Wolność od mamony ks. Leszek Smoliński Jezus Chrystus wskazuje uczniom w Ewangelii: „Nie możecie służyć Bogu i Mamonie!”. Wydaje się, że ta przestroga odnosi się najpierw do pierwotnego znaczenia tego słowa, które oznaczało zabezpieczenie, oparcie, pewność. Z czasem słowo „mamona” zaczęło bożka pieniędzy i bogactwa. Słowo Boże daje nam jednak także i inną przestrogę. Chodzi o to, że nad pieniądzem trzeba panować. W innym wypadku on zapanuje nad człowiekiem. I wtedy stanie się ów człowiek konsumentem rozrywek, przyjemności zmysłowych, hazardu, a nawet sławy czy kariery. A bożek będzie domagał się wciąż nowych ofiar, wynikających z coraz większego nienasycenia. W zachowaniu ludzkim możemy dostrzec dziwną zależność: człowiek podejmuje logiczne, refleksyjne, a i uczciwe działanie dopiero wtedy, gdy zostaje postawiony w jednoznacznych sytuacjach z których wynika, że wcześniej zachowywał się nieuczciwie. Podobnie jak w przypowieści o nieuczciwym zarządcy, który ma świadomość, że jego zwolnienie jest nieuniknione. Dopiero wtedy tak naprawdę otwiera oczy i dostrzega dramat swojego położenia. W świetle pytania właściciela widzi nieuczciwość w swoim zachowaniu. Dotychczas korzystał bowiem ze swojego stanowiska, aby trwonić dla własnych celów majątek swojego pana. Teraz wie, że stracił zaufanie i posiadane stanowisko. Jezus chwali jednak nieuczciwego zarządcę. Ale wcale nie za to, że przywłaszcza sobie bezprawnie dobra innych i pozyskuje sobie przyjaciół kosztem właściciela. Nie chwali jednak sama postawa zarządcy, ale tylko jego przezorność; pomysłowość, z jaką rozwiązał trudną sytuację i nie poddał się zwątpieniu. Zarządca wybiera sposób wyjścia z trudnej sytuacji. Dotąd prawie nie zauważał istnienia innych, myślał tylko o sobie i o swoich interesach. Teraz odkrywa wartość przyjaźni. Ocalenie siebie dokonuje się przez otwarcie na innych. I właśnie ta jego zapobiegliwość, otwartość na drugiego człowieka, zostaje pochwalona, a nie sposoby, których używa, aby zapewnić sobie przyszłość. Ważnym środkiem do panowania nad sobą, nad pragnieniami woli i poruszeniami serca, jest asceza, której przejawem staje wewnętrzna samodyscyplina. Pomaga ona realizować życie duchowe, zdobywać świętość. Dyscyplina pomaga też zmniejszyć stawianie siebie w centrum, by skoncentrować się na Jezusie i życiu zgodnym z Jego duchem oraz na miłości bliźniego, która chroni przed samolubstwem. Jako uczniowie Jezusa powinniśmy działać z taką samą przezornością, zręcznością i otwarciem na drugiego człowieka, jak tego dokonał ewangeliczny zarządca. Często zdarza się jednak, że kiedy w naszym życiu chodzi o wzniosłe sprawy naszego zbawienia, to wówczas my, „synowie światłości”, nie podejmujemy radykalnych i zdecydowanych decyzji. Stajemy się wówczas opieszali, leniwi i zrezygnowani. Nie ma w nas odpowiedniej energii i motywacji do odważnych zmian. Zaufajmy dziś na nowo Bożej opatrzności. Pamiętajmy, że w jeżeli w naszym życiu za cel wybieramy wieczność – musimy nauczyć się traktować doczesność wyłącznie w kategoriach przygotowania, próby, drogi czy środka, ale nigdy – celu.

Krakowska Archidiecezjalna Diakonia Liturgiczna. 11 października 2023 19:30 - 20:30. Kościół św. Marka Ewangelisty w Krakowie, św. Marka 10, 31-012 Kraków, Polska. Zapraszamy do posługi podczas pierwszej mszy świetej w ramach Oazy na Plantach 2.0 w tym roku formacyjnym. 19:00 próba asysty.

II NIEDZIELA ZWYKŁA. Czytania mszalne. PIERWSZE CZYTANIE. Jeruzalem odnajduje swojego Oblubieńca. Czytanie z Księgi proroka Izajasza. Przez wzgląd na Syjon nie umilknę, przez wzgląd na Jerozolimę nie spocznę, dopóki jej sprawiedliwość nie błyśnie jak zorza i zbawienie jej nie zapłonie jak pochodnia.

