt kościelnych i bierzmowania przez biskupa w 8 roku życia. Projekt spotkał się z powszechnym oporem i dopiero w 1618 r. został przyjęty. Polityka ta, kontynuowana przez następcę Jakuba Karola I, doprowadziła w końcu do zjednoczenia się opozycji w obu królestwach, co w czasie wojny domowej skończy się tragicznie dla Domu Stuartów. Za panowania Jakuba wydano kolejne angielskie tłumaczenie Biblii, zwane „Biblią Króla Jakuba”, która wywierała wielki wpływ na wszystkie późniejsze anglojęzyczne tłumaczenia Biblii oraz na całą literaturę angielską. Jego relacje z katolikami po „spisku prochowym” były złe. Król popierał represje przeciw katolikom i zatwierdzał wyroki śmierci na czołowych angielskich katolików. Polityka zagraniczna[] Zagraniczna polityka króla Jakuba była dość niekonsekwentna i nie wzbudzała entuzjazmu wśród społeczeństwa, gdyż w pewnych okresach była dość prohiszpańska. Dość powiedzieć, że plany ślubu następcy tronu, księcia Karola z hiszpańską infantką, które były dość zaawansowane, spotkały się z jednoznacznym potępieniem Parlamentu. Karol i królewski faworyt książę Buckingham posłowali nawet do Madrytu, ale nie dało to rezultatu (od Karola wymagano przejścia na katolicyzm), co spowodowało, że po powrocie Buckingham zażądał wypowiedzenia wojny Hiszpanii. Z poparciem Parlamentu zawarto natomiast małżeństwo córki króla, Elżbiety (kandydatki do tronu podczas „spisku prochowego”) z przywódcą niemieckiej Unii Protestanckiej, Fryderykiem V, elektorem Palatynatu. Jednak podczas wojny trzydziestoletniej Jakub nie udzielił pomocy zięciowi, gdy ten został wyparty i z Czech i z Palatynatu, czym ściągnął na siebie krytykę Parlamentu. Był to wspomniany Parlament 1621 r. i ta krytyka przyczyniła się do jego rozwiązania. Zmianie uległy również przyjazne za Elżbiety I stosunki Anglii z Republiką Zjednoczonych Prowincji. Nasilająca się rywalizacja kolonialna między obydwoma państwami oraz konkurencja handlowa spowodowała wybuch wojny, która zakończyła się kompromisowym pokojem w 1619 r. Kolonizacja[] Plik: Plan osady Jamestown ok. 1608 Za panowania Jakuba rozpędu nabrała angielska kolonizacja. W 1607 r. w Wirginii założono osadę nazwaną na cześć króla Jamestown. Jednak zachłanność angielskich osadników, którzy zabrali się za poszukiwanie złota (którego zresztą nie znaleźli), zamiast zadbać o prowiant na przetrwanie zimy, a także choroby wynikające z niefortunnego usytuowania osady, przyczyniły się do tego, że Jamestown nie odegrało w procesie kolonizacyjnym roli, jaką mu przypisywano. Wielkie nadzieje wiązano również z kolonizacją kanadyjskiego wybrzeża, zwanego przez Francuzów Akadią. W 1621 r. sir William Alexander otrzymał królewski patent na kolonizację tych obszarów. Założono dwie osady, zamieszkane głównie przez Szkotów, ale niefortunna polityka osadników spowodowała, że tereny te wkrótce przeszły w ręce Francuzów i Szkoci musieli się wynieść. Pozostała po nich tylko nazwa niedoszłej kolonii – Nowa Szkocja. Trwalsze efekty przyniosła działalność innej grupy kolonistów, niezwiązanej z królem. Purytanie, którzy uciekli z Anglii, w 1620 r. wylądowali w Nowej Anglii zakładając osadę Plymouth. Osada przetrwała i, trochę na wyrost, stała się symbolem początku angielskiej kolonizacji Nowego Świata. Król prywatnie[] Wygląd i osobowość króla[] Elisabeth was King; now James is Queen, „Elżbieta była królem, Jakub jest królową” – tak określali króla jego przeciwnicy. Trzeba przyznać, że Jakub nie posiadał zbyt wielu walorów wzbudzających sympatię. Nie był zbyt urodziwy, postawą męską się nie odznaczał. O wygląd swój nie dbał, chodził zaniedbany, nie przejmował się elegancją w mówieniu, obficie się przy tym śliniąc. Drwiono więc z niego i wyszydzano, gdzie tylko można. Był przy tym zwolennikiem absolutyzmu, wzorem Ryszarda II domagał się uznania dla swoich boskich praw. Miał wysokie mniemanie o swojej godności monarszej (w tych czasach nie było to ewenementem), a także o swoich zdolnościach pisarskich. Pisał, jak to złośliwie mówiono, o wszystkim – od predestynacji do szkodliwości palenia tytoniu. Jakub pisał również książki o tematyce politycznej, w których przedstawiał swoje koncepcje władzy. Pierwszą z nich jest „Królewski dar” (Basilikon Doron) z 1599 r., rozprawa polityczna napisana dla pierworodnego syna Henryka Fryderyka. Pojawia się tam twierdzenie, że majestat królewski stanowi połączenie władzy duchownej i świeckiej. Jakub był mecenasem sztuki i literatury. Za jego panowania powstały uniwersytety w Edynburgu i Aberdeen. Pod jego mecenatem tworzył William Szekspir, który swojego „Makbeta” dedykował właśnie królowi Jakubowi. Relacje króla z żoną[] Opisane już zostały okoliczności ślubu Jakuba z Anną Duńską. Królowa regularnie rodziła dzieci, ale relacje między małżonkami były dość chłodne. Anna i Jakub byli „bliskimi przyjaciółmi”, ale większość czasu spędzali oddzielnie. Zresztą królowa wkrótce po przybyciu do Szkocji przeszła na katolicyzm. Jej liczne ekstrawagancje stopniowo oddalały od niej męża. W końcu para zaczęła żyć oddzielnie. Anna zamieszkała w Hampton Court, gdzie zmarła w 1619 r. Król i jego faworyci[] Plik: George Villiers, 1. książę Buckingham, faworyt króla Jakuba Przez całe swoje panowanie Jakub otaczał się męskimi faworytami. Zrodziło to podejrzenia, że król jest homoseksualistą. Dyskusje na ten temat ciągną się od XVII w. Zwolennicy tezy o homoseksualizmie króla powołują się na liczne cytaty określające stosunek Jakuba do jego faworytów, np. loved his favorites („kochał swych faworytów”) czy legs soon in their arms („spocząć wkrótce w ich ramionach”). Przeciwnicy twierdzą, że te cytaty zostały źle zinterpretowane i w czasach Jakuba znaczyły zupełnie co innego. Pierwszym faworytem Jakuba był jego krewniak, wspomniany już Esme Stewart, 1. książę Lennox. Po jego ucieczce do Francji o skłonnościach Jakuba do własnej płci było cicho, dopóki w 1607 r. nie poznał Roberta Carra. Według Tomasza Howarda, hrabiego Suffolk, król poznał Carra, kiedy ten złamał nogę na polowaniu i od razu się w nim zakochał. Ich domniemany związek trwał 8 lat, podczas których Carr był obsypywany zaszczytami i tytułami (min. 1. hrabia Somerset, Lord Wielki Szambelan, Lord Tajnej Pieczęci, Lord Strażnik Pięciu Portów i in.). W 1615 r. między królem i Carrem doszło do kłótni, po której nastąpiło zerwanie. Nowym faworytem i, jak chcą niektórzy, kochankiem króla został młody szlachcic z Leicestershire George Villiers. Król poznał go w 1614 r. Trwałą pozycję na dworze Villiers uzyskał po usunięciu Carra. Lista jego tytułów otrzymanych od Jakuba jest długa – zawiera księcia Buckingham, Lorda Wielkiego Admirała i Lorda Strażnika Pięciu Portów. Relacje króla i Villiersa musiały być bliskie, gdyż Jakub pisał do niego: I desire only to live in this world for your sake... („Pragnę żyć na tym świecie tylko przez wzgląd na ciebie...”). Śmierć i następstwo[] Pod koniec życia Jakub cierpiał na demencję i realna władza w Anglii przeszła w ręce Villiersa i księcia Karola. Król zmarł 27 marca 1625 r. w londyńskim Theobalds House na „ciężką gorączkę” spowodowaną prawdopodobnie niewydolnością nerek lub udarem mózgu. Jakub został pochowany w katedrze westminsterskiej w Henry VII Lady Chapel. Tron po Jakubie objął jego syn Karol, książę Walii, jako Karol I król Anglii i Szkocji. Rodzina[] 23 listopada 1589 r. w Starym Biskupim Pałacu w Oslo Jakub poślubił księżniczkę Annę (14 października 1574 – 4 marca 1619), córkę Fryderyka II, króla Danii, i Zofii, córki Ulryka III, księcia Mecklenburg-Schwerin. Jakub i Anna mieli razem czterech synów i cztery córki, byli to: Henryk Fryderyk (19 lutego 1594 – 6 listopada 1612), książę Walii nieznane z imienia dziecko (lipiec 1595) Elżbieta (19 sierpnia 1596 – 13 lutego 1662), żona Fryderyka V Wittelsbacha, palatyna reńskiego Małgorzata (24 grudnia 1598 – marzec 1600) Karol I (19 listopada 1600 – 30 stycznia 1649), król Anglii i Szkocji Robert (18 lutego – 27 maja 1602), książę Kintyre, markiz Wigton, hrabia Carrick i baron Annandale (od 2 maja) nieznany z imienia syn (maj 1603) Maria (8 kwietnia 1605 – 16 grudnia 1607) Zofia (22–28 czerwca 1606) Szablon:Familytree/start Szablon:Familytree Szablon:Familytree Szablon:Familytree Szablon:Familytree Szablon:Familytree Szablon:Familytree Szablon:Familytree Szablon:Familytree/end Bibliografia[] Szablon:Commonscat Szablon:Cytuj książkę Szablon:Cytuj książkę Szablon:Cytuj książkę Szablon:Cytuj książkę Szablon:Cytuj książkę Szablon:Książęta Rothesay Szablon:Władca Szablon:Władcy Szkocji Szablon:Władcy Anglii Szablon:Lordowie i królowie Irlandii Szablon:Kontrola autorytatywna
Makbet, gael. Mac Bethad mac Findlaích (ur. ok. 1005, zm. 15 sierpnia 1057 ), król Szkocji [a] w latach 1040 – 1057 . Syn Finnleacha z Moray i młodszej córki Malcolma II; mąż królowej Gruoch, pierwowzoru postaci lady Makbet z dramatu Williama Szekspira . Jako piętnastolatek stracił ojca, w dwanaście lat później zemścił się
For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Jakub I (król Szkocji). Connected to: {{:: Z Wikipedii, wolnej encyklopedii {{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}} This page is based on a Wikipedia article written by contributors (read/edit). Text is available under the CC BY-SA license; additional terms may apply. Images, videos and audio are available under their respective licenses. Please click Add in the dialog above Please click Allow in the top-left corner, then click Install Now in the dialog Please click Open in the download dialog, then click Install Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list, then click Install {{::$
450 lat temu, 19 czerwca 1566 roku urodził się w Edynburgu JAKUB I & VI STUART [ James Stuart ], od 1567 król Szkotów (jako Jakub VI) i od 1603 król Anglii i Irlandii (jako Jakub I); syn królowej Szkotów Marii I Stuart i jej kuzyna (króla-małżonka) Henryka Stuarta, lorda Darnleya i księcia Albany, zaś jego ojcem chrzestnym był
Jakub I (Anglia)Jakub VI (Szkocja) — Z Bożej łaski król Anglii, Szkocji, Francji i Irlandii, Obrońca Wiary, etc — Król Szkocji Okres od 24 lipca 1567do 27 marca 1625 Poprzednik Maria I Stuart Następca Karol I Stuart Król Anglii Okres od 24 marca 1603do 27 marca 1625 Poprzednik Elżbieta I Tudor Następca Karol I Stuart Dane biograficzne Dynastia Stuartowie Data i miejsce urodzenia 19 czerwca 1566 Edynburg Data i miejsce śmierci 27 marca 1625 Theobalds House Ojciec Henryk Stuart, lord Darnley Matka Maria I Stuart Żona Anna Duńska Dzieci Henryk Fryderyk StuartElżbieta StuartKarol I Stuart Odznaczenia Cytaty w Wikicytatach Jakub I (ur. 19 czerwca 1566 w Edynburgu, zm. 27 marca 1625 w Theobalds House) – król Szkocji (jako Jakub VI) w latach 1567–1625 i król Anglii w latach 1603–1625. Syn Henryka Stuarta, lorda Darnleya, i Marii I Stuart, królowej Szkocji, córki króla Jakuba V Stuarta. Pierwszy król Anglii z dynastii Stuartów. Jego panowanie było początkiem unii personalnej Anglii ze Szkocją. Dzieciństwo i młodość[edytuj | edytuj kod] Książę Rothesay[edytuj | edytuj kod] Syn królowej Marii i lorda Darnleya urodził się 19 czerwca 1566 r. i