Szczegóły Kategoria: Niedziele i święta ruchome 19 września 2021 roku Jezus wziął dziecko, postawił je przed nimi i objąwszy je ramionami, rzekł do nich: "Kto przyjmuje jedno z tych dzieci w imię moje, Mnie przyjmuje; a kto Mnie przyjmuje, nie przyjmuje Mnie, lecz Tego, który Mnie posłał". W trzecią niedzielę września obchodzony jest w Polsce Dzień Środków Społecznego Przekazu. Msza św. Modlitwy mszalne Kolekta Boże, Ty zawarłeś wszystkie nakazy świętego Prawa w przykazaniu miłości Ciebie i bliźniego, † spraw, abyśmy zachowując Twoje przykazania, * zasłużyli na życie wieczne. Przez naszego Pana Jezusa Chrystusa, Twojego Syna, † który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego, * Bóg, przez wszystkie wieki wieków. Amen. Modlitwa nad darami Panie, nasz Boże, przyjmij łaskawie dary swojego ludu, † i spraw, aby w sakramencie Eucharystii otrzymał dobra, * w które wierzy z całego serca. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen. Prefacje na niedziele zwykłe (nr 28-35) [28] Misterium paschalne i lud Boży Zaprawdę, godne to i sprawiedliwe a dla nas zbawienne, * abyśmy Tobie składali dziękczynienie i Ciebie chwalili Panie Ojcze niebieski, wszechmogący i miłosierny Boże, * przez naszego Pana Jezusa Chrystusa. On to cudownie sprawił, * że przez wielkanocne misterium * zostaliśmy uwolnieni z jarzma grzechu i śmierci * i wezwani do chwały. * Jesteśmy bowiem plemieniem wybranym, * królewskim kapłaństwem, * narodem świętym, ludem odkupionym * i wszędzie głosimy wszechmoc Twoją, Boże, * który nas wezwałeś z ciemności * do Twojego przedziwnego światła. Dlatego z Aniołami i Archaniołami * i z wszystkimi chórami niebios, * głosimy Twoją chwałę, * razem z nimi wołając: Święty, Święty, Święty… Modlitwa po Komunii Wszechmogący Boże, udzielaj nieustannie pomocy wszystkim, których posiliłeś swoim Sakramentem, * abyśmy dzięki sprawowanym misteriom doznali skutków odkupienia w naszym życiu. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen. Rok A Czytania Liturgii słowa, rok A I czytanie * Iz 55, 6-9 Myśli moje nie są myślami waszymi Szukajcie Pana, gdy się pozwala znaleźć, wzywajcie Go, dopóki jest blisko. Niechaj bezbożny porzuci swą drogę i człowiek nieprawy swoje knowania. Niech się nawróci do Pana, a ten się nad nim zmiłuje i do Boga naszego, gdyż hojny jest w przebaczaniu. Bo myśli moje nie są myślami waszymi ani wasze drogi moimi drogami, mówi Pan. Bo jak niebiosa górują nad ziemią, tak drogi moje nad waszymi drogami i myśli moje nad myślami waszymi. Psalm responsoryjny * Ps 145, 2-3. 8-9. 17-18 Pan bliski wszystkim, którzy Go wzywająKażdego dnia będę Ciebie błogosławił * i na wieki wysławiał Twoje imię. Wielki jest Pan i godzien wielkiej chwały, * a wielkość Jego niezgłębiona. Pan jest łagodny i miłosierny, * nieskory do gniewu i bardzo łaskawy. Pan jest dobry dla wszystkich, * a Jego miłosierdzie nad wszystkim, co stworzył. Pan jest sprawiedliwy na wszystkich swych drogach * i łaskawy we wszystkich swoich dziełach. Pan jest blisko wszystkich, którzy Go wzywają, * wszystkich wzywających Go szczerze. II czytanie * Flp 1, 20-24. 27a Moim życiem jest Chrystus Bracia: Chrystus będzie uwielbiony w moim ciele: czy to przez życie, czy przez śmierć. Dla mnie bowiem żyć - to Chrystus, a umrzeć - to zysk. Jeśli bowiem żyć w ciele - to dla mnie owocna praca. Co mam wybrać? Nie umiem powiedzieć. Z dwóch stron doznaję nalegania: pragnę odejść i być z Chrystusem, bo to o wiele lepsze, a pozostawać w ciele, to bardziej dla was konieczne. Tylko sprawujcie się w sposób godny Ewangelii Chrystusowej. Aklamacja przed Ewangelią * por. Dz 16, 14b Otwórz, Panie, nasze serca,abyśmy uważnie słuchali słów Syna Twojego. Ewangelia * Mt 20, 1-16a Przypowieść o robotnikach w winnicy Jezus opowiedział swoim uczniom następującą przypowieść: "Królestwo niebieskie podobne jest do gospodarza, który wyszedł wczesnym rankiem, aby nająć robotników do swej winnicy. Umówił się z robotnikami o denara za dzień i posłał ich do winnicy. Gdy wyszedł około godziny trzeciej, zobaczył innych, stojących na rynku bezczynnie, i rzekł do nich: «Idźcie i wy do mojej winnicy, a co będzie słuszne, dam wam». Oni poszli. Wyszedłszy ponownie około godziny szóstej i dziewiątej, tak samo uczynił. Gdy wyszedł około godziny jedenastej, spotkał innych stojących i zapytał ich: «Czemu tu stoicie cały dzień bezczynnie?» Odpowiedzieli mu: «Bo nas nikt nie najął». Rzekł im: «Idźcie i wy do winnicy». A gdy nadszedł wieczór, rzekł właściciel winnicy do swego rządcy: «Zwołaj robotników i wypłać im należność, począwszy od ostatnich aż do pierwszych». Przyszli najęci około jedenastej godziny i otrzymali po denarze. Gdy więc przyszli pierwsi, myśleli, że więcej dostaną; lecz i oni otrzymali po denarze. Wziąwszy go, szemrali przeciw gospodarzowi, mówiąc: «Ci ostatni jedną godzinę pracowali, a zrównałeś ich z nami, którzyśmy znosili ciężar dnia i spiekoty». Na to odrzekł jednemu z nich: «Przyjacielu, nie czynię ci krzywdy; czy nie o denara umówiłeś się ze mną? Weź, co twoje, i odejdź. Chcę też i temu ostatniemu dać tak samo jak tobie. Czy mi nie wolno uczynić ze swoim, co chcę? Czy na to złym okiem patrzysz, że ja jestem dobry?» Tak ostatni będą pierwszymi, a pierwsi ostatnimi". Komentarze liturgiczne Jedenasta godzinaTrzeba odłożyć "na czarną godzinę" – mówi się nieraz z myślą o ostatnich chwilach życia. Wielu z nas śmierć kojarzy się z czarnym przecież to ma być godzina jasna – naszego spotkania z tym, który nas naprawdę kocha. Godzina szczęśliwa, o jaką tyle razy modlimy się do Matki Bożej w każdym Pozdrowieniu ostatnich chwilach życia możemy jeszcze otrzymać wszystkie łaski – podobnie jak robotnicy jedenastej godziny spotkali się z dobrocią Pana. ks. Jan Twardowski, Wszędy pełno Ciebie, s. 66. Rok B Czytania Liturgii słowa, rok B I czytanie * Mdr 2, 12. 17-20 Jeśli sprawiedliwy jest synem Bożym, Bóg ujmie się za nim Bezbożni mówili: Zróbmy zasadzkę na sprawiedliwego, bo nam niewygodny: sprzeciwia się naszym sprawom, zarzuca nam łamanie prawa, wypomina nam błędy naszych obyczajów. Zobaczmyż, czy prawdziwe są jego słowa, wybadajmy, co będzie przy jego zejściu. Bo jeśli sprawiedliwy jest synem Bożym, Bóg ujmie się za nim i wyrwie go z ręki przeciwników. Dotknijmy go obelgą i katuszą, by poznać jego łagodność i doświadczyć jego cierpliwości. Zasądźmy go na śmierć haniebną, bo – jak mówił – będzie ocalony. Psalm responsoryjny * Ps 54, 3-6. 8 Pan podtrzymuje całe moje życieWybaw mnie, Boże, w imię swoje, * mocą swoją broń mojej sprawy. Boże, wysłuchaj mojej modlitwy, * nakłoń ucha na słowo ust moich. Bo powstają przeciwko mnie pyszni, * gwałtownicy czyhają na me życie, nie mają oni Boga * przed swymi oczyma. Oto mi Bóg dopomaga, * Pan podtrzymuje me życie. Będę Ci chętnie składać ofiarę * i sławić Twe dobre imię. II czytanie * Jk 3, 16 – 4, 3 Źródłem niepokojów jest nieład wewnętrzny Najmilsi: Gdzie zazdrość i żądza sporu, tam też bezład i wszelki występek. Mądrość zaś zstępująca z góry jest przede wszystkim czysta, dalej skłonna do zgody, ustępliwa, posłuszna, pełna miłosierdzia i dobrych owoców, wolna od względów ludzkich i obłudy. Owoc zaś sprawiedliwości sieją w pokoju ci, którzy zaprowadzają pokój. Skąd się biorą wojny i skąd kłótnie między wami? Nie skądinąd, tylko z waszych żądz, które walczą w członkach waszych. Pożądacie, a nie macie, żywicie morderczą zazdrość, a nie możecie osiągnąć. Prowadzicie walki i kłótnie, a nic nie posiadacie, gdyż się nie modlicie. Modlicie się, a nie otrzymujecie, bo się źle modlicie, starając się jedynie o zaspokojenie swych żądz. Aklamacja przed Ewangelią * 2 Tes 2, 14 Bóg wezwał nas przez Ewangelię,abyśmy dostąpili chwały naszego Pana Jezusa Chrystusa. Ewangelia * Mk 9, 30-37 Druga zapowiedź męki i wezwanie do pokory Jezus i uczniowie Jego podróżowali przez Galileę, On jednak nie chciał, żeby kto wiedział o tym. Pouczał bowiem swoich uczniów i mówił im: "Syn Człowieczy będzie wydany w ręce ludzi. Ci Go zabiją, lecz zabity po trzech dniach zmartwychwstanie". Oni jednak nie rozumieli tych słów, a bali się Go pytać. Tak przyszli do Kafarnaum. Gdy był w domu, zapytał ich: "O czym to rozprawialiście w drodze?" Lecz oni milczeli, w drodze bowiem posprzeczali się między sobą o to, kto z nich jest największy. On usiadł, przywołał Dwunastu i rzekł do nich: "Jeśli kto chce być pierwszym, niech będzie ostatnim ze wszystkich i sługą wszystkich". Potem wziął dziecko, postawił je przed nimi i objąwszy je ramionami, rzekł do nich: "Kto przyjmuje jedno z tych dzieci w imię moje, Mnie przyjmuje; a kto Mnie przyjmuje, nie przyjmuje Mnie, lecz Tego, który Mnie posłał". Komentarze liturgiczne Najbliżej krzyżaNie myśleli o Jezusie. Myśleli o sobie, sprzeczali się, kto z nich jest rozumieli Go, kiedy mówił o swojej drodze krzyżowej, o swojej śmierci i nie powtarza się to często w naszym życiu?Patrzymy na Jezusa ukrzyżowanego, bierzemy udział we Mszy świętej - i znowu nic nie się sobą, myślimy o swoich ambicjach, Uważamy, że jesteśmy lepsi od wielu przecież pierwszym spośród nas jest ten, kto jest najbliżej Jezusowego są nasze wie, kto z nas jest na pierwszym, a kto na ostatnim miejscu. ks. Jan Twardowski, Wszędy pełno Ciebie, Tylko wielcy ludzie mają odwagą stawiać Bogu pytania i usłyszeć Jego odpowiedź, która często zaskakuje i stanowi szok dla pytającego. Łaciński tekst, podając słowa Jezusa o tym, by być ostatnim, używa słowa novissimus, które owszem, znaczy ostatni, ale też najmłodszy, świeży, najnowszy. Bo w byciu ostatnim jest pewien sekret. Ten, kto stara się być ostatnim i ustawia się w cieniu innych, przestaje być starym człowiekiem, człowiekiem grzechu, staje się kimś nowym, świeżym, kimś wiecznie młodym! To dziecko, postawione przez Jezusa w centrum uwagi uczniów, było najmłodsze, albo właściwie ciągle młode, nigdy nie stare. Pokora człowieka czyni młodym, świeżym, nie zgorzkniałym i zgrzybiałym. "Gość Niedzielny", 39/2006, Rok C Czytania Liturgii słowa I czytanie * Am 8, 4-7 Bóg ukarze gnębicieli ubogich Słuchajcie tego wy, którzy gnębicie ubogiego i bezrolnego pozostawiacie bez pracy, którzy mówicie: "Kiedyż minie nów księżyca, byśmy mogli sprzedawać zboże? Kiedyż szabat, byśmy mogli otworzyć spichlerz? A będziemy zmniejszać efę, powiększać sykl i wagę podstępnie fałszować. Będziemy kupować i biednego za srebro, a ubogiego za parę sandałów i plewy pszenicy będziemy sprzedawać". Przysiągł Pan na dumę Jakuba: "Nie zapomnę nigdy wszystkich ich uczynków". Psalm responsoryjny * Ps 113(112), 1-2. 4-6. 7-8 Pana pochwalcie, On dźwiga biednegoChwalcie, słudzy Pańscy, * chwalcie imię Pana. Niech imię Pana będzie błogosławione * teraz i na wieki. Pan jest wywyższony nad wszystkie ludy, * ponad niebiosa sięga Jego chwała. Kto jest jak nasz Pan Bóg, † co ma siedzibę w górze, * i w dół spogląda na niebo i na ziemię? Podnosi z prochu nędzarza * i dźwiga z gnoju ubogiego, by go posadzić wśród książąt, * wśród książąt swojego ludu. II czytanie * 1 Tm 2, 1-8 Wspólne błagania za wszystkich ludzi Zalecam przede wszystkim, by prośby, modlitwy, wspólne błagania, dziękczynienia odprawiane były za wszystkich ludzi: za królów i za wszystkich sprawujących władzę, abyśmy mogli prowadzić życie ciche i spokojne z całą pobożnością i godnością. Jest to bowiem rzecz dobra i miła w oczach Zbawiciela naszego, Boga, który pragnie, by wszyscy ludzie zostali zbawieni i doszli do poznania prawdy. Albowiem jeden jest Bóg, jeden też pośrednik między Bogiem a ludźmi, człowiek, Chrystus Jezus, który wydał siebie samego na okup za wszystkich jako świadectwo we właściwym czasie. Ze względu na nie ja zostałem ustanowiony głosicielem i apostołem - mówię prawdę, nie kłamię - nauczycielem pogan w wierze i prawdzie. Chcę więc, by mężczyźni modlili się na każdym miejscu, podnosząc ręce czyste bez gniewu i sporu. Aklamacja przed Ewangelią * 2 Kor 8, 9 Jezus Chrystus, będąc bogaty, dla was stał się ubogim,aby was swoim ubóstwem ubogacić. Ewangelia * Łk 16, 10-13 Przypowieść o nieuczciwym rządcy Jezus powiedział do swoich uczniów: "Pewien bogaty człowiek miał rządcę, którego oskarżono przed nim, że trwoni jego majątek. Przywołał go do siebie i rzekł mu: «Cóż to słyszę o tobie? Zdaj sprawę z twego zarządu, bo już nie będziesz mógł być rządcą». Na to rządca rzekł sam do siebie: «Co ja pocznę, skoro mój pan pozbawia mnie zarządu? Kopać nie mogę, żebrać się wstydzę. Wiem, co uczynię, żeby mnie ludzie przyjęli do swoich domów, gdy będę usunięty z zarządu». Przywołał więc do siebie każdego z dłużników swego pana i zapytał pierwszego: «Ile jesteś winien mojemu panu?» Ten odpowiedział: «Sto beczek oliwy». On mu rzekł: «Weź swoje zobowiązanie, siadaj prędko i napisz: pięćdziesiąt». Następnie pytał drugiego: «A ty ile jesteś winien?» Ten odrzekł «Sto korcy pszenicy». Mówi mu: «Weź swoje zobowiązanie i napisz: osiemdziesiąt». Pan pochwalił nieuczciwego rządcę, że roztropnie postąpił. Bo synowie tego świata roztropniejsi są w stosunkach z ludźmi podobnymi sobie niż synowie światła. Ja też wam powiadam: Pozyskujcie sobie przyjaciół niegodziwą mamoną, aby gdy wszystko się skończy, przyjęto was do wiecznych przybytków. Kto w drobnej rzeczy jest wierny, ten i w wielkiej będzie wierny; a kto w drobnej rzeczy jest nieuczciwy, ten i w wielkiej nieuczciwy będzie. Jeśli więc w zarządzie niegodziwą mamoną nie okazaliście się wierni, prawdziwe dobro kto wam powierzy? Jeśli w zarządzie cudzym dobrem nie okazaliście się wierni, kto wam da wasze? Żaden sługa nie może dwom panom służyć. Gdyż albo jednego będzie nienawidził, a drugiego miłował; albo z tamtym będzie trzymał, a tym wzgardzi. Nie możecie służyć Bogu i mamonie". Komentarze liturgiczne Niepodzielne Tak wiele mówi się o tym, jacy jesteśmy zapobiegliwi, pomysłowi, zaradni - kiedy chodzi o nasze sprawy materialne. Zupełnie jak włodarz z jesteśmy jednak równie przezorni, kiedy chodzi o naszą duszę. Nie umiemy znaleźć czasu na krótką modlitwę, spowiedź, komunię świętą. Tyle mamy włodarz zamiast stu beczek oliwy dawał pięćdziesiąt, zamiast stu korcy pszenicy wartości duchowe są można oddać Bogu pół serca, czwartą część duszy, jedną setną swojego czasu? ks. Jan Twardowski, Wszędy pełno Ciebie, s. 205. Facebook Biblioteczka Katecheza w Sieci Serwis "KERYGMA"istnieje w Sieci od