od razu otrzymał tytuł księcia Rothesay. Na chrzcie otrzymał imiona Karol Jakub, jego ojcem chrzestnym był król Francji Karol IX Walezjusz. Królestwo, którym w przyszłości miał rządzić Jakub, było bardzo niespokojne, targane zamętem religijnym i waśniami klanów. Możni, w większości protestanci, członkowie zreformowanego przez Johna Knoxa szkockiego Kościoła, stali w opozycji do Marii i Darnleya, którzy byli katolikami. W małżeństwie rodziców Jakuba również nie działo się najlepiej – Darnley miał opinię hulaki i awanturnika, a w czasie, gdy Maria była w ciąży, sprzymierzył się z jej przeciwnikami i brał udział w morderstwie sekretarza żony, Dawida Rizzio. Jakub wcześnie stracił ojca. Darnley został uduszony w nocy 9/10 lutego 1567 r. Okoliczności zabójstwa pozostają niewyjaśnione. Najczęściej oskarża się Marię o to, że chciała pozbyć się męża. O morderstwo posądzano również Jamesa Hepburna, 4. hrabiego Bothwell, który niedługo po śmierci Darnleya poślubił młodą wdowę, co zostało źle odebrane zarówno przez Szkotów, jak i przez dwory europejskie. Możliwe jest również, że zabójstwa dokonała protestancka opozycja, wiedząc, że odpowie za nie nielubiana królowa. Rzeczywiście, śmierć Darnleya i pośpieszne kolejne małżeństwo Marii przyczyniły się do spadku jej popularności i wybuchu rebelii. W czerwcu Maria została aresztowana, osadzona w Loch Leven Castle i zmuszona do abdykacji (24 lipca) na rzecz małego syna, który w tym momencie stał się królem Jakubem VI. Okres regencji[edytuj | edytuj kod] 29 lipca 1567 r. w Church of the Holy Rude w Stirling Jakub został koronowany na króla Szkocji. Baronowie postanowili wychować Jakuba w religii protestanckiej – jego wychowawcy musieli być sympatykami prezbiterianizmu. Pierwszym nauczycielem młodego króla został historyk i poeta George Buchanan. Na czas małoletności króla koniecznością stało się ustanowienie funkcji regenta – pierwszym został przyrodni brat obalonej królowej, James Stewart, 1. hrabia Moray, nieślubny syn króla Jakuba V. Sytuacja wewnętrzna w Szkocji ponownie się tymczasem skomplikowała. W 1568 r. Maria Stuart uciekła z więzienia i rozpoczęła zbieranie armii. Moray ruszył jej śladem i 13 maja zadał wojskom królowej klęskę pod Langside (ob. część miasta Glasgow). Maria została zmuszona do ucieczki do Anglii, gdzie została uwięziona przez królową Elżbietę I. W Szkocji zostali jednak niektórzy jej stronnicy, którzy 23 stycznia 1570 r. zamordowali Moraya. Nowym regentem został dziadek króla, Mateusz Stewart, 4. hrabia Lennox. Stronnictwo królowej Marii wystąpiło przeciwko niemu i Szkocja ponownie pogrążyła się w wojnie domowej. 4 września 1571 r. Lennox został zabity podczas nocnego ataku nieprzyjaciół na Stirling. Nowy regent, John Erskine, 17. hrabia Mar, popadł w konflikt z jednym z najpotężniejszych szkockich magnatów, Jamesem Douglasem, 4. hrabią Morton. Kiedy zmarł (29 października 1572 r. w Stirling), prawdopodobnie otruty, nowym regentem został Morton. Rządy Mortona przywróciły spokój w Szkocji. Katoliccy stronnicy Marii zostali pokonani. Wkrótce jednak wybuchł kolejny bunt magnatów, którym nie przypadły do gustu ambicje Mortona. Wprawdzie bunt został stłumiony, a czołowi buntownicy zginęli, jednak był to początek końca rządów Mortona. W 1579 r. król znalazł sobie nowego faworyta – Esme Stewarta, mianowanego księciem Lennox. Stronnicy Lennoxa w 1581 r. oskarżyli Mortona o zamordowanie lorda Darnleya, doprowadzili do jego skazania na śmierć i ścięcia 2 lipca 1581 r. Król Jakub przejął samodzielne rządy. Droga do angielskiego tronu[edytuj | edytuj kod] Samodzielne rządy w Szkocji[edytuj | edytuj kod] W pierwszych latach samodzielnych rządów wielki wpływ na Jakuba wywierał książę Lennox. Wzmogło to wśród poddanych podejrzenia o spisku z Francją i Hiszpanią w celu przywrócenia katolicyzmu w Szkocji. Aby uspokoić protestantów, w styczniu 1581 r. Jakub wydał krótkie i zasadnicze wyznanie prawdziwej chrześcijańskiej wiary i religii zgodnej ze Słowem Bożym i aktami naszych Parlamentów. Nie uspokoiło ich to jednak i w 1582 r. grupa możnych porwała Jakuba. Lennox uciekł do Francji. Król po roku uciekł z niewoli i, wspólnie z Jakubem Stuartem, hrabią Arran, rozpoczął reformy kościelne. Kiedy Arran zwalczał tendencje wrogie podporządkowaniu Kościoła Szkocji Koronie, Jakub opowiedział się za protestantyzmem. Ukoronowaniem tych działań było uchwalenie w maju 1584 r. „Czarnych Akt”, które mianowały króla zwierzchnikiem Kościoła Szkocji, dawały mu prawo nominacji biskupów, a duchownym zabroniły poruszania w kazaniach kwestii politycznych. Nastąpiło również poprawienie stosunków z Anglią, pomimo że to intrygi z Londynu doprowadziły w 1585 r. do upadku Arrana. W lipcu 1586 r. zawarto w Berwick sojusz szkocko-angielski wymierzony przeciwko Hiszpanii. Królowa Elżbieta obiecała Jakubowi roczną pensję w wysokości 4 000 funtów i prawo do dziedziczenia tronu Anglii po jej bezdzietnej śmierci. Dopełnił się też los matki Jakuba, Marii Stuart, od wielu lat więzionej w Anglii – 8 lutego 1587 r. na rozkaz Elżbiety została ścięta w Fotheringhay. Nie wpłynęło to znacząco na wzajemne relacje Jakuba z Elżbietą. Działalność prawodawcza[edytuj | edytuj kod] Anna, księżniczka duńska, żona Jakuba I W 1590 r. Jakub zdecydował się ożenić z księżniczką duńską Anną, córką Fryderyka II. Ponieważ z powodu złej pogody Anna nie mogła przybyć do Szkocji, król osobiście popłynął po nią do Danii. Małżeństwo, zawarte w tak romantycznych okolicznościach, po niewiele ponad 20 latach de facto się rozpadło, chociaż nigdy nie