Doskonały dla kapłanów, katechetów, stowarzyszeń zakonnych i wszystkich tych, którym bliskie jest życie liturgią Kościoła. Zawiera m.in. przypomnienia o uroczystościach, świętach i wspomnieniach, a także sigla z czytaniami mszalnymi na każdy dzień oraz papieskie intencje Apostolstwa Modlitwy. Zobacz. Czytania na 18 listopada.

Ks. Edward Staniek HOMILIE NA NIEDZIELE I ŚWIĘTA Rok A, B, C © Copyright by Wydawnictwo "M", Kraków 2003 Wydawnictwo "M" ul. Zamkowa 4/4, 30-301 Kraków tel./fax (012) 269-34-62, 269-32-74, e-mail: wydm@ DWUDZIESTA PIĄTA NIEDZIELA ZWYKŁA Czyt. I - Am 8,4-7 Czyt. II - 1 Tm 2,1-8 Ewangelia - Łk 16,1-13 "ZDAJ SPRAWĘ ZE SWEGO ZARZĄDU" Na co wydałeś pieniądze w minionym tygodniu? Siądź i zrób dokładny wykaz wydatków - co do złotówki. Następnie zastanów się: po pierwsze, jaki procent tych wydatków dotyczy innych, a nie ciebie; po drugie, z czego mógłbyś zupełnie spokojnie zrezygnować, i wreszcie, czy przynajmniej część tych pieniędzy nie należało wydać mądrzej. Nie tłumaczmy się, że to nasze pieniądze i nikt nie ma prawa pytać, co my z nimi robimy. Sęk bowiem w tym, że to nie my robimy z pieniędzmi, co chcemy, tylko nasze pieniądze robią z nami, co chcą. Nikt nam ich nie liczy i nikt nie zabiera. Chrystus jednak dzisiaj przypomina, że będziemy odpowiadać za pieniądze, które są do naszej dyspozycji, za ich mądre wykorzystanie. One bowiem są w naszych rękach po to, byśmy przy ich pomocy czynili dobro. Pieniądz w naszych rękach jest skarbem, bo może zmusić nawet złych ludzi do czynienia dobra. Za pieniądze nawet źli potrafią czynić dobro. Jezus nie żąda od nas ubóstwa na miarę św. Franciszka, żąda natomiast mądrego włodarzenia swoim mieniem. Pieniądz winien przede wszystkim służyć jako narzędzie miłości bliźniego. Sami nie potrafimy obsłużyć potrzebujących - czasem nie umiemy tego czynić - ale ktoś za zarobione przez nas pieniądze może tym potrzebom zaradzić. Świat można wciągnąć w miłość bliźniego. Do tego jednak są potrzebne pieniądze z kieszeni chrześcijan. Świat nie zna wartości bezinteresownej miłości, za jego usługę trzeba płacić. Chrześcijanin winien często zastanowić się, na co wydaje swoje pieniądze, bo w tych wydatkach ujawnia się mądrość i wiara. Miejmy odwagę prowadzić księgę rozchodów w dwu kolumnach - mądre i głupie wydanie pieniędzy. Umiejmy sami na siebie spojrzeć krytycznym okiem. Jeśli bowiem w zarządzie niegodziwą mamoną nie okażemy się mądrzy, to prawdziwe dobra kto nam powierzy. Stosunek do pieniądza jest ważnym wykładnikiem odpowiedzialności człowieka, a przez to jego dojrzałości. Warto o tym pamiętać tak w ocenie siebie samego, jak i w ocenie ludzi żyjących obok nas. opr. ab/mg Copyright © by Wydawnictwo "m"

Do Miłosiernego Boga Ojca, który troszczy się o swoje dzieci, zanieśmy naszą modlitwę. Módlmy się za Papieża Franciszka, aby swoją postawą pokory i skromności zachęcał wiernych do otwarcia serc na potrzeby drugiego człowieka. Módlmy się za sprawujących władze, aby w miarę swoich możliwości wspierali wszelkie instytucje charytatywne i dzieła pomocy społecznej. Módlmy się za osoby majętne, aby potrafiły opierać się pokusie nadmiernego konsumpcjonizmu i uczyły się wykorzystywać swoje bogactwo do realizacji szlachetnych celów. Módlmy się za osoby ubogie, aby pomimo trudnej sytuacji zachowały swoją godność i doświadczyły miłości, dobroci i szacunku innych ludzi. Módlmy się za naszych bliskich zmarłych, aby Bóg wynagrodził im trud Życia i obdarzył wieczną radością w Królestwie Niebieskim. Módlmy się za nas samych, abyśmy poprzez pełnienie uczynków miłosierdzia i należyte wypełnianie obowiązków gromadzili sobie skarby w Niebie. Boże, Ty z radością patrzysz na lud gromadzący się przed Twoim ołtarzem. Racz wysłuchać modlitw zanoszonych do Ciebie przez naszą wspólnotę. Przez Chrystusa, Pana Naszego. Amen

^{NIEDZIELA ZWYKŁA (rok A) 16. NIEDZIELA ZWYKŁA (rok A) Trzy kroki ku homilii, ks. Marek Gilski. Pozwólcie obojgu róść aż do żniwa; a w czasie żniwa powiem żeńcom: Zbierzcie najpierw chwast i powiążcie go w snopki na spalenie; pszenicę zaś zwieźcie do mego spichlerza (Mt 13, 30). więcej. Trzy kroki ku homilii, ks.} OKRES ZWYKŁY 33 NIEDZIELA ZWYKŁA, rok C 32 NIEDZIELA ZWYKŁA, rok C 31 NIEDZIELA ZWYKŁA, rok C Uroczystość Wszystkich Świętych 30 NIEDZIELA ZWYKŁA, rok C 29 NIEDZIELA ZWYKŁA, rok C 28 NIEDZIELA ZWYKŁA, rok C 27 NIEDZIELA ZWYKŁA, rok C 26 NIEDZIELA ZWYKŁA, rok C 25 NIEDZIELA ZWYKŁA, rok C 24 NIEDZIELA ZWYKŁA, rok C 23 NIEDZIELA ZWYKŁA, rok C 22 NIEDZIELA ZWYKŁA, rok C 21 NIEDZIELA ZWYKŁA, rok C 20 NIEDZIELA ZWYKŁA, rok C Uroczystość Wniebowzięcia NMP, rok C 19 NIEDZIELA ZWYKŁA, rok C 18 NIEDZIELA ZWYKŁA, rok C 17 NIEDZIELA ZWYKŁA, rok C 16 NIEDZIELA ZWYKŁA, rok C 15 NIEDZIELA ZWYKŁA, rok C 14 NIEDZIELA ZWYKŁA, rok C 13 NIEDZIELA ZWYKŁA, rok C 12 NIEDZIELA ZWYKŁA, rok C UROCZYSTOŚĆ NAJŚWIĘTSZEGO CIAŁA I KRWI CHRYSTUSA, rok C 8 NIEDZIELA ZWYKŁA, rok C 7 NIEDZIELA ZWYKŁA, rok C 6 NIEDZIELA ZWYKŁA, rok C 5 NIEDZIELA ZWYKŁA, rok C 4 NIEDZIELA ZWYKŁA, rok C 3 NIEDZIELA ZWYKŁA, rok C 2 NIEDZIELA ZWYKŁA, rok C OKRES WIELKANOCNY UROCZYSTOŚĆ NAJŚWIĘTSZEJ TRÓJCY, rok C NIEDZIELA ZESŁANIA DUCHA ŚWIĘTEGO, rok C Uroczystość WNIEBOWSTĄPIENIA PAŃSKIEGO, rok C 6 NIEDZIELA WIELKANOCNA, rok C 5 NIEDZIELA WIELKANOCNA, rok C 4 NIEDZIELA WIELKANOCNA, rok C 3 NIEDZIELA WIELKANOCNA, rok C 2 NIEDZIELA WIELKANOCNA, rok C NIEDZIELA ZMARTWYCHWSTANIA, rok C EWANGELIA OKRES WIELKIEGO POSTU WIGILIA PASCHALNA, rok C CZYTANIA WIELKI PIATEK, rok C CZYTANIA WIELKI CZWARTEK, rok C CZYTANIA NIEDZIELA PALMOWA, rok C CZYTANIA 5 NIEDZIELA WIELKIEGO POSTU, rok C CZYTANIA 4 NIEDZIELA WIELKIEGO POSTU, rok C CZYTANIA 3 NIEDZIELA WIELKIEGO POSTU, rok C CZYTANIA NIEDZIELNA EWANGELIA – MYŚLI 2 NIEDZIELA WIELKIEGO POSTU, rok C CZYTANIA NIEDZIELNA EWANGELIA – MYŚLI 1 NIEDZIELA WIELKIEGO POSTU, rok C CZYTANIA NIEDZIELNA EWANGELIA – MYŚLI OKRES BOŻEGO NARODZENIA Święto Chrztu Pańskiego, rok C Uroczystość Objawienia Pańskiego, rok C Uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi, rok C Święto Świętej Rodziny, rok C Święto świętego Szczepana, rok C BOŻE NARODZENIE (Msza w dzień), rok C BOŻE NARODZENIE (Msza w nocy), rok C OKRES ADWENTU 4 NIEDZIELA ADWENTU, rok C 3 NIEDZIELA ADWENTU, rok C 2 NIEDZIELA ADWENTU, rok C 1 NIEDZIELA ADWENTU, rok C

Niedziela zwykła (C) liturgia.wiara.pl Homilie na niedziele i uroczystości Rok C 29. Niedziela zwykła (C) rss newsletter facebook twitter. Modlitwa tygodnia. Sobota 4 Listopada.

O Bogu, o człowieku i o nadziei. W rytmie czytań roku liturgicznego. Troszczymy się i niepokoimy o wiele. A trzeba - jak Jezus powiedział Marcie - mało albo tylko jednego. Może warto spojrzeć tak na nasze codzienne troski. Wszak to wszystko przemija. Może warto spojrzeć w nieskończoność? Między innymi o tym w tym odcinku Od słowa do Słowa. Oczywiście o przychodzącym w gościnę Bogu też... Portal 94 Od słowa do Słowa 16 niedziela zwykła C DODANE AKTUALIZACJA DODANE «« | « | 1 | » | »»

^{Czytanie z Księgi proroka Izajasza. Tak mówi Pan do Szebny, zarządcy pałacu: «Gdy strącę cię z twego urzędu i przepędzę cię z twojej posady, tego dnia powołam sługę mego, Eliakima, syna Chilkiasza. Oblokę go w twoją tunikę, przepaszę go twoim pasem, twoją władzę oddam w jego ręce; on będzie ojcem dla mieszkańców}

Ewangelia na niedzielę: Jakie jest prawdziwe oblicze Boga?Gdy uczniowie prosili: „Panie, naucz nas się modlić”, Jezus ukazał im prawdziwe oblicze Boga – Ojca. Nauczył modlitwy „Ojcze nasz” także po to, aby leczyła ranę braku ojca i jego zniekształconego obrazu. W trudnym czasie dla ojcostwa i macierzyństwa refleksję o Bogu Ojcu proponuje w komentarzu na XVII niedzielę zwykłą roku C ks. Krzysztof Wons audio do pobrania wideo:Niech się święci Twoje imięKiedy Hebrajczyk mówi, że imię Boga jest święte, wyznaje, że Bóg jest Jedyny i całkowicie Inny od nas. Jest tajemnicą. Jego imię brzmi JA JESTEM. Dla wielu ludzi, którzy żyją „jakby Bóg nie istniał”, pozostaniemy jedyną „Biblią”, jedynym znakiem dobroci Boga Ojca, o który się przyjdzie Twoje królestwoKrólestwo Ojca nie jest w chmurach, to nie jakiś tamten świat - Jego królestwo obejmuje i niebo, i ziemię. Jest ono bliżej nas, niż się nam wydaje. Jest dobrą nowiną, tu i chleba powszedniego dawaj nam na każdy dzieńCzęsto jesteśmy tak zaabsorbowani różnymi sprawami, że nie potrafimy ucieszyć się chlebem, który leży przed nami, bo już martwimy się, czy nie zabraknie nam go jutro. Mając kochającego Ojca, zapadamy na sierocą nam nasze grzechy, bo i my przebaczamyPrzebaczyć winowajcom nie znaczy stawać się naiwnie dobrym wobec krzywdziciela,zwalniać go z odpowiedzialności. Jednak brak przebaczenia skazuje na przebywanie sam na sam z własnym rozżaleniem. Przebaczenie daje wolność i sprawia, że nawet największy ból z powodu krzywdy nie może zniewolić dopuść abyśmy ulegli pokusieKiedy mówimy do Ojca „nie wódź nas…”, nie przypisujemy Mu wystawiania nas na pokusę. Prosimy: trzymaj nas daleko od pokusy i upadku – zwłaszcza od największego, jakim byłoby zwątpienie w Ojcowskie serce Boga i w Jego miłość do nas.

NIEDZIELA ZWYKŁA (rok C) 23. NIEDZIELA ZWYKŁA (rok C) Trzy kroki ku homilii, ks. Marek Gilski. Bo któż z was, chcąc zbudować wieżę, nie usiądzie wpierw i nie oblicza wydatków, czy ma na wykończenie? (Łk 14, 28). więcej.