nastąpił rozwód. Jakub zabrał się za działalność prawodawczą – w 1592 r. uchwalono „Złoty Akt”, ograniczający nieco władzę króla nad Kościołem Szkocji na rzecz wybranych przez niego zgromadzeń. Wkrótce jednak polityka religijna uległa zmianie, gdyż protestancki kaznodzieja Melville rozpoczął głoszenie teorii o „dwóch królestwach” – głosiła ona, że w Szkocji są dwa królestwa i dwaj królowie – Jakub VI i jego królestwo oraz Jezus Chrystus i jego Królestwo. Król Jakub według doktryny był poddanym drugiego, boskiego królestwa (głupim wasalem Boga). Do Melville'a przyłączyli się duchowni uprawiający politykę z ambon, co szczególnie denerwowało Jakuba. W 1597 r. stronnicy Jakuba zaproponowali wprowadzenie do Parlamentu 50-osobowej grupy szkockich prezbiterian, z których większą część miał mianować król. Wniosek przeszedł niewielką większością głosów, przy braku większego poparcia ze strony duchowieństwa, odnoszącego się nieufnie do polityki Jakuba, którego często oskarżano, niebezpodstawnie, o tendencje absolutystyczne. W tym okresie przyjęto również w Szkocji ustawę o czarach, która spowodowała wielką falę egzekucji w całym kraju, głównie w stołecznym Edynburgu. Na jednej z ulic w Edynburgu, obecnie Princes Street Garden, znaleziono później setki szkieletów osób oskarżonych o czary. Jakub przejął również z ustawodawstwa angielskiego Akt o Sodomii z 1533 r., wprowadzając go z niewielkimi zmianami w swoim królestwie. Wstąpienie na tron Anglii[edytuj | edytuj kod] Od momentu rozpoczęcia przez Jakuba VI samodzielnych rządów jego nadrzędnym celem było uzyskanie tronu Anglii po bezdzietnej Elżbiecie I. Kandydatura Stuartów nie cieszyła się jednak poparciem Anglików. Ponadto ustawy sukcesyjne wszystkich monarchów, od Henryka VIII począwszy, odsuwały od dziedziczenia tronu potomków Małgorzaty Tudor i Jakuba IV Stewarta. Po śmierci Elżbiety na mocy tych postanowień tron miał przypaść lady Annie Stanley, potomkini młodszej siostry Henryka VIII, Marii Tudor. Jakub nie zrażał się jednak tymi przeciwnościami i utrzymując przyjazne stosunki z Elżbietą zdobył jej przyrzeczenie, że będzie następnym królem Anglii. Uzyskał również poparcie głównego doradcy królowej, sir Roberta Cecila, którego pomoc przy objęciu tronu była nie do przecenienia. Ostatecznie 24 marca 1603 r. po długiej chorobie zmarła królowa Elżbieta. Poparcie Cecila i zdecydowane działania Jakuba spowodowały, że odsunięto od dziedziczenia lady Annę i oddano tron królowi Szkocji. 25 lipca 1603 r. w katedrze westminsterskiej Jakuba i jego żonę Annę koronowano na władców Anglii. Anglia i Szkocja zostały połączone trwałą już unią personalną, która po upływie niewiele ponad 100 lat przekształciła się w unię realną. Król Anglii i Szkocji[edytuj | edytuj kod] Nadzieje i rozczarowania[edytuj | edytuj kod] Jakub I niedługo po objęciu tronu Anglii Wstąpienie Jakuba na tron angielski nie odbyło się w atmosferze szczególnej euforii. Mimo że wychowywany w duchu szkockiego prezbiterianizmu, Jakub był gorliwym wyznawcą anglikanizmu, ale jego dążenie do podporządkowania sobie Kościoła nie mogło mu zjednywać sympatii angielskiego społeczeństwa, w którym dominującą siłą zaczynali być radykalni purytanie, sprzeciwiający się jakiejkolwiek zwierzchności nad Kościołem. W państwie o silnej pozycji Parlamentu nie wzbudzały entuzjazmu absolutystyczne dążenia Jakuba. Jedna tylko grupa wiązała nadzieje z nowym władcą. Byli to angielscy katolicy, gdyż swego czasu Jakub okazywał sympatię ich współwyznawcom w Szkocji. Liczyli oni na to, że pod panowaniem Stuarta odbudują swoją pozycję i przywrócą Anglię na łono Kościoła katolickiego. Zapomnieli jednak, że Jakub był zdecydowanym anglikaninem i już po upływie krótkiego czasu poczuli się rozczarowani nowymi rządami. Ich coraz częstsze sprzeciwy doprowadziły do zaostrzenia polityki władz wobec katolików. Wkrótce zaostrzenia zaczęły przechodzić w represje. Katolicy odpowiedzieli na to „spiskiem prochowym”. Spisek prochowy[edytuj | edytuj kod] Osobny artykuł: spisek prochowy. W 1604 r. w pewnej grupie angielskich katolików powstał plan zamachu na króla poprzez wysadzenie w powietrze budynku Parlamentu podczas ceremonii otwarcia, przewidzianej na 5 listopada 1605 r. Głównym celem spiskowców był król, którego chciano zastąpić jego najstarszą córką Elżbietą. Planowano wychować ją na katoliczkę. Początkowo wszystko biegło zgodnie z planem. Spiskowcom udało się zgromadzić w piwnicach pod salą obrad całą górę beczek z prochem strzelniczym oraz znaleźć ochotnika do samobójczej misji podpalenia lontu. Był nim Guy Fawkes, trzydziestoparoletni były żołnierz wojsk hiszpańskich w Niderlandach. Spiskowcy święcie wierzyli, że udany spisek przywróci katolicyzm w Anglii, co zresztą prawdopodobnie już nie było możliwe. Niedługo przed planowanym dniem zamachu jeden ze spiskowców wyjawił plan. Niezwłocznie przeszukano gmach i zabrano beczki z prochem, a wkrótce aresztowano Fawkesa, który podczas tortur wydał wszystkich wspólników. Części z nich udało się uciec, ale większość została schwytana i stracona w styczniu 1606 r. Posypały się antykatolickie ustawy, ponownie rozpoczęły się represje i prześladowania. Starano się wyeliminować katolicyzm z życia Anglii. Odtąd katolicy nie mogli już sprawować żadnych urzędów państwowych. Ruch dążący do równouprawnienia katolików pojawił się dopiero w XIX wieku. Król i Parlament[edytuj | edytuj kod] Stosunki Jakuba z Parlamentem nie układały się dobrze. Przejawiający tendencje absolutystyczne, przekonany, że jego władza pochodzi od Boga, król Jakub