Komentarze biblijne do czytań liturgicznych. Dzięki uprzejmości Oficyny Wydawniczej „Vocatio” i Księgarni św. Wojciecha ( które wyraziły zgodę na publikację fragmentów wydawanych przez nie pozycji, przedstawiamy czytelnikom cykl: „Zrozumieć Słowo”. Będziemy starali się ukazywać w nim fragmenty Pisma Świętego przewidziane w Liturgii w kontekście historycznym, kulturowym i teologicznym. Mamy nadzieję, że pomoże to czytelnikom w pełniejszym przeżywaniu spotkania z Chrystusem podczas Eucharystii oraz w coraz lepszym odczytywaniu skierowanego do nas Słowa Bożego i wprowadzaniu go w życie. Zapraszamy do lektury i refleksji. XII NIEDZIELA ZWYKŁA - ROK C Czytania mszalne PIERWSZE CZYTANIE Będą patrzeć na tego, którego przebili Czytanie z Księgi proroka Zachariasza To mówi Pan: ”Na dom Dawida i na mieszkańców Jeruzalem wyleję Ducha pobożności. Będą patrzeć na tego, którego przebili, i boleć będą nad nim, jak się boleje nad jedynakiem, i płakać będą nad nim, jak się płacze nad pierworodnym. W owym dniu będzie wielki płacz w Jeruzalem, podobny do płaczu w Hadad-Rimmon na równinie Megiddo”. Za 12,10-11 10. ”Ducha pobożności”: Dosłownie „łaski i przebłagania". To, że Bóg wy­leje swego Ducha na lud oznacza, iż podejmie inicjatywę, by ukształtować w nich nową posta­wę wewnętrzną. Z treści fragmentu wynika, że wypływać będzie ona z nawrócenia się od pew­nych grzechów, które wynikały z niewłaściwej po­stawy. Słowo hēn oznacza „przychylność", „łaskę"; bezpośredni kontekst wskazuje, że chodzi o łaskę w oczach innych ludzi, która sprawia, że człowiek jest im miły. Tahănûnîim może oznaczać jedynie „przebłaganie" - Bóg sprawi, że zajmą postawę, w której będą mogli zwrócić się do Niego, by uzy­skać Jego łaskę. ”Będą patrzeć na tego”: Tekst masorecki i wszystkie starożytne rękopisy mają „i bę­dą patrzeć na Mnie", co wyraża zasadniczy zwrot, nawrócenie się do Boga. Jeśli to brzmienie tek­stu jest poprawne, wówczas to, co po tych sło­wach następuje, musi być od nich oddzielone pauzą, by po początkowym wāw nawiązać do słów: „i boleć będą nad nim (tym, którego prze­bili)". Wielu komentatorów usuwa słowa „na Mnie", odczytując tekst: „Będą patrzeć na tego, którego przebili", w którym to znaczeniu jest cy­towany w J 19,7 (zob. też Ap 1,7). ”tego, którego przebili”: jeśli słowo „tego" odnosi się do Boga, na którego będą patrzyli, wówczas czasownik dāqar musi być rozumiany w znaczeniu metaforycznym jako „obrazili", podobnie jak w Prz 12,18, jednak takie rozumienie tekstu oznacza, że żałoba, o któ­rej mowa, jest opłakiwaniem Jahwe, co wydaje się nieprawdopodobne; nie jest jednak niemoż­liwe, zakładając aluzję do obrzędu opłakiwania, związanego z pogańskimi bożkami w w. 11. Sło­wo dāqar jest zwykle używane na oznaczenie przebicia mieczem lub włócznią. Aluzja do oso­by, która została przebita za sprawą domu Da­wida i mieszkańców Jerozolimy, jest zbyt nieja­sna, by można ją było rozpoznać. Wskazywano na jej podobieństwa do postaci Cierpiącego Słu­gi z Iz 53. Ludziom współczesnym Zachariaszo­wi jakieś wydarzenie czy sytuacja historyczna mo­gły się wprost kojarzyć z wrogim stosunkiem do pasterzy w Za 10,2-3a i Za 11,4-17 albo z łagod­niejszym wyrażeniem dotyczącym wspierającego ducha w 12,7. 11. ”Hadad-Rimmon”: Bóg wichru Hadad wraz z epitetem dodanym do jego imie­nia, podobnie jak w 2 Krl 8,15. Obrzędy żałobne łączyły się jednak nie z Hadadem, lecz z Adoni-sem/Tammuzem. Być może Prorok pomieszał ze sobą postacie pogańskich bogów, podobnie jak posługiwał się pogańskim obrzędem wykonywa­nym w rejonach wiejskich jako analogią tego, co wydarzy się w Jerozolimie. Katolicki Komentarz Biblijny prac. zbiorowa, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 2001 :. 12,11. Płacz w Hadad-Rimmon. Nazwa ta nie pojawia się nigdzie indziej w Starym Testamencie, chociaż jej człony są znane. Hadad to imię kananejskiego boga burzy, głowy aramejskiego panteonu - bóstwa ogólnie nazywanego "Baalem". Świątynia Rimmona została wymieniona przez Naamana w 2 Krl 5,18. Rimmon (lub Ramman, "grzmot") miał być tytułem boga burzy, Hadada Chociaż związek ten jest pewny, nie pojawia się w żadnych źródłach pozabiblijnych. Zdaniem niektórych komentatorów chodzi tutaj o żałobę odprawianą w miejscu o nazwie Hadad-Rimmon, ale wydaje się bardziej prawdopodobne, że autor nawiązuje do święta żałobnego lub rytuału mającego związek z bogiem Hadad-Rimmonem. Kiedy nie pojawiały się oczekiwane deszcze, wykonywano obrzędy żałobne na cześć boga burzy, by zesłał opady potrzebne w porze siewu. 12,11. Równina Megiddo. Równina Megiddo to dolina Jizreel. Jeśli chodzi tutaj o obrzędy żałobne na cześć boga burzy, dolina Jizreel jako najbardziej urodzajna ziemia Izraela była miejscem odpowiednim na przeprowadzenie rytuału. Jeśli Hadad-Rimmon to nazwa miejsca położonego w dolinie Jizreel, może to być miejsce jakiegoś tragicznego, niszczycielskiego wydarzenia. To właśnie na równinie Megiddo w 609 przed Chr. poległ młody, obiecujący i pobożny król Joasz, starając się powstrzymać Egipcjan przed przyjściem z pomocą chylącemu się ku upadkowi imperium asyryjskiemu (zob. komentarz do 2 Krn 35, Strata była tak wielka, że dla jej upamiętnienia wprowadzono zwyczajowy dzień postu (2 Krn 35,24-25). Komentarz Historyczno-Kulturowy do Biblii Hebrajskiej, John H. Walton, Victor H. Matthews, Mark W. Chavalas, Oficyna Wydawnicza "Vocatio", Warszawa 2005 :. PSALM RESPONSORYJNY Refren: Ciebie, mój Boże, pragnie moja dusza. Boże, mój Boże, szukam Ciebie i pragnie Ciebie moja dusza. Ciało moje tęskni za Tobą, jak ziemia zeschła i łaknąca wody. Refren. Oto wpatruję się w Ciebie w świątyni, by ujrzeć Twą potęgę i chwałę. Twoja łaska cenniejsza od życia, więc sławić Cię będą moje wargi. Refren. Będę Cię wielbił przez całe me życie i wzniosę ręce w imię Twoje. Moja dusza syci się obficie, a usta Cię wielbią radosnymi wargami. Refren. Bo stałeś się dla mnie pomocą i w cieniu Twych skrzydeł wołam radośnie: Do Ciebie lgnie moja dusza, prawica Twoja mnie wspiera. Refren. Ps 63, Chociaż zaliczany zwykle bywa do psalmów ufności, Ps 63 trudno jest zaklasyfiko­wać. Psalmista (być może król) pragnie odradza­jącej obecności Bożej w świątyni. Chyba żaden inny psalm nie wyraża tak obrazowo mocnej więzi miłości istniejącej pomiędzy Bogiem i jego wiernym. Struktura: w. 2 (kontekst: psalmista jest daleko od Boga); ww. 3-4 (modlitwa o ujrzenie Jahwe w świątyni); ww. 5-6 (modlitwa, by psalmista trwał w uwielbieniu i błogosławieniu Boga); ww. 7-9 (wyrażenie bliskości z Bogiem); ww. 10-12 (złorzeczenie przeciw wrogom [ww. 10-11] i błogosławienie prawych [w. 12]). 2. Obraz przestrzeni: psalmista jest daleko od Boga, a pra­gnie być blisko niego. 3-6. Dwa paralelne frag­menty (ww. każdy zaczyna się od kēn, „tak, w ten sposób" (?) i zawiera w ostatnim wer­sie śpty „wargi moje". Obydwa fragmenty są przypuszczalnie modlitwą lub życzeniem („bym uj­rzał... bym błogosławił"). 4. Życie dla Izrealitów było najwyższym dobrem; tylko w tym miejscu w ST coś innego jest wychwalane - miłość (ła­ska) Boża. Taki pogląd doprowadził do wiary, że miłość Boża sięga nawet poza śmierć (por. Rz 8,38-39). 9.”do Ciebie lgnie moja dusza”: Cza­sownik „lgnąć", używany często na określenie wła­ściwej więzi z Bogiem w literaturze deuteronomicznej (Joz 23,8; Pwt 10,20; 11,22 itd.), wyraża wielką intymność (Rdz 2,24; Rt 1,14). 10-12. Pe­łen pokoju obraz więzi poety z Bogiem odsuwa myśl o tych, którzy czyhają na jego życie. Dlate­go psalmista prosi Boga, by ten zniszczył wro­gów. Pierwsza część ww. 10 i 11 opisuje zło, ja­kie wrogowie zamierzają wyrządzić psalmiście, druga zaś część jest złorzeczeniem im. Katolicki Komentarz Biblijny prac. zbiorowa, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 2001 :. 63,2. Dusza i ciało. Jak zauważyliśmy w komentarzu do Ps 42,2 w związku z wyobrażeniami "duszy" funkcjonującymi na Bliskim Wschodzie, w kulturach Mezopotamii i Izraela nie istniało zróżnicowanie na duszę i ciało. Obydwa elementy symbolizowały byt indywidualny. Jednak w Egipcie siła życia, ka, obejmowała istotę życia ożywionego, podtrzymującą byt poszczególnych istnień. Po śmierci człowieka egipska "dusza", ba, manifestowała ową istotę życia, była też często przedstawiana na malowidłach nagrobnych jako ptak o ludzkim obliczu. Owo rozróżnienie pomiędzy żyjącą istotą i jej duszą pojawia się w utworze mądrościowym z okresu Średniego Państwa Spór człowieka z jego Ba. Człowiek powiada, że trudy życia skłaniają go do popełnienia samobójstwa. Opinia ta wprawia w gniew jego ba, które grozi, że go opuści. Groźbę tę nieszczęśnik traktuje bardzo poważnie, bowiem utrata ba oznaczałaby, że nie powstanie do przyszłego życia. 