nie był zdolny współpracować z Parlamentem, który nie chciał zgodzić się na wzmocnienie władzy królewskiej. Liczne były zwłaszcza konflikty z Izbą Gmin, zdominowaną przez purytanów. Spraw spornych było wiele – purytanie twierdzili że władza królewska winna być ograniczona, gdyż wynika to z praw boskich, co szczególnie denerwowało Jakuba. Podczas pierwszych obrad, trwających od 19 marca 1604 r., Jakub od początku nie mógł dojść do porozumienia z Parlamentem, który dodatkowo podzielił się na zwalczające się frakcje. Ostatecznie w 1611 r. król rozwiązał Parlament. Zrażony do tej instytucji zwołał go jeszcze tylko 2 razy. Jakub wprowadził opłaty finansowe, za które można było uzyskać tytuł szlachecki. I tak za tytuł hrabiego (earl) należało zapłacić 20 000 funtów, za wicehrabiego (viscount) – 10 000, za barona (baron) – 5 000, a za baroneta (baronet) – 1 080 funtów. Nadawanie parostw przybrało rozmiary niespotykanie w dotychczasowej angielskiej historii. Za panowania Jakuba utworzono 62 parostwa, natomiast podczas rządów Elżbiety I tylko 8. W 1614 r. Jakub zwołał drugi Parlament. Ponownie doszło do konfliktu z Izbą Gmin, tym razem chodziło o pieniądze, których wiecznie brakowało Jakubowi. Parlament nie chciał zgodzić się na podwyższenie podatków i po siedmiu tygodniach, podobnie jak wcześniejszy, został rozwiązany, a najbardziej zapalczywi opozycjoniści aresztowani. Na kolejną sesję trzeba było czekać 7 lat. Ostatni Parlament zebrał się w 1621 r. Tym razem Izba Gmin, by udowodnić swoją lojalność wobec Korony, zgodziła się zasilić kasę Jakuba drobnymi subsydiami. Jednocześnie oskarżyła część królewskich faworytów o malwersacje finansowe i domagała się ich ukarania. Głównym oskarżonym został Francis Bacon, 1. wicehrabia St Albans, znany pisarz i filozof. Aby uspokoić sytuację, Jakub zdecydował się poświęcić Bacona. Nie udało się to jednak, zaś Parlament popadł w konflikt z królem na tle jego polityki zagranicznej i wkrótce został rozwiązany. Niedługo później Bacon wyszedł na wolność i uzyskał pełne przebaczenie królewskie. Próba utworzenia unii realnej[edytuj | edytuj kod] Od początku swojego panowania Jakub dążył do trwałej unii Anglii i Szkocji. Służyć temu miało przybranie przez króla tytułu „króla Wielkiej Brytanii” w 1604 r. W 1607 r. w mowie tronowej Jakub powiedział: Moim pragnieniem jest pełna unia praw i osób oraz taka naturalizacja, aby stworzyć jeden organizm obu królestw pode mną waszym królem. I żebym ja i moi potomkowie, jeśli się tak Bogu spodoba, mogli rządzić wami do końca świata. Taka unia, jaką w Szkocji była unia Szkotów z Piktami, a tutaj w Anglii unia Heptarchii. Odnośnie do Szkocji, to opowiadam się za taką unią, jaką można uzyskać przez podbój, ale podbój scementowany miłością, tą jedyną niezawodną więzią wzajemnej przyjaźni. A ponieważ ponad oboma królestwami jest tylko jeden król, tak też może być w obu tylko jedno stado i jedno prawo. Nie jest bowiem możliwe dla jednego króla rządzić dwoma ościennymi krajami, jednym większym, a drugim mniejszym; jednym bogatszym, a drugim biedniejszym: (...) to tak, jakby jedna głowa rządziła dwoma ciałami, czy jeden mąż był dla dwóch żon, o czym sam Chrystus powiedział: „Ab initio non fuit sic”. (cytat za S. Zabieglik „Historia Szkocji”) Jedynym rezultatem tej kampanii było wprowadzenie prawa post nati, na mocy którego Szkoci urodzeni po 1603 r. zostali uznani za poddanych króla angielskiego, co umożliwiało im nabywanie posiadłości w Anglii. Projekty unijne spotykały się z oporem zarówno Szkotów, jak i Anglików. Szkoci nie mieli zamiaru zgodzić się na wprowadzenie jednego Parlamentu i unifikację prawa, a bez spełnienia tych warunków o unii nie chcieli słyszeć Anglicy, nie chcąc jednocześnie nadać Szkotom tych samych przywilejów ekonomicznych, jakimi oni sami się cieszyli. Dla przeciętnego Anglika Szkocja była krajem zbójów, półdzikich chłopów, złodziei bydła i morderców. Warto też zapoznać się z argumentacją angielskich przeciwników unii: Jeśli przyznamy im nasze swobody, to zlecą się do nas jak bydło do zielonej paszy (...), czego świadectwem jest mnogość Szkotów w Polsce. (cytat za S. Zabieglik „Historia Szkocji”) Na spełnienie marzeń Jakuba i powstanie realnej unii Anglii i Szkocji jako Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii trzeba było poczekać do 1707 r. Sprawy szkockie[edytuj | edytuj kod] Jakub, wyruszając do Anglii, obiecał Szkotom, że będzie powracał do swojej ojczyzny co 3 lata. Obietnicy tej nie dotrzymał - w Szkocji pojawił się tylko raz, w 1617 r. Stałe rezydowanie Jakuba w Londynie spowodowało, że Szkocja została pozbawiona dworu królewskiego - głównego mecenasa sztuki. Poeci dworscy udali się do Anglii i swoje utwory pisali już po angielsku. Język angielski miał zostać wprowadzony w całej Szkocji, ponieważ Jakub uznawał język gaelicki za jedną z przyczyn „barbarzyństwa i nieucywilizowania” szkockich górali, od zawsze przysparzających kłopotów monarchii. Dekret z 1616 r. nakazywał utworzenie w każdej parafii szkoły, w której miano nauczać po angielsku. Nic nie wyszło z tych planów, podobnie jak z podjętej nieco później próby przekonania naczelników klanów z Wyżyn do przejścia na anglikanizm. Za panowania Jakuba rozpoczęła się wielka emigracja Szkotów. Wielu z nich osiedliło się w Ulsterze na północy Irlandii, co zapoczątkowało protestancki charakter tej części Zielonej Wyspy. W Irlandii osiedliło się ok. 50 000 Szkotów. Wielu z nich wyemigrowało na kontynent, gdzie zaciągali się jako najemni żołnierze. Szkoci służyli w armii szwedzkiej (30 000), francuskiej (11 000), duńskiej (6 000), a także holenderskiej, niemieckiej, polskiej i rosyjskiej. Pod nieobecność króla władzę w Szkocji sprawował Ludovic Stewart, 2. książę Lennox. Za jego rządów stłumiono opozycję, uporano się z rozbójniczymi klanami Armstrongów i MacGregorów i poddano władzy królewskiej niespokojną północ, przywracając po raz kolejny podległość Hebrydów i Orkadów Koronie. Sytuacja w Szkocji została na dłuższy czas uspokojona. Sprawy religijne[edytuj | edytuj kod] Jakub z uporem dążył do unii religijnej Anglii i Szkocji. Utworzony w jej wyniku Kościół byłby oczywiście całkowicie podporządkowany królowi. Osiągnięciu porozumienia między anglikanami i prezbiterianami miała pomóc dyskusja w Hampton Court w 1604 r., jednak 3 dni mów i wystąpień nie przyniosły rezultatów. Jakub podporządkował sobie biskupów, a za ich pośrednictwem synody. W 1612 r. zaakceptowano wprowadzony przez króla system episkopalny, który miał służyć zniszczeniu demokratycznego ducha szkockiego prezbiterianizmu, który, jak mawiał król, tak się zgadza z monarchią, jak Bóg z diabłem. Jakub zaczął się także wtrącać się w liturgię - w 1615 r. ogłosił pięć zmian, dotyczących przyjmowania komunii na klęczkach, w niektórych wypadkach udzielania komunii indywidualnie, w niektórych wypadkach urządzania chrztu w domu prywatnym, obchodzenia świąt kościelnych i bierzmowania przez biskupa w 8 roku życia. Projekt spotkał się z powszechnym oporem i dopiero w 1618 r. został przyjęty. Polityka ta, kontynuowana przez następcę Jakuba Karola I, doprowadziła w końcu do zjednoczenia się opozycji w obu królestwach, co później, w czasie wojny domowej, skończyło się tragicznie dla Domu Stuartów. Za panowania Jakuba wydano kolejne angielskie tłumaczenie Biblii, zwane Biblią króla Jakuba. Było ono autoryzowane przez króla i wywarło wielki wpływ na wszystkie późniejsze anglojęzyczne tłumaczenia Biblii oraz na całą literaturę angielską. „Spisek prochowy” pogorszył jeszcze relacje króla z katolikami - popierał represje przeciwko nim i zatwierdzał wyroki śmierci na czołowych angielskich katolików. Polityka zagraniczna[edytuj | edytuj kod] Zagraniczną politykę króla Jakuba cechowała niekonsekwencja. Nie wzbudzała również entuzjazmu wśród społeczeństwa, gdyż w pewnych okresach była prohiszpańska. Dość zaawansowane plany ślubu następcy tronu, księcia Karola, z hiszpańską infantką spotkały się z jednoznacznym potępieniem Parlamentu. Karol i królewski faworyt książę Buckingham posłowali nawet do Madrytu, ale nie dało to rezultatu (od Karola wymagano przejścia na katolicyzm), co spowodowało, że po powrocie Buckingham zażądał wypowiedzenia wojny Hiszpanii. Z poparciem Parlamentu zawarto natomiast małżeństwo córki króla, Elżbiety (kandydatki do tronu podczas „spisku prochowego”) z przywódcą niemieckiej Unii Protestanckiej, Fryderykiem V, elektorem Palatynatu. Podczas wojny trzydziestoletniej Jakub nie udzielił jednak pomocy zięciowi, gdy ten został wyparty z Czech i z Palatynatu, czym ściągnął na siebie krytykę Parlamentu z 1621, która przyczyniła się do jego rozwiązania. Zmianie uległy również przyjazne za Elżbiety I stosunki Anglii z Republiką Zjednoczonych Prowincji. Nasilająca się rywalizacja kolonialna między obydwoma państwami oraz konkurencja handlowa spowodowały wybuch wojny, która zakończyła się kompromisowym pokojem w 1619 r. Kolonizacja[edytuj | edytuj kod] Plan osady Jamestown ok. 1608 Za panowania Jakuba rozpędu nabrała angielska kolonizacja. W 1607 r. w Wirginii założono osadę nazwaną na cześć króla Jamestown. Zachłanność angielskich osadników, którzy zabrali się za poszukiwanie złota (którego zresztą nie znaleźli), zamiast zadbać o prowiant na przetrwanie zimy, a także choroby wynikające z niefortunnego usytuowania osady, przyczyniły się jednak do tego, że Jamestown finalnie nie odegrało w procesie kolonizacyjnym roli, jaką mu wcześniej przypisywano. Wielkie nadzieje wiązano również z kolonizacją kanadyjskiego wybrzeża, zwanego przez Francuzów Akadią. W 1621 r. sir William Alexander otrzymał królewski patent na kolonizację tych obszarów. Założono dwie osady, zamieszkane głównie przez Szkotów, niefortunna polityka osadników spowodowała jednak, że tereny te wkrótce przeszły w ręce Francuzów. Pozostała po nich tylko nazwa niedoszłej kolonii – Nowa Szkocja. Trwalsze efekty przyniosła działalność innej grupy kolonistów, niezwiązanej z królem. Purytanie, którzy uciekli z Anglii, w 1620 r. wylądowali w Nowej Anglii i założyli osadę Plymouth. Osada przetrwała i stała się symbolem początku angielskiej kolonizacji Nowego Świata. Król prywatnie[edytuj | edytuj kod] Wygląd i osobowość króla[edytuj | edytuj kod] Elisabeth was King; now James is Queen, „Elżbieta była królem, Jakub jest królową” – tak określali króla jego przeciwnicy. Trzeba przyznać, że Jakub nie posiadał wielu walorów wzbudzających sympatię. Nie odznaczał się postawą męską, o wygląd swój nie dbał, chodził zaniedbany, nie przejmował się elegancją w mówieniu, obficie się przy tym śliniąc. Drwiono więc z niego i wyszydzano, gdzie tylko można. Był przy tym zwolennikiem absolutyzmu, wzorem Ryszarda II domagał się uznania dla swoich boskich praw. Miał wysokie mniemanie o swojej godności monarszej (w tych czasach nie było to ewenementem), a także o swoich zdolnościach pisarskich. Pisał, jak to złośliwie mówiono, o wszystkim – od predestynacji do szkodliwości palenia tytoniu. Jakub pisał również książki o tematyce politycznej, w których przedstawiał swoje koncepcje władzy. Pierwszą z nich jest „Królewski dar” (Basilikon