63,8. W cieniu Twych skrzydeł. Zob. komentarz do Ps 57,1. Komentarz Historyczno-Kulturowy do Biblii Hebrajskiej, John H. Walton, Victor H. Matthews, Mark W. Chavalas, Oficyna Wydawnicza "Vocatio", Warszawa 2005 :. DRUGIE CZYTANIE Wiara w Chrystusa znosi podziały między ludźmi Czytanie z Listu świętego Pawła Apostoła do Galatów Bracia: Wszyscy dzięki wierze jesteście synami Bożymi w Chrystusie Jezusie. Bo wy wszyscy, którzy zostaliście ochrzczeni w Chrystusie, przyoblekliście się w Chrystusa. Nie ma już żyda ani poganina, nie ma już niewolnika ani człowieka wolnego, nie ma już mężczyzny ani kobiety, wszyscy bowiem jesteście kimś jednym w Chrystusie Jezusie. Jeżeli zaś należycie do Chrystusa, to jesteście też potomstwem Abrahama i zgodnie z obietnicą dziedzicami. Ga 3,26-2926. ”synami Bo­żymi”: Synowska adopcja stanowi nową więź łączącą chrześcijan z Bogiem, zapoczątkowaną „przez Chrystusa Jezusa" lub być może także przez „zjednoczenie się" z nim. Znajdowanie się w en Christō nie zależy od pisteōs; nie oznacza bowiem „wiary w Chrystusa Jezusa". Zwrot ten sugeruje raczej zjednoczenie z Chrystusem, Synem; skutek wiary i chrztu. W Starym Testamencie i w judaizmie Izraelici byli często nazywani "synami" Bożymi. W przeciwieństwie do tradycyjnego żydowskiego nauczania, Paweł powiada tutaj, że człowiek staje się duchowym potomkiem Abrahama (Ga 3,29), synem Boga, przez wiarę, nie zaś przez etniczne uczestnictwo w przymierzu. 27. ”zostali­ście ochrzczeni w Chrystusie”: Chrzest stanowi sa­kramentalne uzupełnienie wiary, jest to obrzęd za pomocą którego człowiek osiąga zjednoczenie z Chrystusem i publicznie wyznaje swoje odda­nie mu. ”przyoblekliście się w Chrystusa”: Jak w szatę. Paweł zapożycza ten ob­raz z gr. religii mistycznych, w których człowiek poddawany ceremonii inicjacji identyfikował się z bóstwem przez nałożenie należących do niego szat lub używa starotestamentowego wyrażenia oznaczającego przejęcie czy­ichś moralnych dyspozycji czy wyglądu (Hi 29,14; 2 Krn 6,41). Podobnie jak w Rz 13,14 i tutaj bar­dziej pasuje drugie znaczenie. Antyczni pisarze mówili czasami o duchowym "przyobleczeniu". Judaizm wspominał o "przyobleczeniu" się w Ducha (zob. też komentarz do Rz 13,12; Ef 4,20-24). Poganie, którzy pragnęli nawrócić się na judaizm, musieli dać się ochrzcić. Przyjmując chrześcijaństwo i przyoblekając się w Chrystusa, uzyskiwali status potomków Abrahama (a 3, i dzieci Bożych (Ga 3,26). 28. ”wszyscy bowiem jesteście kimś jednym”: Drugorzędne różnice zni­kają dzięki najistotniejszemu - włączeniu chrze­ścijan w jedno ciało Chrystusa przez „jednego Ducha" (1 Kor 12,13) Taka jedność w Chrystusie implikuje polityczną równość w Kościele i społeczeństwie. Niektóre grecko-rzymskie religie lekceważyły społeczne podziały, takie jak te, o których Paweł tutaj wspomina, chociaż rzadko je usuwały (większość kultów wiązała się z koniecznością ponoszenia znacznych wydatków, co wykluczało z kręgu ich wyznawców ludzi niezamożnych). Jednak pierwsi chrześcijanie byli szczególnie wrażliwi na punkcie przezwyciężania takich podziałów. Stworzyli jedyny w swoim rodzaju pomost pomiędzy Żydami i poganami, mieli też niewielu sprzymierzeńców w walce z uprzedzeniami o charakterze klasowym (niewolnik i wolny) i seksualnym. 29. Żydzi byli nazywani "potomstwem Abrahama" (zob. komentarz do Ga 3,16) - dziedzicami obietnicy. Paweł twierdzi, że ten sam status przysługuje chrześcijanom wywodzącym się z pogan. Katolicki Komentarz Biblijny prac. zbiorowa, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 2001 :. Historyczno Kulturowy Komentarz do Nowego Testamentu Craig S. Keener, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 2000 :. ŚPIEW PRZED EWANGELIĄ Aklamacja: Alleluja, alleluja, alleluja. Jeśli kto chce iść za Mną, niech się zaprze samego siebie, niech weźmie krzyż swój i niech Mnie naśladuje. Aklamacja: Alleluja, alleluja, alleluja. Por. Łk 9,23EWANGELIA Wyznanie wiary w Chrystusa i zapowiedź męki Słowa Ewangelii według świętego Łukasza Gdy Jezus modlił się na osobności, a byli z Nim uczniowie, zwrócił się do nich z zapytaniem: "Za kogo uważają Mnie tłumy?". Oni odpowiedzieli: "Za Jana Chrzciciela; inni za Eliasza; jeszcze inni mówią, że któryś z dawnych proroków zmartwychwstał". Zapytał ich: "A wy, za kogo Mnie uważacie?". Piotr odpowiedział: "Za Mesjasza Bożego". Wtedy surowo im przykazał i napomniał ich, żeby nikomu o tym nie mówili. I dodał: "Syn Człowieczy musi wiele wycierpieć: będzie odrzucony przez starszych, arcykapłanów i uczonych w Piśmie; będzie zabity, a trzeciego dnia zmartwychwstanie". Potem mówił do wszystkich: "Jeśli kto chce iść za Mną, niech się zaprze samego siebie, niech co dnia weźmie swój krzyż i niech Mnie naśladuje. Bo kto chce zachować swoje życie, straci je, a kto straci swe życie z mego powodu, ten je zachowa". Łk 9,18-24 18-19. Wzmian­ka Łukasza o modlitwie Jezusa wskazuje, że za chwilę nastąpi coś teologicznie ważnego. Od­powiedzi te zgadzają się z odpowiedziami udzie­lonymi Herodowi w 9,7-8. 20. ”Mesjasza Bożego”: Piotr występuje jako rzecznik pozostałych uczniów. Zob. komentarz do 5,1-11. W porządku Łukaszowego opowiadania odpowiedź Piotra („wyznanie" jest określeniem mylącym, bardziej Mateuszowym niż Łukaszowym) zależała od tego, czego Jezus dokonał na jego oczach i od tego, cze­go on sam dokonał w jego imieniu. Odpowiedź Piotra koncentruje się na mocy Jezusa do wyba­wienia ludzi z więzów zła. Faktu, że na ten aspekt Jezusowej służby Piotr zwrócił uwagę w odpowie­dzi, Piotr dowodzi bezpośredni kontekst, który modyfikuje znaczenie określenia „Mesjasz Boży" łącząc je z odrzuceniem Jezusa (9, w Łk 23,35, w którym tego samego tytułu użyto, by wskazać zbawczą moc Jezusa. Ponieważ wielu palestyńskich Żydów wierzyło, że prorocy Starego Testamentu przeminęli, zaliczenie ich w poczet Jezusa było odważnym posunięciem - okazało się jednak nie dość radykalne, by uchwycić Jego prawdziwą, Boską tożsamość. 20-21. W czasach Jezusa istniało wiele różnych poglądów na temat Mesjasza (lub mesjaszów), wszystkie owe koncepcje obracały się jednak wokół ziemskiego wyzwolenia i doczesnego królestwa. 21-22. W języku gr. wersety te stanowią jedno zdanie, w którym Łu­kasz (w. 22) ujawnia powód Jezusowego nakazu milczenia w Jezus jako Chrystus Boży po­winien być postrzegany z nowej perspektywy - krzyża. W 4,16-9,6 widzimy Jezusa, który skutecz­nie przeciwstawił się przeciwnikom (5,17-6,11; 7,31-35). Teraz Łukasz zwraca uwagę czytelnikom, że wrogość będzie narastała i w końcu doprowa­dzi do śmierci Jezusa. ”Syn Człowieczy”: Tytuł, któ­rego Łukasz użył dla podkreślenia władzy Jezusa do odpuszczania grzechów (5,24) i zmieniania przepisów dotyczących szabatu (6,5), został teraz użyty dla ukazania uniżenia Jezusa. Zob. 9,26. ”musi”: Za pogłębiającą się wrogością wobec Jezu­sa kryje się Boży plan i ostateczne wywyższenie w zmartwychwstaniu. Łukasz pomija relację Mar­ka o Piotrze, który gani Jezusa za przepowiednię własnego cierpienia (8,32-33). 22. Pisarze Nowego Testamentu odczytywali czasami pewne teksty Starego Testamentu jako odnoszące się do cierpień Mesjasza, lecz większość Żydów żyjących w I w. po Chr. nie odnosiła ich do Niego, gdyż ich zdaniem Mesjasz miał panować jako król. Większość Żydów wierzyła w zmartwychwstanie wszystkich sprawiedliwych w czasach ostatecznych oraz zapoczątkowanie królestwa przez Bożego Pomazańca, który miał panować na wieki. 23-25. Krzyż był narzędziem gwałtownej i okrutnej egzekucji. Słowa "brać krzyż" oznaczały nieść poprzeczną jego część (zwaną patibulum) na miejsce kaźni, zwykle wśród szyderstwa tłumu. Za pomocą silnych chwytów retorycznych Jezus podkreśla, że wszyscy prawdziwi uczniowie - jeśli za Nim podążą - muszą być gotowi na szyderstwa, nawet na męczeństwo, muszą bowiem iść za Nim aż na krzyż. Przyjąwszy wiarę, chrześcijanie muszą uznać swoje życie za stracone dla królestwa. 23. “co dnia”: Nie chodzi tutaj o męczeńską śmierć, lecz o codzien­ną, wytrwałą wierność Mistrzowi i jego postępo­wanie w życiu, ”wszystkich”: Jezus poszerza grono adresatów zaproszenia do naśladowania go, kie­rując je do wszystkich. W przeciwieństwie do opowiadania o powołaniu w 5,1-11 lub 5,27-32, krzyż jest w centrum owego zaproszenia. W 5,30n. 33n i 6,2-5 Jezus bronił swoich uczniów w obliczu sprzeciwów. Teraz oni, podobnie jak On, mogą okazać się bezbronni, ”krzyż”: Nie cho­dzi tu o ból głowy czy podobne życiowe uciążli­wości, lecz o oddanie się Jezusowi i uczestnicze­nie w głoszeniu królestwa Bożego słowem i czy­nem. 24.”z mego powodu”: Tylko głębokie odda­nie Jezusowi może stanowić podstawę „stracenia" życia, by mieć udział w nadejściu królestwa Bo­żego. Katolicki Komentarz Biblijny prac. zbiorowa, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 2001 :. Historyczno Kulturowy Komentarz do Nowego Testamentu Craig S. Keener, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 2000 :.