Doron) z 1599 r., rozprawa polityczna napisana dla pierworodnego syna Henryka Fryderyka. Pojawia się tam twierdzenie, że majestat królewski stanowi połączenie władzy duchownej i świeckiej. Jakub był mecenasem sztuki i literatury. Za jego panowania powstały uniwersytety w Edynburgu i Aberdeen. Pod jego mecenatem tworzył William Szekspir, który swojego „Makbeta” dedykował właśnie królowi Jakubowi. Relacje króla z żoną[edytuj | edytuj kod] Opisane już zostały okoliczności ślubu Jakuba z Anną Duńską. Królowa regularnie rodziła dzieci, ale relacje między małżonkami były dość chłodne. Anna i Jakub byli „bliskimi przyjaciółmi”, ale większość czasu spędzali oddzielnie. Królowa, wkrótce po przybyciu do Szkocji, przeszła zresztą na katolicyzm. Jej liczne ekstrawagancje stopniowo oddalały od niej męża. Para zaczęła żyć oddzielnie - Anna zamieszkała w Hampton Court, gdzie zmarła w 1619 r. Król i jego faworyci[edytuj | edytuj kod] George Villiers, 1. książę Buckingham, faworyt króla Jakuba Przez całe swoje panowanie Jakub otaczał się męskimi faworytami, co rodziło podejrzenia, że król jest homoseksualistą. Dyskusje na ten temat ciągną się od XVII w. Zwolennicy tezy o homoseksualizmie króla powołują się na liczne cytaty określające stosunek Jakuba do jego faworytów, np. loved his favorites („kochał swych faworytów”) czy legs soon in their arms („spocząć wkrótce w ich ramionach”). Przeciwnicy twierdzą, że te cytaty zostały źle zinterpretowane i w czasach Jakuba znaczyły zupełnie co innego. Pierwszym faworytem Jakuba był jego krewniak, Esme Stewart, 1. książę Lennox. Po jego ucieczce do Francji o skłonnościach Jakuba do własnej płci było cicho, dopóki w 1607 r. nie poznał Roberta Carra. Według Tomasza Howarda, hrabiego Suffolk, król poznał Carra, kiedy ten złamał nogę na polowaniu, i od razu się w nim zakochał. Ich domniemany związek trwał 8 lat, podczas których Carr był obsypywany zaszczytami i tytułami ( 1. hrabia Somerset, Lord Wielki Szambelan, Lord tajnej pieczęci, Lord Strażnik Pięciu Portów i in.). W 1615 r. między królem i Carrem doszło do kłótni, po której nastąpiło zerwanie. Nowym faworytem i, jak chcą niektórzy, kochankiem króla został młody szlachcic z Leicestershire George Villiers. Król poznał go w 1614 r. Trwałą pozycję na dworze Villiers uzyskał po usunięciu Carra. Lista jego tytułów otrzymanych od Jakuba jest długa – zawiera księcia Buckingham, Lorda Wielkiego Admirała i Lorda Strażnika Pięciu Portów. Relacje króla i Villiersa musiały być bliskie, gdyż Jakub pisał do niego: I desire only to live in this world for your sake... („Pragnę żyć na tym świecie tylko przez wzgląd na ciebie...”). Śmierć i następstwo[edytuj | edytuj kod] Pod koniec życia Jakub cierpiał na demencję, w związku z czym realna władza w Anglii przeszła w ręce Villiersa i księcia Karola. Król zmarł 27 marca 1625 r. w londyńskim Theobalds House na „ciężką gorączkę”, spowodowaną prawdopodobnie niewydolnością nerek lub udarem mózgu. Został pochowany w katedrze westminsterskiej w Henry VII Lady Chapel. Tron po Jakubie objął jego syn Karol, książę Walii, jako Karol I król Anglii i Szkocji. Rodzina[edytuj | edytuj kod] 23 listopada 1589 r. w Starym Biskupim Pałacu w Oslo Jakub poślubił księżniczkę Annę (14 października 1574 – 4 marca 1619), córkę Fryderyka II, króla Danii, i Zofii, córki Ulryka III, księcia Mecklenburg-Schwerin. Jakub i Anna mieli razem czterech synów i cztery córki, byli to: Henryk Fryderyk (19 lutego 1594 – 6 listopada 1612), książę Walii nieznane z imienia dziecko (lipiec 1595) Elżbieta (19 sierpnia 1596 – 13 lutego 1662), żona Fryderyka V Wittelsbacha, palatyna reńskiego Małgorzata (24 grudnia 1598 – marzec 1600) Karol I (19 listopada 1600 – 30 stycznia 1649), król Anglii i Szkocji Robert (18 lutego – 27 maja 1602), książę Kintyre, markiz Wigton, hrabia Carrick i baron Annandale (od 2 maja) nieznany z imienia syn (maj 1603) Maria (8 kwietnia 1605 – 16 grudnia 1607) Zofia (22–28 czerwca 1606) Jan Stewart, hrabia LennoxElżbieta StewartArchibald Douglas, hrabia AngusMałgorzata TudorJakub IV StewartClaude de GuiseAntonina de Burbon-Vendôme Mateusz Stewart, hrabia LennoxMałgorzata DouglasJakub V StewartMaria de Guise Henryk StuartMaria I Stuart Jakub I Stuart Bibliografia[edytuj | edytuj kod] Kasper Cichocki: Kasper Cichocki Alloquiorum Osiecensum sive variorum familiarum sermonem libri. 1615. Ludwik Bazylow: Historia powszechna 1492-1648. Warszawa: Książka i Wiedza, 2001. ISBN 83-05-13196-3. Antonia Fraser: King James VI of Scotland, I of England. Londyn: Weidenfeld and Nicolson, 1974. ISBN 0-297-76775-5. Charles Phillips: The Illustrated Encyclopedia of Royal Britain. John Haywood, Richard G. Wilson (konsult.). New York: Metro Books, 2011. ISBN 978-1-4351-1835-5. Stefan Zabieglik: Historia Szkocji. Gdańsk: JD, 2000. ISBN 83-87227-07-2. pde PoprzednikHenryk Stuart, lord Darnley Książę Albany1567 Następcapowrót do domeny królewskiej pde pde Kontrola autorytatywna (osoba):ISNI: 0000 0001 0922 9555VIAF: 88905668ULAN: 500341025LCCN: n80035841GND: 118639889NDL: 001187656LIBRIS: c9prsjhw0zz8tfcBnF: 119304190SUDOC: 027475506SBN: SBLV239117NLA: 35241508NKC: js20020225013DBNL: jaco140BNE: XX823910NTA: 068907117BIBSYS: 90093331CiNii: DA01985509Open Library: OL138415APLWABN: 9810549884605606NUKAT: n2005025061OBIN: 14592J9U: 987007263238305171CANTIC: a11274335CONOR: 228169571BLBNB: 000248347LIH: LNB:V*41090;=BARISM: pe108108WorldCat: lccn-n80035841
Wszystkie rozwiązania dla STUART (KRÓLOWA ANGLII, SZKOCJI I IRLANDII). Pomoc w rozwiązywaniu krzyżówek.