XXV NIEDZIELA ZWYKŁA. Wejście: Z tej biednej ziemi (1-3) Nawiązując do antyfony na wejście ("Pan mówi: Ja jestem zbawieniem ludu, w jakimkolwiek ucisku wołać będą do Mnie, Ja ich wysłucham i będę im Panem na wieki") rozpocznijmy liturgię XXV Niedzieli Zwykłej śpiewem pieśni "Z tej biednej ziemi".

Komentarze biblijne do czytań liturgicznych. Dzięki uprzejmości Oficyny Wydawniczej „Vocatio” i Księgarni św. Wojciecha ( które wyraziły zgodę na publikację fragmentów wydawanych przez nie pozycji, przedstawiamy czytelnikom cykl: „Zrozumieć Słowo”. Będziemy starali się ukazywać w nim fragmenty Pisma Świętego przewidziane w Liturgii w kontekście historycznym, kulturowym i teologicznym. Mamy nadzieję, że pomoże to czytelnikom w pełniejszym przeżywaniu spotkania z Chrystusem podczas Eucharystii oraz w coraz lepszym odczytywaniu skierowanego do nas Słowa Bożego i wprowadzaniu go w życie. Zapraszamy do lektury i refleksji. XXV NIEDZIELA ZWYKŁA – Rok C Czytania mszalne PIERWSZE CZYTANIE Bóg ukarze gnębicieli ubogich Czytanie z Księgi Amosa Słuchajcie tego wy, którzy gnębicie ubogiego i bezrolnego pozostawiacie bez pracy, którzy mówicie: ”Kiedyż minie nów księżyca, byśmy mogli sprzedawać zboże? Kiedyż szabat, byśmy mogli otworzyć spichlerz? A będziemy zmniejszać efę, powiększać syki i wagę podstępnie fałszować. Będziemy kupować biednego za srebro, a ubogiego za parę sandałów i plewy pszenicy będziemy sprzedawać”. Przysiągł Pan na dumę Jakuba: ”Nie zapomnę nigdy wszystkich ich uczynków”. Am 8,4-7 Obłudna pobożność (8,4-8). 4-5. Por. 2,6-7. 5. ”nów księżyca”: W tym dniu nie wolno było wykonywać żadnej pracy (por. Kpł 23,24). ”zmniejszać efę”: Wykopaliska w Tirsa, dawniej stolicy Izraela, potwierdziły stosowanie sfałszowanych miar i wag. Prorok piętnuje tych, którzy skrupulatnie przestrzegają dni świętych, dopuszczając się jednocześnie niesprawiedliwości wobec bliźniego. 8. Według hebr. przekonań zło dosłownie zanieczyści ziemię. Tutaj ziemia drży (por. 1,1) z powodu popełnionego przez człowieka grzechu (ww. 4-6). Zachowanie się Nilu nie było raczej związane z trzęsieniem ziemi, gdyż przybór wód i ich spadek nie następują nagle i gwałtownie. Por. 9,5b. Katolicki Komentarz Biblijny prac. zbiorowa, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 2001 :. 8,5. Konflikt pomiędzy religią a gospodarką. Kilka wieków później, w Jerozolimie z okresu perskiego, Nehemiasz przekonał się, że pragnienie kupców, by bez przeszkód prowadzić interesy, utrudniało im przestrzeganie prawa religijnego i przepisów dotyczących szabatu - narzekali na nie, a niekiedy nawet odchodzili (zob. komentarz do Ne 10,31). W krajach sąsiadujących z Izraelem również obchodzono święta religijne (zob. komentarz do Wj 20,8-11), lecz tylko w Izraelu istniało przykazanie przestrzegania szabatu i powstrzymywania się na jego czas od wykonywania wszelkiej pracy (zob. komentarz do 31,12-17). Te religijne ograniczenia nałożone na handel powodowały tarcia i najwyraźniej przyczyniły się do nieuczciwych praktyk, by "wyrównać" sobie poniesione w szabat straty. 8,5. Oszustwa popełniane na rynku. Z pewnością narzekania Amosa na kupców izraelskich nie były niczym wyjątkowym. Na przykład w egipskim utworze Pouczenia Amenemope pojawia się oskarżenie kupców o posługiwanie się fałszywymi wagami; podobny ustęp znaleźć można również w babilońskiej literaturze mądrościowej. W Kodeksie Hammurabiego widnieje stwierdzenie o bankierach, którzy "posługują się lekkimi odważnikami, mierząc pożyczane ziarno lub srebro, zaś ciężkimi, gdy odbierają dług". 8, pszeniczne. Pragnąc wycisnąć jak najwięcej zysku, kupcy handlujący ziarnem oszukiwali ubogich, sprzedając im w tym charakterze "plewy pszeniczne". Podobne oskarżenie pada w egipskim utworze Opowieść o wymownym wieśniaku, gdzie jest skierowane pod adresem tych, którzy "zastępują lepsze towary gorszymi". Hebrajskie słowo przetłumaczone jako "plewy pszeniczne" pojawia się tylko tutaj, jest jednak pokrewne słowu "upadać", wskazuje więc na kiepska jakość lub resztki. Komentarz Historyczno-Kulturowy do Biblii Hebrajskiej, John H. Walton, Victor H. Matthews, Mark W. Chavalas, Oficyna Wydawnicza "Vocatio", Warszawa 2005 :. PSALM RESPONSORYJNY Refren: Pana pochwalcie, On dźwiga biednego. Chwalcie słudzy Pańscy, chwalcie imię Pana. Niech imię Pana będzie błogosławione, teraz i na wieki. Refren. Pan jest wywyższony nad wszystkie ludy, ponad niebiosa sięga Jego chwała. Kto jest jak nasz Pan Bóg, co ma siedzibę w górze, i w dół spogląda na niebo i na ziemię. Refren. Podnosi z prochu nędzarza i dźwiga z gnoju ubogiego, by go posadzić wśród książąt, wśród książąt swojego ludu. Refren. Ps 113, Ps 113. Hymn z formami rozkazującymi i imiesłowowymi, które są charakterystyczne dla hymnu. Struktura: ww. 1-3 (wielbienie imienia Jahwe); ww. 4-6 (wywyższenie Jahwe); ww. 7-9 (Jahwe odmienia sytuację ubogich i niepłodnych). 2b-3a. ”odtąd i aż na wieki”: Meryzm stwierdzający, że imię Jahwe należy wielbić zawsze i wszędzie. 4. Połączenie wywyższenia Jahwe z wywyższeniem ubogiego w w. 7. Działanie Jahwe wypływa z Jego charakteru. 5-9. Odnośnie do fragmentu podobnego w treści i formie por. Ps 35,10. Połączenie ww. 5-9 z pieśnią Anny w 1 Sm 2,1-10 sugeruje zależność literacką, chociaż jej charakter nie jest jasny. Katolicki Komentarz Biblijny prac. zbiorowa, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 2001 :. DRUGIE CZYTANIE Wspólne błagania za wszystkich ludzi Czytanie z Pierwszego Listu świętego Pawła Apostoła do Tymoteusza Zalecam przede wszystkim, by prośby, modlitwy, wspólne błagania, dziękczynienia odprawiane były za wszystkich ludzi: za królów i za wszystkich sprawujących władzę, abyśmy mogli prowadzić życie ciche i spokojne z całą pobożnością i godnością. Jest to bowiem rzecz dobra i miła w oczach Zbawiciela naszego, Boga, który pragnie, by wszyscy ludzie zostali zbawieni i doszli do poznania prawdy. Albowiem jeden jest Bóg, jeden też pośrednik między Bogiem a ludźmi, człowiek, Chrystus Jezus, który wydał siebie samego na okup za wszystkich jako świadectwo we właściwym czasie. Ze względu na nie ja zostałem ustanowiony głosicielem i apostołem - mówię prawdę, nie kłamię - nauczycielem pogan w wierze i prawdzie. Chcę więc, by mężczyźni modlili się na każdym miejscu, podnosząc ręce czyste bez gniewu i sporu. 1 Tm 2,1-8 INTENCJE MODLITWY (2,1-7). W tym fragmencie podkreślone jest Boże pragnienie zbawienia wszystkich ludzi (zob. także 1 Tm 4,10; Tt 2,11; 3, Za taką interpretacją przemawiają przesłanki teologiczne zawarte w ww. 5-6, natomiast w. 7 wskazuje, że Paweł w szczególny sposób popierał tę misję. 1-4. Rzymianie pozwalali podbitym ludom oddawać cześć własnym bogom, musiały one jednak okazywać lojalność wobec Rzymu, czcząc także boginię Romę i boskiego cezara. Ponieważ Żydzi oddawali wyłącznie cześć jedynemu Bogu, Rzymianie zezwolili im modlić się i składać ofiary z prośbą o zdrowie cesarza, zamiast modlić się i składać ofiary jemu samemu. Modlitwy w intencji cesarza były regularnie odmawiane w synagogach, co potwierdzało lojalność tych instytucji żydowskich wobec państwa rzymskiego. Kiedy zeloci postanowili zrzucić rzymskie jarzmo „ze względu na Boga", przestali składać w Świątyni ofiary w jego intencji. Ten akt buntu w 66 r. po Chr. stanowił wypowiedzenie wojny Rzymowi. Miało to miejsce kilka lat po napisaniu przez Pawła tego listu. Chrześcijańskie modlitwy publiczne za cesarza oraz zarządców prowincji i miejscowych urzędników były dowodem, że wierzący byli dobrymi obywatelami społeczeństwa, w którym żyli (Jr 29,7). Pawłem nie kieruje wyłącznie motyw zachowania pokoju (1 Tm 2,2), lecz również troska o głoszenie Ewangelii (1 Tm 2,3-4).1. ”Zalecam”: Każdy człowiek powinien uczestniczyć w błagalnych i dziękczynnych modlitwach wspólnoty. 2. ”za królów:” Podobnie jak Żydzi, także chrześcijanie nie uczestniczyli w obywatelskim kulcie bogów i z tego powodu byli podejrzanymi. Aby odeprzeć podejrzenia, Żydzi i chrześcijanie jasno dawali do zrozumienia, że modlą się o pomyślność imperatora i innych władz cywilnych. Autor Listów pasterskich nie zachęca jednak do tej modlitwy ze względu na patriotyzm jako taki, lecz po to, by władze pozwalały chrześcijanom żyć w pokoju („abyśmy mogli prowadzić życie ciche i spokojne" [w. 2]), a także z (ukrytą) nadzieją, że również sprawujący władzę dojdą do „poznania prawdy" (ww. 3-4). ”pobożnością”: Zob. Tt 1, ”poznania prawdy”: Zob. Tt 1,1. 5-6. Większość tekstu lub nawet cały zdaje się być tradycyjną formułą wiary, ”jeden jest Bóg”: Jeśli Bóg jest jeden, to musi interesować się wszystkimi ludźmi, a nie tylko tą czy inną grupą lub narodem. ”jeden też pośrednik między Bogiem a ludźmi, człowiek, Chrystus Jezus”: Powtórzenie słowa „jeden" łączy Chrystusa z Bogiem. Ponadto człowieczeństwo Chrystusa jest podkreślone zarówno przez użycie słowa anthropos, „człowiek", jak i przez określenie „pośrednik" (użyte wobec Mojżesza w Ga 3,19-20). 5-7. Zarówno misja Chrystusa, jak i misja Pawła potwierdzały Boży cel - pragnął On, by wszyscy ludzie zostali zbawieni. W judaizmie mądrość lub Prawo, w mniejszym zakresie także Mojżesz, były uważane za pośredników Bożego objawienia, ostatecznie jednak jego skuteczność odnosiła się tylko do Izraela, nie zaś do pogan. Większość pogan wierzyła w istnienie wielu pośredników objawienia, podobnie jak w istnienie wielu ”na okup za wszystkich”: Por. Mk 10,45. Ponownie został podkreślony uniwersalny charakter ofiary Chrystusa, ”jako świadectwo we właściwym czasie”: „świadectwo" Chrystusa niewątpliwie odnosi się do jego śmierci (zob. 2 Tm 1,8), lecz prawdopodobnie dotyczy także całej jego działalności. To, co Chrystus uczynił, świadczy o wypełnieniu się Bożej obietnicy (zob. Tt 1,2-3; 2 Tm 1,1). 7. ”mówię prawdę, nie kłamię”: Integralna rola Pawła w Bożym planie zbawienia jest tutaj podkreślona przez formułę zapewnienia, zaczerpniętą z Rz 9,1. JAK POWINNI ZACHOWYWAĆ SIĘ MĘŻCZYŹNI (2,8). 