Jakub I Stewart Książę Rothesay Okres od 1402do 1406 Poprzednik Dawid Stewart Następca Aleksander Stewart Król Szkocji Okres od 1406do 1437 Poprzednik Robert III Następca Jakub II Dane biograficzne Dynastia Stuartowie Data i miejsce urodzenia 10 grudnia 1394 pałac Dunfermline, Fife Data i miejsce śmierci 21 lutego 1437 Perth Ojciec Robert III Stewart Matka Annabella Drummond Multimedia w Wikimedia Commons Jakub I Stewart (ur. 10 grudnia 1394 w pałacu Dunfermline w hrabstwie Fife, zm. 21 lutego 1437 w Perth) – król Szkocji w latach 1406–1437, z dynastii Stuartów[1]. Był synem króla Szkocji Roberta III[1] i Annabelli Drummond. Jakub był pierwszym w całej serii królów szkockich, którzy dziedziczyli koronę przed osiągnięciem pełnoletniości, wobec czego próby zwiększenia uprawnień królewskich nie powiodły się. Prawdopodobnie był autorem poematu miłosnego The Kingis Quair (Księga królewska[2]), wzorowanego na dziełach Geoffreya Chaucera, jednego z najwcześniejszych dzieł szkockiej literatury[3]. Wczesne życie[edytuj | edytuj kod] W 1402 roku jego starszy brat, Dawid, zmarł z głodu w więzieniu w Falkland, w Fife. Przed śmiercią swojego ojca w 1406 roku, Jakub został wysłany dla bezpieczeństwa do Francji, jednak podczas podróży książę został porwany i wzięty w niewolę przez Anglików. Książę był przetrzymywany w Anglii na dworze króla Henryka IV. Anglicy domagali się okupu za więźnia i wkrótce Robert III zmarł z żalu. Stryj Jakuba, Robert Stewart, pierwszy diuk Albany, który po śmierci brata został regentem, wcale nie zamierzał płacić okupu za uwolnienie księcia. Robert Stewart chciał uwolnić swojego własnego syna, Murdocha, pojmanego w tym samym czasie, ale nie razem z Jakubem. Przez następne 18 lat Jakub pozostawał więc więźniem Anglii. Henryk IV wychował i wykształcił młodego szkockiego króla na zamku w Windsorze i w swojej wiejskiej posiadłości niedaleko Londynu. Uwolnienie[edytuj | edytuj kod] Po śmierci stryja Jakuba w 1420 roku Szkoci w końcu zapłacili okup – 40 tysięcy funtów – i w 1424 Jakub wrócił do Szkocji, gdzie znalazł kraj pogrążony w chaosie. W czasie swojego uwięzienia, 2 lutego 1423, ożenił się z Joanną Beaufort, kuzynką Henryka IV. Mieli razem ośmioro dzieci, w tym późniejszego Jakuba II i Małgorzatę, pierwszą żonę Ludwika XI Walezjusza (króla Francji). Jakub został formalnie koronowany na króla Szkocji w Scone, w Perthshire, 2 lub 21 maja 1424 roku. Jakub dążył do wzmocnienia władzy królewskiej. Podejmował w tym celu różne kroki, między innymi poszerzał domenę królewską i konfiskował zagrabione królewszczyzny. Na wzór królów Francji starał się podporządkować sobie duchowieństwo. Stracił również kilku niepokornych magnatów. Śmierć[edytuj | edytuj kod] Jego polityka sprawiła, że stracił swych dotychczasowych zwolenników i został zamordowany jako pierwszy ze szkockich królów od wczesnego średniowiecza. Ośmiu zamachowców pod dowództwem Waltera, hrabiego Atholl[1], czyhało w klasztorze, gdzie się zatrzymał. Wpuścili ich do środka bliscy kuzyni Jakuba. Król usłyszał zabójców, podważył pogrzebaczem deski podłogi i usiłował wydostać się z pomieszczenia rurą ściekową. Żona z dwórkami próbowały zabarykadować drzwi, ale zamachowcy poranili kobiety i wpadli do środka. Wiąże się z tym legenda o Kate Douglas, która miała wsunąć w żelazne obejmy własną rękę, by zablokować drzwi, gdyż belkę skradziono. Mordercy musieli ją wyłamać, aby wedrzeć się do środka. Odtąd dzielna kobieta zyskała przydomek „Barlass” (ang. bar, belka; szkockie lass, dziewczę)[4]. Jakub I był jednak zbyt gruby i zaklinował się w rurze. Wyciągnięto go stamtąd i zabito mieczami. Strofa królewska[edytuj | edytuj kod] Tradycyjnie od tytułu wspomnianego poematu Księga królewska wyprowadzano nazwę strofy królewskiej, czyli zwrotki siedmiowersowej, rymowanej ababbcc[2][5]. Przypisy[edytuj | edytuj kod] ↑ a b c James I, king of Scotland (ang.). Encyclopaedia Britannica. [dostęp 2018-05-14]. ↑ a b Jakub I, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2018-05-14]. ↑ Przemysław Mroczkowski, Historia literatury angielskiej. Zarys, Wrocław 1981, s. 133, ISBN 83-04-00784-3. ↑ Catherine Douglas (ang.). [dostęp 2018-05-14]. ↑ Wiktor Jarosław Darasz, Mały przewodnik po wierszu polskim, Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego, 2003, s. 148-149, ISBN 83-900829-6-9, OCLC 830474253. pde pde Kontrola autorytatywna (osoba):ISNI: 0000 0001 0892 8004VIAF: 44324943, 261801933LCCN: n50028950GND: 118775820LIBRIS: 64jmsj4q56hszw4BnF: 120875214SUDOC: 070166919SBN: PUVV207048NLA: 35241527NTA: 339711884, 069887748CiNii: DA10805153Open Library: OL1814817APLWABN: 9810535229005606NUKAT: n2004047983OBIN: 14587J9U: 987007263238705171CONOR: 328107107WorldCat: viaf-44324943, lccn-n50028950
Jakub I Stewart (ur. 10 grudnia 1394 w pałacu Dunfermline w hrabstwie Fife, zm. 21 lutego 1437 w Perth) – król Szkocji w latach 1406–1437, z dynastii Stuartów. 22 kontakty.
For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Jakub II (król Szkocji). Connected to: {{:: Z Wikipedii, wolnej encyklopedii {{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}} This page is based on a Wikipedia article written by contributors (read/edit). Text is available under the CC BY-SA license; additional terms may apply. Images, videos and audio are available under their respective licenses. Please click Add in the dialog above Please click Allow in the top-left corner, then click Install Now in the dialog Please click Open in the download dialog, then click Install Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list, then click Install {{::$
.