8. Najwyraźniej kłótnie pomiędzy mężczyznami rzutowały na sprawowanie publicznych nabożeństw (1 Tm 1 ,6). Chociaż „gniew i spór" były ogólnie rzecz biorąc złe, Paweł zwraca się do mężczyzn, bowiem to oni ten grzech popełniali. W Starym Testamencie, w judaizmie, na Bliskim Wschodzie i w świecie grecko-rzymskim wznoszono zwykle ręce w geście uwielbienia lub prośby. Żydzi z diaspory zwykle myli ręce przed modlitwą, więc „ręce czyste (lub święte)" stały się naturalnym obrazem prawdziwego kultu (por. też Ps 24,4). ”na każdym miejscu”: Wyrażenie zaczerpnięte z Ml 1,11, używane w formułach prawnych dotyczących kultu (por. także Did. ”podnosząc ręce czyste”: We wczesnej sztuce chrześcijańskiej w takiej postawie zwykle przedstawiano osobę modlącą się, tzn. postawa stojąca, z rozpostartymi ramionami i z dłońmi skierowanymi wewnętrzną stroną ku górze, co wskazywało na gotowość przyjęcia Bożych darów, ”bez gniewu i sporu”: Por. Flp 2,14. Według autora Listów pasterskich fałszywych nauczycieli charakteryzowało wszczynanie sporów i dyskusji (1 Tm 6,4; 2 Tm 2, Katolicki Komentarz Biblijny prac. zbiorowa, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 2001 :. Historyczno Kulturowy Komentarz do Nowego Testamentu Craig S. Keener, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 2000 :. ŚPIEW PRZED EWANGELIĄ Aklamacja: Alleluja, alleluja, alleluja Jezus Chrystus, będąc bogaty, dla was stał się ubogim, aby was swoim ubóstwem ubogacić. Aklamacja: Alleluja, alleluja, alleluja 2 Kor 8,9 EWANGELIA Przypowieść o nieuczciwym rządcy Słowa Ewangelii według świętego Łukasza Jezus powiedział do swoich uczniów: ”Pewien bogaty człowiek miał rządcę, którego oskarżono przed nim, że trwoni jego majątek. Przywołał go do siebie i rzekł mu: »Cóż to słyszę o tobie? Zdaj sprawę z twego zarządu, bo już nie będziesz mógł być rządcą«. Na to rządca rzekł sam do siebie: »Co ja pocznę, skoro mój pan pozbawia mię zarządu? Kopać nie mogę, żebrać się wstydzę. Wiem, co uczynię, żeby mię ludzie przyjęli do swoich domów, gdy będę usunięty z zarządu«. Przywołał więc do siebie każdego z dłużników swego pana i zapytał pierwszego: »Ile jesteś winien mojemu panu?«. Ten odpowiedział: »Sto beczek oliwy«. On mu rzekł: »Weź swoje zobowiązanie, siadaj prędko i napisz: pięćdziesiąt«. Następnie pytał drugiego: »A ty, ile jesteś winien?«. Ten odrzekł: »Sto korcy pszenicy«. Mówi mu: »Weź swoje zobowiązanie i napisz: osiemdziesiąt«. Pan pochwalił nieuczciwego rządcę, że roztropnie postąpił. Bo synowie tego świata roztropniejsi są w stosunkach z ludźmi podobnymi sobie niż synowie światła. Ja także wam powiadam: »Zyskujcie sobie przyjaciół niegodziwą mamoną, aby gdy wszystko się skończy, przyjęto was do wiecznych przybytków. Kto w drobnej rzeczy jest wierny, ten i w wielkiej będzie wierny; a kto w drobnej rzeczy jest nieuczciwy, ten i w wielkiej nieuczciwy będzie. Jeśli więc w zarządzie niegodziwą mamoną nie okazaliście się wierni, prawdziwe dobro kto wam powierzy? Jeśli w zarządzie cudzym dobrem nie okazaliście się wierni, kto wam da wasze? Żaden sługa nie może dwom panom służyć. Gdyż albo jednego będzie nienawidził, a drugiego miłował; albo z tamtym będzie trzymał, a tym wzgardzi. Nie możecie służyć Bogu i Mamonie«”. Łk 16,1-13 OBOWIĄZEK DZIELENIA SIĘ MAJĘTNOŚCIAMI z POTRZEBUJĄCYMI (16,1-31). Tematem spajającym ten pozornie wielowątkowy rozdział jest wykorzystywanie bogactwa dla dobra innych, szczególnie potrzebujących. Rozdział dzieli się na cztery wzajemnie ze sobą powiązane części: 16,l-8a; I6,8b-13; 16,14-18; 16,19-32. l-8a. Przypowieść o „obrotnym rządcy" kończy się w w. 8a; panem, o którym mowa w w. 8a, nie jest Jezus, lecz bogaty właściciel ziemski z ww. 1, 3, 5. Sytuacja prawna, którą nakreślono w tej przypowieści, ma szerokie potwierdzenie i jest sprzeczna ze starotestamentowym zakazem lichwy. Rządca był upoważniony do podpisywania umów w imieniu swojego pana. Lichwiarski procent odebrany w oliwie i pszenicy nie zostałby uwidoczniony w umowie na oddzielnym miejscu. Zostałby ujęty w sumie wymienionej w kontrakcie. Mimo że w umowie widniała ilość 4000 litrów oliwy (zob. w. 6), kontrahent otrzymałby jedynie 2000 litrów z powodu narzutu w wysokości 100 procent. Nic nie wskazuje na to, że rządca mógł przywłaszczyć sobie zysk, traktując go jako swoją zapłatę; praca rządcy polegała na zarabianiu pieniędzy dla swojego pana. Zob. Derrett, AT5 7 (1960-1961) Wielu zamożnych właścicieli ziemskich miało rządców, którzy pełnili pieczę nad ich majątkiem. Ci administratorzy lub rządcy mogli być niewolnikami (jak to ma miejsce w tej przypowieści; zob. Łk 16,3-4) lub ludźmi wolnymi. Trwonienie majątku należącego do kogoś innego uważano za przestępstwo godne szczególnej pogardy (por. Łk 15,13). ”bogaty człowiek”: Słowa te wyjaśniają sytuację całej przypowieści; zob. też 16,19. Pan to nieobecny właściciel, bardzo nielubiana postać palestyńskiego czy grecko-rzymskiego społeczeństwa. ”którego oskarżono przed nim, że trwoni jego majątek”: Takie jest negatywne znaczenie słowa diaballein. 2-4. Chociaż właściciel odprawił rządcę, dał mu jednak pewien czas na uporządkowanie spraw. Rządca wykorzystuje ten czas, by zjednać sobie przychylność ludzi, którym później będzie być może służył. Starożytni byli bardzo wyczuleni na oznaki wdzięczności, które obdarowani byli winni swoim dobroczyńcom. Rządca wykorzystuje władzę swego pana, chociaż nie powinien tego dłużej czynić. Zarówno żebranie, jak i kopanie były uważane za zajęcia niegodne. Do kopania byli zwykle używani niewolnicy lub ludzie nie posiadający innych umiejętności - czynność ta była uważana za najcięższą Pan daje wiarę oskarżeniom i zamierza odprawić swojego rządcę. 3-4. ”Wiem, co uczynię”: W wewnętrznym monologu, mającym skłaniać czytelnika do poparcia go, niesprawiedliwe potraktowany rządca nie ulega samoużalaniu i niezdecydowaniu. Podejmuje konkretne kroki. 5. Ci dzierżawcy mogli być winni właścicielowi pewną stałą część zbiorów. Nie musieli regulować zobowiązań przed czasem żniw. ”dłużników swego pana”: Łukasz dwukrotnie wymienia kwoty, które byli winni właścicielowi. Nic nie wskazuje na to, że rządca zrzeka się swojej prowizji - pragnie się odpłacić swemu panu jego kosztem. Anuluje lichwiarskie zyski swojego pana. Z pewnością dłużnicy odwzajemnią taki hojny dar (zob. 4). 6-7. Ilość oliwy z oliwek (100 beczek, około 40 hektolitrów) odpowiadała produkcji z blisko 150 drzew oliwnych i miała wartość około 1000 denarów, co było sumą niebagatelna. Ilość pszenicy (100 korców, również około 40 hektolitrów) odpowiadała produkcji z około 100 akrów ziemi i była warta około 2500 denarów. Procent umarzanych długów jest różny, lecz w każdym przypadku darowano podobną kwotę (około 500 denarów). Wszyscy ci dzierżawcy byli ludźmi stosunkowo zamożnymi, mogli wiec w przyszłości zatrudnić sprytnego rządcę. W ciężkich czasach panowie umarzali czasami cześć długu, spisując ją na straty, w zamian za sławę Wszystkie te zmiany zobowiązań wymagały jedynie dodania kilku małych znaków w dokumentach, sporządzonych przez samych klientów. Gdyby przychody okazały się niższe od planowanych, trudno byłoby rozpoznać, że zyski właściciela zostały uszczuplone z powodu sprzeniewierzenia się rządcy. Co więcej, rządca zdobył sobie publiczne uznanie, wsławił też swego pana jako hojnego dobroczyńcę. Gdyby pan go teraz ukarał, ludzie mogliby odnieść wrażenie, że czyni to z powodu jego dobroczynnego postępowania. Rządca mógł trafić do więzienia, jednak sprytnie stawia wszystko na jedną kartę honoru swego pana, jako człowieka szczodrego. Często w starożytnych opowieściach wpływowe osoby doceniają i nagradzają ludzi sprytnych, nawet jeśli wykorzystali swój spryt przeciwko nim (por. Wj 1,10). Niektóre opowieści (bez wątpienia cieszące się popularnością wśród niewolników) ukazują niewolników przechytrzających swych właścicieli, chociaż ten rządca wydaje się człowiekiem wolnym (stąd „żebrać" w 16,3). Wątek przypowieści mógł więc przypominać jedną z historii, które znali słuchacze ”pochwalił”: Rządca nie został pobity ani ukarany (w przeciwieństwie do 12,46). ”nieuczciwego rządcę”: Słowa te nie są jedynie powtórzeniem ww. 1-2, lecz nawiązują do nieuczciwego postępowania opisanego w ww. 5-7 ”roztropnie”: „Przymiotnik phronimos odnosi się do działania zmierzającego do osiągnięcia określonego celu. Nie ma on nic wspólnego z cnotą w bardziej ogólnym znaczeniu - sprawiedliwości" (P. Perkins, Hearing the Parables of Jesus [MY, 1981] 166). Jaki jest sens 16,1-8a? Ponieważ Łukasz jest znany ze skłonności do posługiwania się „przykładami-opowiadaniami", nie zaś przypowieściami (zob. 10,29-37; 12,16-21; 16,19-31; 18,9-14), by zwrócić uwagę czytelników dla przekazania im przesłania, 16,1-8a jest zwykle rozumiany jako przykład-opowiadanie, które interpretuje się na dwa sposoby. Popularne tłumaczenie stwarza liczne problemy, głosi bowiem, że Jezus naucza, iż uczniowie powinni naśladować postępowanie nieuczciwego rządcy. Takie nauczanie jest moralnie naganne. Interpretacja naukowa głosi, że należy naśladować roztropność rządcy w używaniu bogactwa (mimo że majątek, którym rozporządzał, nie był jego własnością). Jeszcze inni uważają 16,1-8a za przypowieść o królestwie Bożym. Niektórzy zwolennicy tego poglądu twierdzą, że punktem, łączącym działania opisane w tej przypowieści z reakcjami słuchaczy Jezusa w czasie jego podróży do Jerozolimy jest podobieństwo: w chwili kryzysu rządca okazał zdecydowanie, podobnie powinni uczynić słuchacze Jezusa, wahający się z podjęciem decyzji pójścia za nim i za jego nauką o królestwie. Inni uważają, że punktem tym jest różnica: koncepcja sprawiedliwości zawarta w nauczaniu o królestwie nie jest zgodna z postępowaniem pana opisanym w w. 8a. Jak pan mógł pochwalić niesprawiedliwe postępowanie względem siebie i nie ukarać nieuczciwość? Czy powszechnie przyjęte standardy sprawiedliwości nie obowiązują w królestwie, które zwiastuje Jezus? Tak, w Jezusowym królestwie sprawiedliwości i mocy panowie nie odgrywają się. Takie odczytanie znaczenia przypowieści zgadza się z przykazaniem Jezusa, by miłować wrogów (6,27-35) oraz z nauczaniem o zaniechaniu zemsty i miłowaniu nieprzyjaciół (zob. 9,51-55; 10,29-37; 17,11-19; 22,47-55; 23,34). Zob. Scott, Bib 64 (1983) Istnieją rozmaite interpretacje tej przypowieści, czerpiące z powtarzających się w niej słów. Wszystkie koncentrują się wokół zagadnienia korzystania z bogactwa i stanowią doskonały przykład dwutorowego myślenia Łukasza: mamona może zwieść uczniów, odciągając ich od Boga, mimo to powinni jej używać -dając teraz jałmużnę! 8b. ”synowie tego świata roztropniejsi są”: Obrotny rządca uosabia radosną reakcję, którą ludzie tego świata okazują we wzajemnych kontaktach, w przeciwieństwie do letniej reakcji uczniów na królestwo Jezusa. 9. ”niegodziwą mamoną”: Mamona („pieniądze, w których człowiek pokłada zaufanie") jest częścią tego złego wieku. Uczniowie powinni zamieniać mamonę na niebiański kapitał, dzieląc się nią z innymi, szczególnie z potrzebującymi. Zob. 12,33-34. Przykazanie Jezusa na temat dawania jałmużny potwierdza ważność (zob. 16,16-17) nauczania Prawa i Proroków na temat dawania jałmużny (16,29-31). 10. ”wierny”: Przypowieść ta wskazuje na konieczność codziennego okazywania wierności. 11. Jeśli uczniowie nie będą dzielili się majętnościami, nie zostanie im powierzona prawdziwa, niebiańska rzeczywistość. 12. Jeśli uczniowie będą dzielić się majętnościami, które otrzymali od Boga, otrzymają na własność niezniszczalne bogactwo nieba. 13. ”Nie możecie służyć Bogu i Mamonie”: Uczeń musi albo całkowicie podporządkować się Bogu, albo poddać się -w niewolę mamony - człowiek okazuje lojalność wobec Boga dzieląc się pieniędzmi z innymi, szczególnie z potrzebującymi. Katolicki Komentarz Biblijny prac. zbiorowa, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 2001 :. Historyczno Kulturowy Komentarz do Nowego Testamentu Craig S. Keener, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 2000 :.

.